قاعده لطف و اثبات وجود امام حی صفحه 187

الدین حمصی از کسانی است که این دو وجه را از هم جدا کرده است.(1)

4. چالش های مهم

استاد سبحانی، برای اثبات امامت، به وظایف مهم پیامبر و خلل های بزرگی که با رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به وجود می آید اشاره می کند. ایشان در تقریر برهان چنین می گوید:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در طول حیات خود، مسئولیت هایی داشت که عبارت بود از:

1. شرح و تفسیر آیات الهی و کشف اسرار آن ها؛

2. شرح و بیان احکام مستحدثه در زمان حیات پربرکت خویش؛

3. دفع شبهات و پاسخ به سؤالات اهل کتاب؛

4. حفظ دین از تحریف.

این ها امور چهارگانه ای بود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حیاتش بدان ممارست می کرد. حال، بعد از رسول اکرم چه کسی باید عهده دار چنین مسئولیتی باشد؟ سه احتمال وجود دارد:

الف. شارع مقدّس، مسأله را مهمل بگذارد و کاری به بعد دوران حیات پیامبر نداشته باشد که این احتمال محال است.

ب. مسأله را مهمل نگذارد؛ بلکه امّت، بعد از پیامبر مسئولیت های او را انجام دهد. این هم با توجه حوادثی که بعد از رحلت اتفاق افتاد و جامعه اسلامی را دچار تفرقه و جدایی کرد، قابل پذیرش نیست.

ج. خداوند این مسئولیت را به شخصی مانند پیامبر بسپارد که شئون مختلفی (مثل تفسیر معصومانه از دین و...) داشته باشد.

از این سه، دو احتمال نخست باطل است و احتمال درست، نصب جانشین پیامبر و امام، از سوی خداوند است.(2)

آیات و روایات

این دلایل، با آیات و احادیث متعددی همراه است که به برخی آن ها در تعریف واژه امام اشاره شد. مناسب است در اینجا نیز به برخی آیات و روایات اشاره شود.