- بخش اول: کلیات 7
- اشاره 7
- الف) زندگی نامه احمد الکاتب 8
- اشاره 8
- فصل اول. معرفی نویسنده و کتاب 8
- ب) کتاب الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف حقیقه تاریخیه أم فرضیه فلسفیه 9
- الف) تکرار شبهه های کهنه و نخ نما شده بدون اشاره به پاسخ های دانشمندان شیعه 14
- ب) نیاوردن اسناد و دلیل های معارض و مخالف 14
- فصل دوم: کژی های نویسنده 14
- اشاره 14
- ج) ادعاهای بی دلیل 15
- د) خلط مباحث برای اثبات نظر خود 16
- ه) نتیجه گیری های غلط بر اثر ایجاد ملازمه های نادرست و مغالطه در مباحث 16
- ز) تحریف سخنان دانشمندان شیعه و دادن نسبت ناروا به آنان 17
- و) تحریف روایات و نسبت ناروا به امامان علیهم السلام 17
- بخش دوم: آیات و احادیث مهدویت 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- شبهۀ یکم. دلالت نداشتن آیات قرآن و احادیث مهدی و قائم بر شخص خاص 23
- متن کتاب 23
- فصل اول. دلالت آیات و روایات مهدوی 23
- خلاصۀ شبهه 24
- پاسخ ادعای اول 24
- پاسخ ادعای دوم 37
- متن کتاب 50
- شبهۀ دوم. دلالت نداشتن احادیث غیبت و غایب بر شخص خاص 50
- پاسخ 51
- خلاصۀ شبهه 51
- خلاصه فصل اول 61
- متن کتاب 63
- فصل دوم. چگونگی استدلال دانشمندان شیعه به احادیث مهدوی 63
- شبهۀ سوم. دلالت نداشتن روایات مهدویت و غیبت بر امری قبل از وقوع آن 63
- اشاره 63
- خلاصه شبهه 64
- پاسخ 65
- متن کتاب 78
- شبهۀ چهارم: دلالت نداشتن روایت مرگ و قتل بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 78
- پاسخ 79
- خلاصه شبهه 79
- شبهۀ پنجم: هم زمان نبودن اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف و اثبات مهدویت ایشان نزد متکلمان 83
- متن کتاب 83
- خلاصه شبهه 84
- پاسخ 84
- شبهۀ ششم: صحیح نبودن استدلال به روایات غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 89
- متن کتاب 89
- خلاصه شبهه 91
- پاسخ 91
- شبهۀ هفتم: صحیح نبودن استدلال به روایات دو غیبت برای اثبات وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 96
- متن کتاب 96
- پاسخ 97
- خلاصه شبهه 97
- شبهۀ هشتم: مقدم بودن بحث از وجود و امامت امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف بر بحث از غیبت ایشان 107
- متن کتاب 107
- خلاصه شبهه 108
- پاسخ 108
- خلاصه فصل دوم 109
- نتیجه بخش دوم 110
- اشاره 112
- بخش سوم: اندیشۀ محدودیت تعداد امامان علیهم السلام 112
- متن کتاب 113
- فصل اول. متکلّمان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 113
- شبهۀ نهم: استدلال نکردن متکلّمان شیعه به احادیث دوازده امام علیهم السلام 113
- اشاره 113
- پاسخ 114
- خلاصۀ شبهه 114
- کتاب های قرن سوم 119
- متن کتاب 128
- خلاصۀ شبهه 128
- شبهۀ دهم: قرار داشتن نظریه امامت در برابر نظریۀ شورا 128
- پاسخ 129
- متن کتاب 131
- اشاره 131
- خلاصۀ شبهه 131
- فصل دوم. شیعیان قرن سوم و اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام 131
- شبهۀ یازدهم: معتقد نبودن نخستین شیعیان به خاتم بودن فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 131
- پاسخ 132
- اشاره 136
- بخش چهارم: آگاهی از نام امامان علیهم السلام 136
- اشاره 137
- شبهۀ دوازدهم: آگاه نبودن امامان علیهم السلام و شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 137
- فصل اول. آگاهی ائمه علیهم السلام از فهرست نام امامان 137
- متن کتاب 137
- اشاره 138
- پاسخ 138
- خلاصۀ شبهه 138
- 1. احادیث اشاره کننده به نام امامان 139
- 2. احادیث دلالت کننده بر علم امامان پیشین علیهم السلام به امامان پسین علیهم السلام 140
- شبهۀ سیزدهم. روایات آگاه نبودن امامان از فهرست نام ها 147
- متن کتاب 147
- پاسخ 148
- خلاصۀ شبهه 148
- شبهۀ چهاردهم: پرسش های مطرح در دوران امامان علیهم السلام 153
- متن کتاب 153
- خلاصۀ شبهه 154
- پاسخ 154
- اشاره 156
- متن کتاب 156
- شبهۀ پانزدهم. راهکار نشان دادن امامان علیهم السلام و اشاره نکردن به فهرست نام امامان علیهم السلام 156
- فصل دوم. اشاره ائمه علیهم السلام به فهرست نام امامان علیهم السلام 156
- خلاصۀ شبهه 157
- پاسخ 157
- فصل سوم. آگاهی شیعیان از فهرست نام امامان علیهم السلام 160
- اشاره 160
- شبهۀ شانزدهم. پرسش مردم از وظیفۀ خود هنگام رحلت هر امام علیه السلام 160
- متن کتاب 160
- خلاصۀ شبهه 161
- پاسخ 161
- خلاصۀ شبهه 162
- متن کتاب 162
- شبهۀ هفدهم: ناآگاهی جناب زراره از امام بعدی 162
- پاسخ 163
- اشاره 166
- بخش پنجم: بدا در امامت 166
- شبهۀ هجدهم: بدا در امامت سید محمد 167
- متن کتاب 167
- خلاصۀ شبهه 167
- فصل اول. امامت سید محمد 167
- پاسخ 168
- متن کتاب 178
- شبهۀ نوزدهم. بدا در امامت اسماعیل 178
- خلاصه شبهه 178
- پاسخ 178
- اشاره 178
- فصل دوم. امامت اسماعیل 178
- اشاره 184
- بخش ششم: اندیشمندان شیعه و فهرست نام امامان علیهم السلام 184
- متن کتاب 185
- فصل اول. اشاره اندیشمندان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 185
- پاسخ 185
- خلاصۀ شبهه 185
- اشاره 185
- شبهۀ بیستم. اشاره نکردن محدّثان و مورّخان قرن سوم به فهرست نام امامان علیهم السلام 185
- شبهۀ بیست و یکم. استقرار اعتقاد به دوازده امام در نیمۀ قرن چهارم و شک شیخ صدوق 206
- خلاصۀ شبهه 206
- متن کتاب 206
- فصل دوم. شیخ صدوق و تعداد امامان علیهم السلام 206
- اشاره 206
- پاسخ 207
- متن کتاب 217
- فصل سوم. اندیشمندان و روایات امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 217
- پاسخ 217
- خلاصۀ شبهه 217
- شبهۀ بیست و دوم. روایت کفعمی در مورد امامان پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 217
- اشاره 217
- شبهۀ بیست و سوم. روایت شیخ صدوق در مورد احتمال ادامه امامت پس از امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 223
- متن کتاب 223
- خلاصۀ شبهه 223
- پاسخ 224
- متن کتاب 225
- شبهۀ بیست و چهارم. روایت شیخ طوسی در مورد وجود مهدی ها بعد از دوازده امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 225
- خلاصۀ شبهه 226
- پاسخ 226
- خلاصۀ شبهه 231
- متن کتاب 231
- اشاره 231
- شبهۀ بیست و پنجم. اختلاف در تعداد امامان علیهم السلام 231
- فصل چهارم. ثقه الاسلام کلینی و روایات سیزده امام 231
- پاسخ 232
- متن کتاب 251
- شبهۀ بیست و ششم. کتاب هبه الله الکاتب 251
- پاسخ 252
- خلاصۀ شبهه 252
- اشاره 259
- بخش هفتم: کتاب سلیم و محدودیت شمار امامان علیهم السلام 259
- شبهۀ بیست و هفتم. کتاب سلیم بن قیس؛ خاستگاه اعتقاد به انحصار شمار امامان علیهم السلام 260
- متن کتاب 260
- اشاره 260
- فصل اول. کتاب سلیم و خاستگاه اندیشه دوازده امام علیهم السلام 260
- خلاصۀ شبهه 261
- پاسخ 261
- اشاره 289
- فصل دوم. اعتماد اندیشوران به کتاب سلیم 289
- شبهۀ بیست و هشتم. اعتماد بزرگان شیعه در اعتقاد به دوازده امام علیهم السلام به کتاب سلیم بن قیس 289
- خلاصۀ شبهه 289
- متن کتاب 289
- پاسخ 289
- فصل سوم. شیعیان و کتاب سلیم 292
- پاسخ 292
- اشاره 292
- خلاصۀ شبهه 292
- شبهۀ بیست و نهم. مشکوک بودن کتاب سلیم بن قیس نزد شیعیان 292
- متن کتاب 292
- خلاصه شبهه 298
- پاسخ 298
- متن کتاب 298
- شبهۀ سیم. ابن غضائری و کتاب سلیم بن قیس 298
- فصل چهارم. شیخ مفید و کتاب سلیم 306
- شبهۀ سی و یکم. شیخ مفید و تضعیف کتاب سلیم 306
- اشاره 306
- متن کتاب 306
- خلاصۀ شبهه 307
- پاسخ 307
- متن کتاب 313
- بخش هشتم: شبهه های زیدیه 313
- اشاره 313
- شبهۀ سی و دوم. خرده گیری های زیدیه بر احادیث دوازده امام علیهم السلام 313
- خلاصۀ شبهه 314
- پاسخ 315
- خلاصۀ شبهه 327
- متن کتاب 327
- شبهۀ سی و سوم. تواتر و قدمت احادیث دوازده امام علیهم السلام 327
- پاسخ 328
- بخش نهم: دلالت احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 337
- شبهۀ سی و چهارم. دلالت نداشتن احادیث دوازده امام علیهم السلام بر وجود فرزند امام حسن عسکری علیه السلام 337
- متن کتاب 337
- اشاره 337
- پاسخ 338
- خلاصۀ شبهه 338
- بخش دهم: امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امام دوازدهم 362
- بخش یازدهم: نقش امام و وجود همیشگی حجت بر روی زمین 367
- اشاره 367
- متن کتاب 368
- فصل اول. فایده و نقش امام غایب 368
- شبهۀ سی و پنجم. بی ثمر بودن وجود امام غایب 368
- اشاره 368
- یادآوری 369
- خلاصه شبهه 369
- پاسخ فرض اول 371
- پاسخ فرض دوم 383
- خلاصه شبهه 395
- متن کتاب 395
- شبهۀ سی و ششم. تعارض روایات امام رضا علیه السلام با وجود امام غایب عجل الله تعالی فرجه الشریف 395
- فصل دوم. روایات امام زنده ظاهر 395
- پاسخ 396
- متن کتاب 416
- شبهۀ سی و هفتم. حدس و گمان بودن استدلال به احادیث لزوم وجود امام 416
- فصل سوم. دلالت احادیث لزوم وجود امام بر امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف 416
- پاسخ 417
- خلاصه شبهه 417
- متن کتاب 421
- شبهۀ سی و هشتم. اشاره نکردن امام حسن عسکری علیه السلام به فرزند خویش 421
- اشاره 421
- اشاره 421
- بخش دوازدهم: تصریح امام حسن عسکری علیه السلام به امامت فرزند خویش 421
- پاسخ 422
- خلاصه شبهه 422
- فهرست منابع 434
خلاصۀ شبهه
نویسنده دو ادعا و یک نتیجه را در این قسمت مطرح می کند. ادعای اول: آیات قرآن کریم عام هستند و دلالت بر فرد خاصی ندارند هر چند در همان دلالت عام نیز جای بحث وجود دارد. ادعای دوم: احادیثی که در آن ها واژه «مهدی» یا «قائم» آمده است، احادیثی عام هستند و هویت شخص «مهدی» یا «قائم» را مشخص نمی کند. نتیجه این که آیات قرآن و روایات «مهدی» و «قائم» ولادت و وجود فرزند امام حسن عسکری علیه السلام را نمی تواند ثابت نماید.
پاسخ ادعای اول
پاسخ را با نتیجه نویسنده آغاز می کنیم. درستی نتیجه ایشان مبتنی بر این است که آیات و روایات عام باشند. مفهوم این جمله آن است که اگر عام بودن آیات و روایات منتفی شود و معلوم گردد آیات و روایات فرد مشخصی را بیان کرده اند طبیعتاً آیات و روایات بر ولادت و وجود امام دوازده عجل الله تعالی فرجه الشریف دلالت خواهند داشت. بنابراین بحث را در همین جهت ادامه می دهیم یعنی اثبات دلالت آیات و روایات بر شخص معین و معلوم. روشن است که وقتی خاص بودن آیات و روایات ثابت شود به طور طبیعی دلالت آن بر ولادت و وجود امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز ثابت شده و مورد پذیرش نویسنده نیز قرار خواهد گرفت.
بنابراین ابتدا مشخص بودن دلالت آیات بر فرد معین را بررسی می کنیم. نویسنده
در مبحث دوم کتاب (دلیل نقلی وجود امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ) در مطلب اول (قرآن کریم) یازده آیه و روایات ذیل آن را به عنوان ادله قرآنی وجود امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آورده که به قرار ذیل است:
قوله تعالی: «وَ قَضَیْنا إِلی بَنی إِسْرائیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبیراً * فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولی بَأْسٍ شَدیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَ کانَ وَعْداً مَفْعُولاً * ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّهَ عَلَیْهِم» و قد روی