- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- ضرورت شیعه شناسی 3
- جمعیت شناسی شیعیان 5
- مظلومیت شیعه 6
- اشاره 19
- پیدایش شیعه 21
- اشاره 27
- علل پیدایش شیعه 27
- الف. شخصیت بی همتای اهل بیت ^ 28
- اشاره 40
- ب. فرمان و تکلیف الهی 40
- 1. حدیث «یوم الدّار» 41
- 2. آیه «مودّت» 43
- 3. آیه «ولایت» 45
- 4. آیه «اولی الامر» 50
- 5. حدیث «منزلت» 55
- 7. حدیث «ثقلین» 56
- 8. احادیث «خلفای دوازده گانه» 58
- 9. آیه «تبلیغ»، و «اکمال دین» و حدیث «غدیر» 60
- اشاره 60
- خلاصه واقعه غدیر 60
- اشاره 71
- اشاره 72
- الف. فضایل شیعه در قرآن 73
- 1. شیعیان، بهترین مخلوقات خدایند: 73
- اشاره 73
- 3. اصحاب یمین شیعیان اند: 75
- 4. ملائکه الهی برای شیعیان استغفار می کنند: 76
- 1. شیعیان علی (ع) رستگارانند: 77
- اشاره 77
- ب. فضایل شیعه در روایات 77
- 2. پیامبر (ص) شفیع شیعیان علی در قیامت است: 78
- 3. شیعیان، وارد جهنم نمی شوند: 79
- 4. شیعیان در بهشت، در جایگاه و درجه اهل بیت (ع) قرار دارند: 79
- اشاره 82
- الفبای سعادت؛ ولایت و محبت یا عمل؟ کدام یک؟ 84
- اشاره 84
- روایات دسته اول 85
- روایات دسته دوم 86
- اشاره 87
- ولایت و محبت، همراه با عمل 87
- الف) قرآن کریم: 88
- ب) روایات: 89
- ج) سیره معصومین ^: 90
- محو گناهان شیعه در دنیا، برزخ و قیامت 94
- ولایت و محبت اهل بیت (ع)، شرط پذیرش اعمال 99
- شیعه و شفاعت اهل بیت (ع) 103
- تفاوت شیعه و محب اهل بیت (ع) 109
- فلسفه اقامه نماز 114
- اشاره 114
- اشاره 118
- الف) نماز؛ اولین و آخرین فریضه الهی: 118
- جایگاه و اهمیّت نماز 118
- ب) نماز؛ برترین عبادت، بعد از توحید: 119
- ج) نماز؛ ستون دین و اوّلین پرسش در قیامت: 119
- د) نماز؛ نور چشم پیامبر(ع): 120
- پیامدهای ترک نماز 121
- الف) زندگی سخت و مشقت بار: 121
- اشاره 121
- ب) انهدام دین و ایمان: 122
- ج) ورود به حیطه کفر: 122
- ترک نماز، ندادن زکات، استهزای دین و تکذیب معاد. 123
- اشاره 123
- اشاره 124
- 2. آداب خاص هر یک از اذکار و اعمال نماز: 129
- 3. طمأنینه و وقار: 131
- 4. حضور قلب: 132
- 5. اخلاص در نماز: 134
- پرداخت زکات 136
- عبادت برای حیوان 136
- زکات چیست؟ 137
- اشاره 138
- علت تشریع زکات 138
- 1. فقرزدایی از جامعه: 139
- اشاره 140
- صورت اول: 140
- 2. حفظ اموال و جانها: 140
- صورت دوم: 141
- 4. آزمایش مؤمنان: 143
- اهمیت زکات در اسلام و دیگر ادیان آسمانی 144
- منع پرداخت زکات و پیامدهای آن 147
- «قارون» و امتناع از پرداخت زکات 150
- داستان «ثعلبه بن حاطب» 152
- به جا آوردن حج 154
- حکم حج 154
- اسرار و منافع حج 155
- اشاره 155
- الف. منافع اخلاقی و عبادی حج 156
- ب. منافع سیاسی، اجتماعی حج 161
- اشاره 163
- ج. منافع اقتصادی حج 163
- اهمیت و فضیلت حج 165
- ترک کردن یا به تأخیر انداختن حج 168
- شرایط و آداب حج 169
- اشاره 169
- 1. اخلاص: 170
- 2. پرداخت حقوق مردم: 171
- 3. پرداخت حقوق الهی: 172
- 4. مال حلال: 173
- 5. حُسن معاشرت و کمک به دیگران: 174
- امام زین العابدین (ع) و کمک به زائران 175
- همسفر حج 175
- روزه بسیار 176
- اشاره 176
- روزه واجب و مستحب 177
- 1. سلامتی بدن: 178
- اشاره 178
- 2. تقویت اراده و حل مشکلات: 180
- 4. یاد تشنگی و گرسنگی قیامت: 181
- 3. یاد فقرا و کمک به آنان: 181
- 5. کسب تقوای الهی: 182
- اهمیّت و فضیلت روزه 183
- فضیلت ماه مبارک رمضان 184
- اشاره 184
- مراتب و شرایط روزه 186
- اشاره 188
- امر به معروف و نهی از منکر 188
- امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 189
- فلسفه و نقش امر به معروف و نهی از منکر 190
- اهمیّت امر به معروف و نهی از منکر 192
- اشاره 195
- 1. خیانت به برادر دینی: 195
- ترک امر به معروف و نهی از منکر 195
- 2. بی دینی: 196
- 3. تشبیه به مردگان: 197
- 4. مورد لعنت خدا و پیامبران: 197
- شرایط و آداب امر به معروف و نهی از منکر 199
- 1. شناخت معروف و منکر: 199
- 2. احتمال تأثیر: 199
- اشاره 199
- 3. عدم وجود ضرر جانی و مالی : 200
- 4. عامل بودن آمر و ناهی: 201
- 5. داشتن اخلاق نیک و صبر فراوان: 202
- 6. حفظ آبروی مؤمنان: 204
- 1. امر و نهی قلبی: 205
- مراتب و مراحل امر به معروف و نهی از منکر 205
- اشاره 205
- 2. امر و نهی زبانی: 207
- 3. امر و نهی عملی: 207
- اشاره 207
- وظیفه مؤمنان در صورت عدم تأثیر 209
- تولّی و تبرّی و جایگاه آن در آیات و روایات 211
- تولّی و تبرّی 211
- اشاره 211
- اهل بیت ^ کامل ترین مصادیق اولیای الهی 214
- اشاره 218
- چرا دوستی و دشمنی؟ 218
- دسته اول: 220
- دسته دوم: 221
- دسته سوم: 221
- اشاره 222
- امانت و اقسام آن 222
- اشاره 222
- امانت داری 222
- اشاره 227
- امانت غیر مادی: 227
- اهمیّت و آثار امانتداری 228
- خیانت در امانت 231
- اشاره 232
- صله رحم 232
- معنای صله رحم وحیطه آن 233
- اهمیت صله رحم از نظر اسلام 234
- آثار و برکات صله رحم 238
- 1. افزایش عمر: 238
- 2. محبت را زیاد می کند: 239
- 4. دفع بلا و پاکی عمل: 240
- 3. افزایش روزی و از بین رفتن فقر: 240
- 6. درجات بالای بهشت: 241
- 1. کاهش عمر و روزی: 242
- پیامدهای قطع رحم 242
- اشاره 242
- 3. بی اثر شدن اعمال خیر: 243
- 2. مورد لعن خدا قرار گرفتن: 243
- داستانی در قطع رحم 244
- 4. محرومیت از بهشت: 244
- دروغ و اقسام آن 246
- پرهیز از دروغ 246
- قسم اول : 246
- اشاره 246
- اشاره 246
- قسم دوم: 248
- اشاره 249
- قبح دروغ و پیامدهای آن 249
- 1. دروغ با ایمان سازگاری ندارد: 249
- 4. دروغ؛ بدترین و بالاترین گناه است: 250
- 3. دروغ؛ بدتر از رباخواری است: 250
- 5. دروغ، موجب نقصان روزی است: 252
- کلیّات جامی 253
- 6. دروغ، مایه روسیاهی است: 253
- دروغ با شوخی 255
- شوخی های پیامبر اکرم (ص) 256
- دروغ مصلحت آمیز 257
- توریه، راه فرار از دروغ 258
- «حزقیل» و به کار بردن توریه 260
- اشاره 261
- پرهیز از مال حرام 261
- مال حرام و انواع آن 261
- تقدیر رزق حلال برای تمامی انسانها 262
- فردی که از روزی حلال محروم شد 265
- اشاره 266
- مذموم بودن مال حرام و آثار آن 266
- 1. هزینه کردن مال در راه باطل: 267
- 2. عدم قبولی عبادات: 268
- 3. عدم رستگاری: 269
- اشاره 269
- داستان شریک بن عبدالله 270
- 4. لعن ملائکه الهی: 271
- 5. محرومیت از شفاعت پیامبر |و بهشت: 272
- اشاره 272
- ضمانت بهشت از سوی امام صادق (ع) 273
- اشاره 274
- پرهیز از مسکرات 274
- نوشیدن مسکرات در آیات و روایات 275
- مسکرات و حکم آن 275
- الف. زیانهای جسمی 280
- زیانها و مفاسد مسکرات 280
- اشاره 280
- ب. زیانهای اقتصادی 281
- سقوط اسپانیا 282
- ج. زیانهای اجتماعی مشروبات الکلی 282
- اشاره 282
- د. زیانهای معنوی 284
- نمونه ای از عاقبت میگساری 286
- اشاره 287
- رعایت حقوق دیگران (حق الناس) 287
- 1. حقوق خداوند: 288
- حق و اقسام آن 288
- 2. حقوق مردم (حق الناس): 288
- اشاره 288
- 3. حقوق مشترک خدا و مردم: 289
- اهمیّت حقّ النّاس و عواقب تجاوز به آن 290
- کوچک نشمردن حقوق دیگران 293
- راه توبه از تضییع حقّ النّاس 296
- اشاره 298
- وظیفه صاحبان حق 298
- سکوت و حفظ زبان 301
- سکوت و اهمیت آن 302
- فواید و برکات سکوت 304
- اشاره 304
- 1. دوری از گناه: 304
- 2. تفکر و نورانیت قلب: 306
- 4. پوشیده ماندن عیوب: 308
- 3. سلامتی و نجات انسان: 308
- فضل سخن بر سکوت 309
- 5. جلوگیری از لغزش فراوان: 309
- اشاره 312
- 1. ذکر لفظی و زبانی: 312
- 2. ذکر قلبی و درونی: 312
- مفهوم ذکر و حقیقت آن 312
- اشاره 312
- اهمیّت ذکر، در آیات و روایات 314
- داستانی از حضرت سلیمان بن داود (ع) 316
- آثار و برکات ذکر خدا 317
- اشاره 317
- 1. آرامش و اطمینان قلب: 317
- 4. بصیرت درونی: 320
- 5. یاد کردن خداوند از آنان: 321
- 6. آمرزش و پاداش بزرگ خداوند: 322
- اشاره 323
- برخی از اذکار خاص و زبانی 323
- 1. «تسبیحات حضرت زهرا» (ع) 324
- 2. «لا حول و لا قوه الاّ باللّه العلی العظیم» 325
- 3. «استغفر اللّه ربّی و اتوب الیه» 326
- 4. ذکر صلوات «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» 327
- اشاره 329
- خوف و رجا 329
- فلسفه خوف و رجا 330
- خوف و رجا و مراتب آن 330
- اهمیّت و فضیلت خوف از خداوند 333
- تنها آگاهان و عالمان از خدا خوف دارند 336
- اشاره 336
- خوف امام علی (ع) از خداوند متعال 337
- اهمیّت و فضیلت رجا و امید به خداوند 338
- ماجرای جوان گناهکار 340
- آیا امید و رجا اختصاص به گناهکار دارد؟ 343
- حقیقت خوف و رجا 344
- تلاوت بسیار قرآن 346
- تعادل خوف و رجا 346
- اشاره 346
- جایگاه قرآن در زندگی بشر 347
- فضیلت تلاوت قرآن 351
- مقدار تلاوت قرآن در شبانه روز 352
- آداب تلاوت قرآن 354
- اشاره 354
- 1. ترتیل در تلاوت: 354
- 2. تدبّر و تأمل در قرآن: 355
- 3. اخلاص در تلاوت: 356
- 4. استعاذه به خداوند از شرّ شیطان: 358
- اشاره 359
- احسان به والدین 359
- احسان به والدین از نظر اسلام 359
- دعای امام زین العابدین (ع) برای والدین 363
- احسان به والدین کافر و ظالم 366
- احسان به والدین، پس از مرگ 367
- برتر بودن منزلت مادر 368
- حدود احسان و اطاعت از والدین 369
- داستان گاو بنی اسرائیل 370
- پیامد بی احترامی به والدین 372
- اشاره 374
- انفاق و کمک به نیازمندان 374
- آثار احسان به والدین 374
- گستره انفاق 375
- اشاره 375
- 1. انفاق واجب: 376
- اهمیت انفاق در نظر اسلام 377
- اشاره 377
- الف. فرمان ها و سفارش های مؤکد 378
- ب. انفاق، معامله با خداوند 379
- ج. انفاق؛ نعمت بزرگ الهی به بنده 381
- د. انفاق؛ سرآغاز برکات و پاداش فراوان 382
- امام زین العابدین (ع) و انفاق در راه خدا 385
- نامه امام رضا (ع) به امام جواد (ع) 386
- 1. اسلام و ایمان: 387
- اشاره 387
- شرایط و آداب انفاق در راه خدا 387
- 2. اخلاص و دوری از ریا: 388
- 3. منت نگذاشتن: 389
- 4. انفاق از مال حلال: 390
- اشاره 390
- 6. مقدم داشتن نزدیکان: 392
- 5. انفاق در حدّ اعتدال: 392
- 7. انفاق از اموال و سرمایه های محبوب: 393
- 8. صدقه دادن پنهانی: 394
- اشاره 394
- امام صادق (ع) و انفاق پنهانی 395
- اشاره 396
- کثرت دعا و نیایش 396
- دعا چیست؟ 397
- اشاره 397
- فضیلت دعا و ترغیب به آن 398
- 1. تغییر قضای الهی: 400
- آثار و برکات دعا 400
- 3. وسعت روزی: 402
- 2. دفع بلا: 402
- شرایط و موانع استجابت دعا 403
- 4. شفای مریض: 403
- اشاره 403
- 1. دعا در همه حال: 404
- 2. ترک گناه: 405
- 3. دعا از صمیم قلب: 406
- 4. کسب مال حلال: 407
- 5. دعا توأم با حرکت و تلاش: 408
- 6. عدم وجود مصلحت در اجابت دعا: 409
- 8. اعطای پاداش زیادتر در آخرت: 410
- آداب دعا 411
- اشاره 412
- خواندن نماز شب 412
- کیفیت نماز شب 412
- استحباب مؤکد نماز شب 413
- اهمیت و جایگاه نماز شب در آیات و روایات 414
- موانع نماز شب 419
- اشاره 421
- زیارت امام حسین (ع) 421
- زیارت امام حسین (ع)واجب یا مستحب مؤکّد؟ 422
- فضیلت و ثواب زیارت امام حسین (ع) 424
- فلسفه زیارت 430
- اشاره 430
- الف. تقرب به خداوند 431
- ب. ارتباط با حجت خدا و امام 432
- ج. بخشش گناهان و رفع مشکلات 434
- اشاره 435
- د. خودسازی و تقوای الهی 435
- «علی بن یقطین» و «ابراهیم جمّال» 437
- نوافل چیست؟ 439
- اشاره 439
- به جا آوردن نوافل 439
- فلسفه و آثار نمازهای نافله 440
- نمازهای نافله در آیات و روایات 443
- آداب و شرایط نمازهای نافله و دیگر عبادات مستحبی 445
- الف. آسیب نرسیدن به واجبات 445
- آداب به جا آوردن نوافل 445
- ب. تحمیل نشدن بر نفس 446
- ج. رعایت اعتدال و میانه روی 448
- اشاره 450
- د. گرفتار عجب و غرور نشدن 450
- تأسف حضرت آیه اللّه بروجردی (ره) 451
- اشاره 452
- گریه بسیار 452
- فلسفه گریه 453
- فضیلت گریه در آیات و روایات 456
- فضیلت و جایگاه گریه در روایات 457
- بر چه کسانی و چرا باید گریست؟ 458
- اشاره 458
- اشاره 459
- 1. گریه بر خود و از خوف خدا 459
- تنها آگاهان و دانایان گریه می کنند 464
- 2. گریه در فراق و مرگ عزیزان 468
- 3. گریه در عزای امام حسین (ع) 470
- مدارا با همسایگان 472
- اشاره 472
- محدوده همسایه در اسلام 473
- اهتمام اسلام به همسایه 474
- اشاره 476
- حقوق همسایه از نگاه امام زین العابدین (ع) 476
- 1. حفظ همسایه در غیاب: 476
- 4. پنهان کردن بدیها و عیبها: 477
- 3. یاری همسایه در حضور و غیاب او: 477
- 2. بزرگداشت همسایه در حضورش: 477
- 6. یاری نمودن همسایه در گرفتاریها: 478
- 5. عدم استراق سمع: 478
- 7. حسادت نکردن بر دارایی همسایه: 479
- 8. نادیده گرفتن خطای همسایه: 479
- 11. آگاه نمودن همسایه از خیانت دیگران: 480
- 10. دفع دشنام دهندگان به همسایه: 480
- 9. نرم خویی و پرهیز از بدگویی: 480
- 12 . معاشرت نیکو با همسایه: 481
- غفلت از همسایه گرسنه 481
- اشاره 483
- غضب و اقسام آن 483
- مهار و فرو بردن غضب 483
- نکوهش غضب و پیامدهای آن 485
- فضیلت مهار غضب 487
- راههای مهار خشم 488
- اشاره 488
- حلم امیرالمؤمنین علی (ع) 489
- سائل بی ادب و حلم مرحوم کاشف الغطاء 490
- غضب ممدوح 491
امام باقر علیه السلام نیز می فرماید:
«فَوَاللّهِ ما شیِعَتُنا إلاّ مَنِ اتَّقَی اللّهَ و اَطاعَهُ و ما کانوا یُعرَفُونَ یا جابِرُ إلاّ بِالتَّواضُعِ ... والصَّومِ»؛
«به خدا سوگند! شیعیان ما نیستند مگر کسانی که تقوای الهی را پیشه کنند و او را اطاعت نمایند و ای جابر! اینان شناخته نمی شوند، مگر به تواضع و روزه».(1)
روزه واجب و مستحب
روزه یکی از تکالیف الهی است که خداوند آن را بر تمام بندگانش در همه ادیان الهی واجب نموده است. خداوند در قرآن کریم می فرماید:
«ی-اَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقون»؛
«ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه بر شما نوشته شده
[واجب شده ]همان گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد [واجب شد] تا پرهیزگار شوید».(2)
بنابراین مسلمانان همانند موحّدان دیگر ادیان الهی وظیفه دارند بخشی از روزهای سال یعنی روزهای ماه مبارک رمضان را روزه بگیرند؛ البته وجوب روزه برای کسانی است که بالغ و عاقل بوده، مانعی از قبیل مریضی یا سفر نداشته باشند؛ اما در صورت داشتن مانع، این تکلیف از افراد ساقط خواهد بود.
اما روزه گرفتن در غیر از ماه رمضان - به جز روزهای حرام و مکروه - مستحب است؛ امّا استحباب برخی از روزها بیشتر بوده و نسبت به روزه آنها سفارش بیشتری شده است مانند: روزهای پنجشنبه اول و آخر هر ماه، روزهای سیزدهم تا پانزدهم هر ماه، روز عید سعید غدیر، روزهای تولد و بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و تمام ماه رجب و شعبان.
1- . الکافی، ج 2، ص 74؛ الامالی، صدوق، ص 725.
2- . بقره 2 183.