- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- اشاره 27
- علل پیدایش شیعه 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- اشاره 40
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- اشاره 60
- خلاصه واقعه غدیر 60
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- اشاره 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- اشاره 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- اشاره 84
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- اشاره 87
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- فلسفه اقامه نماز 114
- اشاره 114
- اشاره 118
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- پیامدهای ترک نماز 121
- اشاره 121
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- عبادت برای حیوان 136
- پرداخت زکات 136
- زکات چیست؟ 137
- اشاره 138
- علت تشریع زکات 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- اشاره 140
- صورت اول: 140
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- حکم حج 154
- به جا آوردن حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- اشاره 163
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- شرایط و آداب حج 169
- اشاره 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- همسفر حج 175
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- روزه بسیار 176
- اشاره 176
- روزه واجب و مستحب 177
- 1. سلامتی بدن: 178
- اشاره 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- اشاره 184
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- اشاره 195
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- 2. بی دینی: 196
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- 2. احتمال تأثیر: 199
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- اشاره 199
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- اشاره 205
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- 3. امر و نهی عملی: 207
- اشاره 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- تولّی و تبرّی 211
- اشاره 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- اشاره 218
- دسته اول: 220
- دسته دوم: 221
- دسته سوم: 221
- امانت و اقسام آن 222
- اشاره 222
- اشاره 222
- امانت داری 222
- امانت غیر مادی: 227
- اشاره 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- اشاره 232
- صله رحم 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- آثار و برکات صله رحم 238
- 1. افزایش عمر: 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- اشاره 242
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- داستانی در قطع رحم 244
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- دروغ و اقسام آن 246
- اشاره 246
- پرهیز از دروغ 246
- قسم اول : 246
- اشاره 246
- قسم دوم: 248
- اشاره 249
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- کلیّات جامی 253
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- اشاره 261
- پرهیز از مال حرام 261
- مال حرام و انواع آن 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- اشاره 266
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- 3. عدم رستگاری: 269
- اشاره 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- مسکرات و حکم آن 275
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- الف. زیانهای جسمی 280
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- اشاره 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- اشاره 282
- سقوط اسپانیا 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- اشاره 287
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- 1. حقوق خداوند: 288
- حق و اقسام آن 288
- اشاره 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- اشاره 298
- وظیفه صاحبان حق 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- فواید و برکات سکوت 304
- اشاره 304
- 1. دوری از گناه: 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- فضل سخن بر سکوت 309
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- اشاره 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- اشاره 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- اشاره 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- اشاره 323
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- اشاره 329
- خوف و رجا 329
- فلسفه خوف و رجا 330
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- اشاره 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- تلاوت بسیار قرآن 346
- تعادل خوف و رجا 346
- اشاره 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- آداب تلاوت قرآن 354
- اشاره 354
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- اشاره 359
- احسان به والدین 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- آثار احسان به والدین 374
- اشاره 374
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- گستره انفاق 375
- اشاره 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- اشاره 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- 1. اسلام و ایمان: 387
- اشاره 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- اشاره 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- کثرت دعا و نیایش 396
- اشاره 396
- اشاره 397
- دعا چیست؟ 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- آثار و برکات دعا 400
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- 2. دفع بلا: 402
- 3. وسعت روزی: 402
- شرایط و موانع استجابت دعا 403
- اشاره 403
- 4. شفای مریض: 403
- 1. دعا در همه حال: 404
- 2. ترک گناه: 405
- 3. دعا از صمیم قلب: 406
- 4. کسب مال حلال: 407
- 5. دعا توأم با حرکت و تلاش: 408
- 6. عدم وجود مصلحت در اجابت دعا: 409
- 8. اعطای پاداش زیادتر در آخرت: 410
- آداب دعا 411
- خواندن نماز شب 412
- اشاره 412
- کیفیت نماز شب 412
- استحباب مؤکد نماز شب 413
- اهمیت و جایگاه نماز شب در آیات و روایات 414
- موانع نماز شب 419
- اشاره 421
- زیارت امام حسین (ع) 421
- زیارت امام حسین (ع)واجب یا مستحب مؤکّد؟ 422
- فضیلت و ثواب زیارت امام حسین (ع) 424
- فلسفه زیارت 430
- اشاره 430
- الف. تقرب به خداوند 431
- ب. ارتباط با حجت خدا و امام 432
- ج. بخشش گناهان و رفع مشکلات 434
- اشاره 435
- د. خودسازی و تقوای الهی 435
- «علی بن یقطین» و «ابراهیم جمّال» 437
- نوافل چیست؟ 439
- اشاره 439
- به جا آوردن نوافل 439
- فلسفه و آثار نمازهای نافله 440
- نمازهای نافله در آیات و روایات 443
- آداب و شرایط نمازهای نافله و دیگر عبادات مستحبی 445
- آداب به جا آوردن نوافل 445
- الف. آسیب نرسیدن به واجبات 445
- ب. تحمیل نشدن بر نفس 446
- ج. رعایت اعتدال و میانه روی 448
- اشاره 450
- د. گرفتار عجب و غرور نشدن 450
- تأسف حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) 451
- اشاره 452
- گریه بسیار 452
- فلسفه گریه 453
- فضیلت گریه در آیات و روایات 456
- فضیلت و جایگاه گریه در روایات 457
- بر چه کسانی و چرا باید گریست؟ 458
- اشاره 458
- 1. گریه بر خود و از خوف خدا 459
- اشاره 459
- تنها آگاهان و دانایان گریه می کنند 464
- 2. گریه در فراق و مرگ عزیزان 468
- 3. گریه در عزای امام حسین (ع) 470
- اشاره 472
- مدارا با همسایگان 472
- محدوده همسایه در اسلام 473
- اهتمام اسلام به همسایه 474
- اشاره 476
- 1. حفظ همسایه در غیاب: 476
- حقوق همسایه از نگاه امام زین العابدین (ع) 476
- 3. یاری همسایه در حضور و غیاب او: 477
- 4. پنهان کردن بدیها و عیبها: 477
- 2. بزرگداشت همسایه در حضورش: 477
- 6. یاری نمودن همسایه در گرفتاریها: 478
- 5. عدم استراق سمع: 478
- 7. حسادت نکردن بر دارایی همسایه: 479
- 8. نادیده گرفتن خطای همسایه: 479
- 10. دفع دشنام دهندگان به همسایه: 480
- 9. نرم خویی و پرهیز از بدگویی: 480
- 11. آگاه نمودن همسایه از خیانت دیگران: 480
- غفلت از همسایه گرسنه 481
- 12 . معاشرت نیکو با همسایه: 481
- اشاره 483
- غضب و اقسام آن 483
- مهار و فرو بردن غضب 483
- نکوهش غضب و پیامدهای آن 485
- فضیلت مهار غضب 487
- اشاره 488
- راههای مهار خشم 488
- حلم امیرالمؤمنین علی (ع) 489
- سائل بی ادب و حلم مرحوم کاشف الغطاء 490
- غضب ممدوح 491
برای راحتی و آسایش انسان خلق کرده است؛ لذا به حکم عقل، انسان باید در برابر این همه نعمتی که خداوند در اختیار او گذاشته، شکرگزار باشد و نماز یکی از راههای شکرگزاری از خداوند است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم آن قدر به نماز می ایستاد که پاهای آن بزرگوار از کثرت ایستادن ورم می کرد و هنگامی که برخی از همسرانش به آن جناب اعتراض می کردند چرا این قدر عبادت می کنید، در حالی که خداوند شما را آمرزیده
است، حضرت می فرمود:
«أفَلا أَکُونَ عَبدا شَکورا»؛ «آیا بنده شکرگزار (خدا) نباشم؟»(1)
جایگاه و اهمیّت نماز
اشاره
در میان عبادات و واجبات الهی، نماز از بالاترین جایگاه برخوردار است؛ به گونه ای که هیچ عمل واجبی را نمی توان یافت که با نماز برابری نماید. اهمیت نماز بدان حدّ است که قرآن کریم در بیش از یکصد آیه از نماز سخن به میان آورده و در آن مؤمنان را به اقامه نماز و محافظت بر آن توصیه نموده و به نمازگزاران، وعده پاداش داده است و تارکان نماز و کسانی که این عبادت الهی را سبک بشمارند و آداب و شرایط آن را به جا نیاورند، به شدت نکوهش نموده است. در روایات نبوی و اهل بیت علیهم السلام نیز نماز از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار است که به بخشی از این روایات اشاره می نماییم:
الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرماید:
«إِنَّ اَوَّلَ ما فَرَضَ اللّهُ عَلی عِبادِهِ الصَّلاهُ و آخِرَ ما یَبقی عِندَ المَوتِ الصَّلاهُ»؛
«همانا اولین فریضه ای که خداوند بر بندگانش واجب نموده، نماز است و آخرین فریضه ای که تا
1- . وسائل الشیعه، ج 6 ، ص 192؛ مستدرک الوسائل، ج 1، ص 126.