شیعه در قرن چهارم هجری (عرصه ها و علل رشد) صفحه 127

1- تاریخ قم، ص 285.

2- برای مطالعه مجموعه اشعار شعرای اهل بیت علیهم السلام در این باره ر.ک: پایگاه علمی و اطلاع رسانی خیمه، نشانی در شبکه جهان پهنا: http://www.kheimehnews.com.

3- امرای منصوب از طرف عباسیان در مغرب. در این باره ر.ک: مقاله اغالبه، حجت الله جودکی، فصلنامه تاریخ اسلام، سال اول، پاییز 1379، ش 3، ص 69.

اغلبیان را نهی کرد. نظر او این بود که این شیوه بدعت و مخالف با سیره ی سلف صالح است(1).

ابن عذاری بیان می دارد: در سال 293 قمری وقتی ابوعبدالله به شهر بَلَزمه و طُبنه دست یافت مالیات هایی که جمع آوری شده بود نزد او آوردند، وی از مأموران مالیاتی پرسید: این اموال چیست؟ پاسخ دادند: این ها خراج عُشُر است. ابوعبدالله به جمعی از افراد مورد اعتماد طُبنه فرمان داد اموال را به صاحبان آن ها بازگردانند و مردم را آگاه گردانندکه آنان امین مردم در اموالی هستند که خداوند از زمین برای آن ها خارج کرده است؛ هم چنین اعلام شود که اخذ و پخش مالیات عشر بر اساس کتاب الله خواهد بود(2).

گفتار چهارم: هجرت علویان و شیعیان

از دلایل مهم نفوذ تشیع هجرت سادات و شیعیان به نقاط مختلف بود. از مقبره های سادات و امامزاده ها، می توان تا حدودی - گرچه در حد احتمال - خطوط گسترش شیعه را در نقاطی نظیر ایران ترسیم کرد. توضیح این نکته لازم است که این بزرگان، که برای آنها مقبره ساخته اند، جزو شخصیت های مهم علوی بوده اند و محبوبیت آنان به حدی بوده که از زمان مرگ یا شهادتشان، قبرهایشان را به گونه ای محترمانه مشخص می کردند تا از دید دیگران مخفی نماند و هم مکانی برای ادای احترام به آنان و راز و نیاز با خدا باشد.