مجموعه گفتمان های مذاهب اسلامی (دفتر اول) صفحه 111

بعد... در این هنگام بیهوش افتاده و عثمان خود ادامه داد: اما بعد عهد کردم عمر بن خطاب را جانشین خود بر شما نمایم و از خیرخواهی درباره ی شما کوتاهی نکردم و چون عثمان از نوشتن فارغ شد ابوبکر به هوش آمد و چون از مضمون نامه اطلاع یافت به عثمان گفت: آیا ترسیدی که اگر من در این بیهوشی قالب تهی کنم در میان مردم اختلافی روی دهد. گفت: آری، آنگاه ابوبکر نوشته ی او را تقریر کرده و برایش دعای خیر نمود. (1) .

آنگاه که عمر مضروب شد، شورایی را مرکب از شش نفر به نام های عبدالرحمان بن عوف، سعد بن ابی وقاص، طلحة بن عبید الله، زبیر بن عوام، عثمان بن عفان و علی بن ابیطالب تشکیل داده تا با رایزنی خلیفه پس از او را تعیین کنند. وی چنین مقرر کرد هرگاه رأی چهارنفر گرد آید همان نافذ باشد و اگر سه نفر در سویی و سه نفر دیگر در سوی دیگر قرار گیرند، رأی آن سه نفر که عبدالرحمان بن عوف در آن بین است پیروی شود و چون آراءدر دو طرف برابر گشت همه چیز به نظر عبدالرحمن بن عوف بسته شد. او از علی خواست سوگند یاد کند که به سیره ی پیامبر و ابوبکر و عمر عمل کند و علی در پاسخ به پیروی سیره ی شیخین پیمان نسپرد و چون این معنا به عثمان عرضه شد او به وفاداری به سیره ی شیخین پیمان سپرد. در نتیجه عبدالرحمن دستش را به عنوان بیعت فشرد. نوشته اند علی (علیه السلام) در پی بیعت با عثمان به عبدالرحمن گفت: عطای روزگار را پیشکش او کردی و این نخستین باری نیست که شما علیه ما به توطئه برخاستید. به هر حال شکیبایی زیباست و خداوند را در آنچه می گویید یاری می ستانم. (2) .

تأملات

قصد نگارنده از نگارش صفحات اخیر گزارش تاریخ نبوده است. بلکه برانگیختن تأمل خواننده بوده تا در اثر آن امر داوری پیرامون شبهات آسان گردد. از مجموع آنچه

1- تاریخ طبری ج2، ص618.

2- حبوتم حبوةَ دهر لیس هذا اولُ یوم تظاهرتم فیه علینا فصبرٌ جمیلٌ و الله المستعان علی ما تصفون. تاریخ طبری ج3، ص297.