گزیده راهنمای حقیقت صفحه 62

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: آنگاه که خدا پیامبرش را قبض روح کرد، اندوه فراوانی فاطمه سلام الله علیها را در برگرفت. خداوند فرشته‌ای را فرستاد تا او را تسلیت بگوید. فاطمه سلام الله علیها امیر مؤمنان را از آنچه می‌شنید، آگاه ساخت. علی علیه السلام فرمود: هرگاه صدای فرشته را شنیدی، مرا آگاه کن تا آنچه می‌گوید، بنویسم. این گزارش‌ها که از طریق فرشته به فاطمه سلام الله علیها می‌رسید و او در اختیار علی علیه السلام می‌نهاد، در دفتری جمع شد و نام مصحف به خود گرفت، ولی در آن چیزی از حلال و حرام نیست، بلکه تنها گزارش‌هایی از آینده است.

مصحف علی

سؤال: آیا علی بن ابی طالب علیه السلام مصحفی جداگانه داشته است؟

پاسخ: این سؤال به دو شیوه مطرح می‌شود:

گاهی می‌گویند مقصود از مصحف علی علیه السلام چیست؟

گاهی هم گفته می‌شود مقصود از کتاب علی علیه السلام چیست؟

مقصود از مصحف علی علیه السلام جمع‌آوری قرآن به ترتیب نزول است. ابن ندیم در «فهرست» می‌نویسد: امیرمؤمنان احساس کرد که مردم درگذشت پیامبر را به فال بد گرفته‌اند، سوگند یاد کرد که ردا بر زمین نگذارد، مگر این که قرآن را گردآوری کند. او قرآن را در سه روز جمع‌آوری کرد و به مسجد آورد.

یعقوبی می‌نویسد: علی بن ابی طالب علیه السلام پس از درگذشت پیامبر خدا، قرآن را جمع کرد و آن را بر هفت جزء تقسیم نمود. آنگاه همه اجزای هفتگانه و سوره‌های وارد در آن را یادآور می‌شود.

دقت در فهرستی که یعقوبی از قرآن علی علیه السلام ارائه کرده، نشان می‌دهد که کوچک‌ترین اختلافی در عدد سوره‌ها با قرآن فعلی ندارد، واگر اختلافی هست در کیفیت جمع سوره‌های قرآن است.

اگر چنین مصحفی دارای واقعیت باشد، کوچک‌ترین منافاتی با صیانت قرآن از تحریف ندارد، این تنها علی علیه السلام نیست که قرآن را به شکلی که مورد نظرش بود، جمع کرد، بلکه مصحف عبداللّه بن عباس نیز چنین تفاوتی داشت.