حدیث حضور صفحه 109

وجود و امامت) هرگز سخنی از غیبت نرفته است. قسمت دوم «بَابٌ فِی تَسْمِیَهِ مَنْ رَآهُ» (1) است. مرحوم کلینی در قسمت پانزده گزارش تاریخی از کسانی که امام را دیده اند بیان می کند. یعنی اثبات تاریخی وجود و امامت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف . در این قسمت نیز هیچ سخنی از غیبت نیست. مرحوم کلینی بعد از این دو باب که اثبات حدیثی و تاریخی وجود و امامت پایان می پذیرد وارد بحث غیبت می شود؛ ابتدا بابی در ممنوع بودن بردن نام امام (2) و سپس بابی در فضیلت غیبت (3) دارد. آن گاه وارد اصل بحث غیبت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف می شود و قسمتی با عنوان «بَابٌ فِی الْغَیْبَه» (4) ترتیب می دهد و سی و یک حدیث را نقل می کند.

چنان که ملاحظه می شود هرگز مرحوم کلینی برای اثبات وجود یا امامت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف به روایات غیبت استناد و استدلالی نکرده است. بنابراین سخنی که نویسنده از سید مرتضی و شیخ طوسی نقل کرده است، کلام حقی است. اما سودی به حال نویسنده ندارد و فرضیه او را ثابت نمی کند، بلکه دلیل دیگری بر حقانیت روش دانشمندان شیعه است؛ زیرا معاند و مخاف هم قبول دارد که باید آغاز و انجام بحث همان گونه باشد که دانشمندان مذهب اهل بیت علیهم السلام طی کرده اند.

خلاصه فصل دوم

در این فصل، نویسنده به استدلال دانشمندان شیعه خرده گرفته بود و مدعی بود بر خلاف استدلال دانشمندان شیعه مانند شیخ صدوق و شیخ طوسی، روایات غیبت عام و مبهمند و هیچ خبری از امری پیش از وقوع آن نداده اند تا معجزه و دلیلی بر صحت غیبت باشد. در پاسخ بیان شد: همه روایات غیبت عام نیستند، بلکه انبوه

1- الکافی، ج 1، ص329.
2- الکافی، ج 1، ص332، بَابٌ فِی النَّهْیِ عَنِ الِاسْم چهار حدیث.
3- الکافی، ج 1، ص333، بَابٌ نَادِرٌ فِی حَالِ الْغَیْبَه سه حدیث.
4- الکافی، ج 1، ص335.