تاریخ شیعه در شام صفحه 153

درگیری همواره به شدیدترین صورت تا به امروز میان این دو طیف وجود داشته است.

دوم: جهت گیری ادبی

اشاره

گر چه نهضت دینی در سال 1846 م و پس از آن آغاز شد، ولی نهضت ادبی نسبت به آن خیلی به تأخیر افتاد. در این جا عوامل متعدّدی وجود دارد که نقش اساسی و مهمی را در نهضت ادبی ایفا کردند و عبارتند از:

1- گسترش آموزش.
2- مجلّه عرفان که مدیر آن مرحوم احمد عارف الزّین بود.
3- پیدایش کتابها و مجلاّت ادبی در سواحل سوریه.
1- گسترش آموزش

در دوران حکومت ترکان در جبال لاذقیه، مدرسه ای به مفهوم عام آن وجود نداشت و آموزش به شیوه قدیمی انجام می شد، شیوه ای که آموزش «زیر درختی» نامیده می شد. یعنی جایی که شیخ به آموزش قرائت قرآن و تجوید و مبادی صرف و نحو به کودکان می پرداخت. کتابهای درسی محدود به قرآن کریم، اُجرومیه و اَلغیه ابن مالک بود و هرگاه

شیخی از شیوخ آنها در یکی از روستاها به مرتبه معیّنی از علم می رسید طلاّب از دور و نزدیک به نزد او می شتافتند تا از او فرا گیرند و به دست او به شرافت علم برسند. زمانی که ضیاء بیک استانداری لاذقیه را به دست گرفت به احداث مدارسی در روستاهای بزرگ همّت گمارد، ولی اقدامات او با وفاتش در سال 1892 م پایان یافت.

زمانی که در سال 1920 م فرانسویان این نواحی را اشغال کردند،