گزیده راهنمای حقیقت صفحه 63

اکنون وقت آن‌رسیده است که به صورت دوم سؤال پاسخ بگوییم:

کتاب علی علیه السلام چیزی است که امیرمؤمنان علی علیه السلام در حال حیات رسول خداصلی الله علیه و اله آن را نوشته است وی آنچه از پیامبر گرامی صلی الله علیه و اله از حلال و حرام و دیگر مطالب می‌شنید، همه را می‌نوشت، مجموع احادث مسموع از رسول خداصلی الله علیه و اله که به املای او و نگارش علی علیه السلام بود، «کتاب علی» نام گرفته است و این کتاب دست به دست، در خاندان رسالت می‌گشت و احیاناً امام باقر و امام صادق با مراجعه به آنها احکامی را بیان می‌کردند.

نجاشی، دانشمند رجالی شیعه، در ترجمه محمد بن عذافر صیرفی از پدرش نقل می‌کند: با حکم بن عتیبه نزد امام باقر علیه السلام بودم، حَکَم پیوسته از امام باقر علیه السلام سؤال می‌کرد. او نیز پاسخ می‌داد، ولی در موردی، میانشان اختلاف به وجود آمد، امام باقر علیه السلام به فرزندش امام صادق علیه السلام گفت: فرزندم! برخیز و کتاب علی علیه السلام را بیاور. او رفت و از درون خانه کتاب بزرگی که به صورت طومار پیچیده شده بود، آورد، امام علیه السلام نقطه مورد نظر خود را پیدا کرد و به حکم بن عتیبه گفت: این خط علی علیه السلام و املای رسول خداصلی الله علیه و اله است. آنگاه رو به او کرد و گفت: تو و دوستت سلمه بن کهیل و دوست دیگرت ابوالمقدام، به هر جا روید، دانشی استوارتر از دانش کسانی که جبرئیل بر آنها نازل می‌شد پیدا نمی‌کنید.

از روایات دیگر چنین برمی‌آید که طول این کتاب هفتاد ذراع و ضخامت آن به اندازه ران شتر و کتاب به صورت طوماری پیچیده شده بود.

امیرمؤمنان علیه السلام علاوه بر این کتاب، کتاب دیگری به نام صحیفه دارد که احکام دیات در آن جمع شده است و روایات فراوانی از این صحیفه در کتب حدیثی آمده است.

محقق فرزانه، مرحوم جناب میرزا علی میانجی، به گردآوری روایاتی که از صحیفه در کتاب‌های حدیثی وارد شده، همّت گمارده و همه را جمع کرده است.

و ما نیز درباره کتاب علی علیه السلام و صحیفه وی، در کتاب «تاریخ الفقه الاسلامی وادواره» به تفصیل سخن گفته‌ایم.

در پایان یادآور می‌شویم: امام علی بن ابی طالب علیه السلام و فرزندان و شیعیان او، از نخستین روز درگذشت پیامبر صلی الله علیه و اله که کتابت حدیث تحریم شد، اقدام به کتابت و یا صیانت حدیث رسول خدا صلی الله علیه و اله کردند و به ممنوعیت‌های سیاسی، که بعد از 100 سال با شکست مواجه شد، اعتنایی نکردند و این موضوع مستقلی است که در جای خود باید درباره آن گفتگو کنیم.

اندیشه اهتمام به دعا بیش از قرآن

سؤال: چرا شیعه به کتاب‌های دعا بیش از قرآن اهتمام می‌ورزد؟