آیین برنامه سازی درباره زندگی امام رضا علیه السلام صفحه 225

کارکرد های ولایت عهدی برای مأمون

سیاسی

مسئله ولایت عهدی، بحرانی خودساخته و مدیریت شده از بالا بود برای برطرف کردن بحران های سیاسی و اجتماعی در جامعه.

قتل های سیاسی مأمون

سیاسی / مدیریتی

گستردگی و تنوع قتل های سیاسی مأمون در میان شخصیت های برجسته سیاسی و نظامی و مذهبی، نشان گر تلاش او برای به دست آوردن عنوانِ مقتدرترین خلیفه و خلافت عباسی است.

موانع پیش روی طرح ولایت عهدی

مدیریتی

در ماجرای پیچیده ولایت عهدی، تنها مانع در برابر مأمون؛ آگاهی، درایت، تدبیر و مدیریت معصومانه امام بود.

بازتاب تاریخی ولایت عهدی برای مأمون

سیاسی

اجرای طرح هر چند ناقصِ ولایت عهدی، (به علت مقاومت های منفی امام)، باعث سرکوبی و حذف تدریجی تمام رقیبان مأمون و بسترسازی برای رسیدن وی به خلافتی مقتدر بر اساس طرح ها و ایدئال های خودش بود. (خلافتی همراه با اندیشه های کلامی معتزله گرا)

بازتاب تاریخی ولایت عهدی برای امام رضا علیه السلام

مدیریتی / اجتماعی / تاریخی

امام در مواجهه با ولایت عهدی، در اولین گام، به گونه ای عمل کرد که سلامت نظام امامت و جامعه شیعه حفظ شود و آن گاه که مأمون مشغول تقویت بنیان های خلافت خود بود، امام حضور تاریخی اش در خراسان را تبدیل به بزرگ ترین فرصت تاریخی برای گسترش جغرافیای تشیع قرار داد.

ب) گاه شمار و جغرافیای سفر امام از مدینه به خراسان

اشاره

ب) گاه شمار و جغرافیای سفر امام از مدینه به خراسان

مأمون پس از سرکوبی قیام ابوالسرایا و اکثر قیام های زیدیه، تا اوایل سال 200 ه . ق. بدون اینکه به سرکوبی کامل زیدی ها بپردازد، خلافت را به امام رضا علیه السلام پیشنهاد کرد و در این باره، دو ماه با امام نامه نگاری کرد، ولی امام با این پیشنهاد مخالف بود.

در نهایت، مأمون با اعزام لشکری کوچک، به فرماندهی رجاء ابن ضحاک، امام را