آیین برنامه سازی درباره زندگی امام رضا علیه السلام صفحه 76

رواج یافتند؛ مکاتبی همانند «فقه اوزاعی» که بیشتر در شام و در فضای فکری جامعه متمایل به اندیشه تاریخی امویان گسترش یافت؛ یا «فقه سفیان ثوری» که در بخش هایی از عراق و غرب ایران رواج یافت.

موضوع جزئی

پیش فرض علمی

ایده

وضعیت فکری عباسیان

سیاسی

سرگردانی فکری و اندیشه ای عباسیان در صد ساله اول خلافت و تلاش برای دامن زدن به هر جریانی که رقیب شیعه و زیدیه باشد.

علمای برجسته عامه و همکاری با سیاست های فکری عباسیان

کلامی / تاریخی

همراهی علمای عامه با جریان و سیاست فرقه سازی عباسیان و تلاش برای به روزسازی مکتب عامه.

تناقض های تاریخی علمای جهان اسلام در آن دوران

فکری / سیاسی

سرگردانی اندیشه ای علمای عامّه، بین اصولی که آنها را به اطاعت از خلافت عباسی فرامی خواند و اصولی اصلاح گرا که گه گاه باعث همراهی آنها با زیدی ها می شد.

بازتاب اجتماعی وضعیت فکری تفرقه زا

اجتماعی / تاریخی

فرقه سازی علمای عامه و بازتاب اجتماعی آن، که باعث پیدایش تفرقه و تشتّت اجتماعی شد و هر روز که می گذشت جامعه را بیشتر به سوی تفرقه تشویق می کرد.

در این مرحله، برای بازشناسی بهتر علمی و فقهی جهان اسلام، جدول معرفی مشهور ترین علما و منطقه جغرافیایی و رویکرد فعالیت علمی آنها آورده می شود. کارکرد این جدول را، در یک بررسی تطبیقی و نگاه مقایسه ای می توان در بازتاب هایش در جغرافیای حضور شیعیان و نوع مواجهه احتمالی آنها با امام رضا علیه السلام و یا یارانش و یا شیعیان دید. همچنین میزان همراهی این علما با عباسیان و یا قیام های زیدیه، از نکات مورد مطالعه در آن زمانه می تواند باشد تا معلوم گردد در زمانی که رهبر حق، در جامعه اسلامی حضوری آشکار و فعال داشت، چگونه جریان های مدعی علم و اندیشه