بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم (علیه السلام) و نقش آنها در تاریخ تشیع صفحه 187

امامان از هر فرصتی استفاده کرده، به پا می خاستند. از فرزندان امام کاظم(علیه السلام) ابراهیم و زید و اسماعیل در قیام ها علیه بنی عباس شرکت داشتند و نوادگان امام صادق(علیه السلام)، امام حسن(علیه السلام) و امام سجاد(علیه السلام) نیز در راه اندازی قیام علیه بنی عباس فعال بودند.

علویان معتقد به تشیع بودند، اما تشیع آنها نیاز به اصلاح و تعدیل داشت و بر همین اساس برخی مبارزات آنان شتاب زده و گاه اشتباه بوده است. بدون تردید از دیدگاه امام رضا(علیه السلام) حکومت مأمون مشروع نبوده، ولی در روش برخورد با آن ممکن است بین امام و دیگر علویان اختلاف نظر وجود داشته باشد و طبیعی است که امام رضا(علیه السلام) نمی تواند از قیام های ضد بنی عباسی حمایت کند و در حضور مأمون از قیام زید تجلیل نماید.

2. ممکن است امام رضا(علیه السلام) در برخورد با زید، از تقیه استفاده کرده باشد؛ زیرا خطر جدی از جانب مأمون متوجه زید نشود و او در امان باشد. امام رضا(علیه السلام) در برخورد با زید از خود تندی نشان داد تا جان زید حفظ شود و با دسیسه مأمون از بین نرود؛ زیرا خلفای بنی عباس مخالفان خود را با شیوه های مختلف به قتل می رساندند؛ چنان که بعدها این امر به وقوع پیوست و مأمون زید را مسموم کرده و از بین برد و این جریان را که زید توسط مأمون مسموم شد، بسیاری گزارش کرده اند قدیمی ترین منبع در این باره به قرن چهارم هجری و به ابی نصر بخاری بازمی گردد که می گوید: مأمون زید را مسموم کرده و به قتل رساند. (1)

این جریان در مورد ابراهیم بن موسی بن جعفر(علیه السلام) نیز رخ داد. او