- مقدمه مؤلف 1
- بخش اول: موقعیت استراتژیک عربستان 5
- اشاره 5
- فصل اول :قدمت سرزمین حجاز (عربستان) 5
- پیشینه تاریخی 7
- موقعیت جغرافیایی 9
- منابع و ذخایر 10
- شهرها و بنادر مهم 12
- فصل دوم:موقعیت اقتصادی 12
- اقتصاد 15
- شهرهای نفت خیز 15
- آیین و عقاید وهابیت 16
- فصل سوم:موقعیت فرهنگی 16
- نقش دین و مذهب 16
- سازمان های مهم مذهبی 20
- نظام آموزشی 21
- وضعیت اجتماعی 22
- قدرت و حاکمیت 24
- فصل چهارم:موقعیت سیاسی 24
- سیاست خارجی 25
- قانون 25
- دوران حکومت سعودی ها 27
- حاکمان سعودی 31
- حاکمان دوره اول آل سعود 32
- حاکمان دوره سوم آل سعود 33
- حاکمان دوره دوم آل سعود 33
- نسب نامه خاندان سعودی 34
- اول: بخش سیاسی 35
- موقعیت کلی شیعیان در جامعه عربستان 35
- دوم: بخش فرهنگی 35
- بخش دوم: شیعه و تشیع 36
- فصل اول :شیعه و تشیع 36
- مفهوم شیعه 36
- شیعه در اصطلاح 38
- از خلافت امام علی علیه السلام تا دوران سعودی ها 40
- سابقه و تقدم شیعیان 42
- اعتقادات شیعیان 59
- فصل دوم:اصول و مبانی اعتقادی تشیع 59
- مبانی و اندیشه سیاسی تشیع 62
- مبانی عقیدتی شیعیان 63
- اثبات حقانیت تشیع 64
- مستندات روایی اصول و مبانی اعتقادی شیعه 64
- کثرت مناقب و فضایل علی علیه السلام در اسلام 75
- علی علیه السلام خلافت را زینت داد 75
- علی علیه السلام تقسیم کننده بهشت و جهنم 76
- هیچ کس را با خاندان علی علیه السلام نمی توان سنجید 76
- دشمنی با تشیع 77
- جعل فضایل درباره مخالفان علی علیه السلام 77
- بخش سوم: شیعیان عربستان 79
- فصل اول:مناطق شیعه نشین 79
- شیعه در حجاز (عربستان) 79
- پراکندگی شیعیان 82
- تاریخچه منطقه شرقیه (قطیف، دمام، احساء و...) 83
- سکونت شیعیان عربستان 87
- اشاره 87
- اشاره 89
- شیعه در احساء 89
- روستاهای شیعه نشین احساء 90
- شیعیان هفوف 98
- اشاره 98
- طوایف شیعی هفوف 99
- دیگر طوایف هفوف 101
- اشاره 102
- شیعه در مبرز 102
- طوایف شیعی مبرز 102
- شیعه در قطیف 103
- اشاره 103
- دیگر طوایف شیعی مبرز 103
- طوایف شیعی قطیف 104
- ویژگی های اقتصادی قطیف و احساء 114
- برخی طوایف سیهات 116
- شیعه در سیهات 116
- اشاره 116
- طوایف دیگر سیهات 118
- شیعه در صفوی 119
- اشاره 119
- حسینیه های منطقه سیهات 119
- طوایف منطقه صفوی 120
- شیعه در تاروت 123
- اشاره 123
- طوایف دیگر صفوی 123
- طوایف جزیره تاروت 123
- طوایف دیگر تاروت 128
- شیعه در عوامیه 129
- اشاره 129
- طوایف شیعه عوامیه 130
- طوایف دیگر عوامیه 131
- شیعه در آجام (اوجام) 132
- اشاره 132
- طوایف دیگر آجام 132
- اشاره 133
- شیعه در قدیح 133
- شیعه در ام حمام 135
- اشاره 135
- طوایف دیگر قدیح 135
- طوایف ام حمام 135
- طوایف دیگر ام حمام 136
- شیعه در حبش 137
- اشاره 137
- طوایف دیگر حبش 137
- طوایف حبش 137
- شیعه در جارودیه 138
- طوایف خویلدیه 138
- اشاره 138
- شیعه در خویلدیه 138
- اشاره 139
- دیگر طوایف خویلدیه 139
- طوایف توبی 139
- شیعه در توبی 139
- شیعه در ملاحه 140
- طوایف دیگر حلّه محیش 140
- اشاره 140
- اشاره 140
- طایفه ای از حله محیش 140
- شیعه در حلّه محیش 140
- شیعه در بحاری 141
- طوایف بحاری 141
- اشاره 141
- طوایف ملاحه 141
- اشاره 141
- شیعه در شویکه 141
- شیعه در عنک 141
- 2. هجرت به خوزستان ایران: 142
- مهاجرت های بزرگ شیعیان از منطقه 142
- 1. هجرت به عراق: 142
- طوایف دیگر عنک 142
- اشاره 142
- 3. هجرت به کویت: 143
- قبایل سنی 145
- 4. هجرت به بحرین: 145
- اشاره 145
- قبایل شیعه 145
- احساء، قطیف و مهاجرت 146
- 5. هجرت به قطر و امارات متحده عربی: 146
- منطقه الثار و شیعیان زیدی 155
- قبایل و طوایف شیعه مدینه 156
- اشاره 157
- مدینه 157
- شیعه در مدینه منوره 167
- اشاره 167
- الف) نخاوله: 167
- ج) قبیله های حرب و جهینه (حروب): 168
- ب) اشراف: 168
- د) مشاهده: 169
- توصیف مدینه 169
- 1. مرکز مدینه (جنوب حرم حضرت رسول صلی الله علیه و آله ): 174
- 2. قبا: 174
- 3. قربان: 174
- مناطق شیعه نشین مدینه منوره 174
- 4. حی العوالی: 174
- برخی روستاهای شیعه نشین مدینه منوره 175
- شیعه در نجران 176
- شیعه در حائل 177
- بقیع 178
- اعتقاد وهابی ها درباره پیامبر صلی الله علیه و آله ؛ 179
- گریه رسول خدا صلی الله علیه و آله و ماریه در کنار بستر ابراهیم علیه السلام 181
- گریه رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام تکفین ابراهیم 182
- کیفیت دفن 183
- گریستن رسول خدا صلی الله علیه و آله و مسلمانان کنار قبر 183
- نصب سنگ و ریختن آب بر قبر ابراهیم علیه السلام 184
- زیارت پیامبر صلی الله علیه و آله از مرقد مطهر مادرشان 187
- گریه از دیدگاه فقه اهل سنت 189
- اختلاف نظر در مقام عمل 190
- خلیفه دوم و مخالفت با گریه 191
- اهتمام رسول اللّه صلی الله علیه و آله به زیارت و حفظ قبور 194
- تعداد ساکنان منطقه 196
- پیروی مسلمانان از سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله 196
- تعداد جمعیت در گذشته و حال 199
- اشغالگری 206
- چگونگی اشغال احساء و پیامدهای آن 206
- اشغال قطیف 209
- سقوط و اشغال منطقه شرق در آیینه اسناد و مدارک انگلستان 210
- توجیه اشغالگری 211
- عوامل و دلایل سقوط 212
- گستره نفوذ شیعیان عربستان 214
- فصل دوم:وضعیت فرهنگی - اجتماعی 214
- رشد جمعیتی، مشارکت بیشتر، احقاق حقوق 215
- پیشینه تاریخی مذهب تشیع در منطقه 216
- مراحل تحصیل طلاب علوم دینی شیعه در عربستان 217
- کتاب های این روش 218
- وضعیت اجتماعی شیعیان عربستان 220
- شیعه و جنبش اخوان 222
- شبکه حمل و نقل 227
- آموزش 227
- اوضاع بهداشتی شیعیان منطقه 227
- اقتصاد و کشاورزی احساء 227
- آداب و رسوم شیعیان 228
- شیعه در عصر نفت (1938 - 1990 م) 230
- اشاره 232
- فصل سوم:تبعیض ها، محدودیت ها و مظلومیت های شیعیان 232
- شیعیان در معرض تبعیض وهابیت 232
- تبعیض مذهبی 233
- تبعیض فرهنگی 233
- تبعیض اقتصادی 234
- تبعیض قانونی 234
- 1. محدودیت های فرهنگی 235
- محدودیت ها و مظلومیت ها 235
- اشاره 235
- مظلومیت تشیع 236
- تبلیغات بر ضد شیعه در آثار و کتب وهابیت 238
- تکفیر امام علی علیه السلام 241
- تکفیر ائمه اطهار علیهم السلام 242
- تکفیر قیامها و نهضت های اصیل شیعی 243
- تکفیر شیعیان 244
- استعمار و فرقه سازی 247
- تفرقه، نقشه استعمار 248
- تکفیر دوستداران ائمۀ اطهار علیهم السلام 252
- بهانه تکفیر 254
- کینه توزان و بدخواهان 256
- سیاست ستمگرانه 260
- علما و بزرگان 261
- اشاره 266
- 2. محدودیت های اقتصادی شیعیان 266
- فاطمه سلام الله علیها ، علی علیه السلام و عباس و درخواست سهم خود از ترکۀ پیامبر صلی الله علیه و آله 267
- اهمال کاری در مناطق شیعه 271
- اشاره 271
- 1. خدمات بهداشتی 271
- 2. آموزش 271
- 3. راه ها 271
- 4. کشاورزی 272
- 5. مخابرات 272
- تلاش برای رفع کمبودها 273
- اشاره 275
- الف) مالیات بر شیلات 275
- اقسام مالیات 275
- ب) مالیات جهاد 276
- ج) باج 277
- د) أرضیه 277
- ه) غواصیه 277
- و) مطرحانیه 277
- تقسیم زمین های شیعیان بین هیئت حاکمه 278
- اموال مصادره شدۀ شیعیان در احساء و قطیف 279
- 3. محدودیت های سیاسی شیعیان 280
- مصادرۀ سلاح و اسب 280
- اشاره 280
- تاریخ سیطرۀ سیاسی وهابیت بر شیعیان 281
- گسترش وهابیت تخریب مقدسات 284
- شکست وهابیان 285
- کودتای وهابیت و حمایت انگلستان 286
- تخریب مجدد مدینه و بارگاه ائمه علیهم السلام: 287
- سرکوب مجدد شیعیان 289
- ظلم مجدد به جای رحم و شفقت 290
- وضعیت شیعیان پس از انقلاب اسلامی ایران 291
- رسانه های عمومی و مطبوعات 293
- جلوگیری از مشارکت شیعیان در مؤسسات دولتی عربستان 294
- محاکم قضایی شیعه 299
- اشاره 299
- الف) مطامع مالی و دنیوی 301
- ب) تقابل جدی آیین اسلام با آداب و رسوم وهابیت 307
- ج) تحریف واقعیات 308
- رستاخیز شیعه 310
- فصل چهارم:توانایی های شیعیان 310
- بیداری شیعیان عربستان 311
- برتری های مذهبی و فرهنگی 315
- مبارزات شیعیان 316
- برخی از پیامدهای انقلاب 1979 م 318
- شیعه و تغییرات منطقه ای 319
- شیعه و شکل گیری جنبش های ملی در عربستان 320
- عواقب خطرناک عملکرد وهابیت 321
- امید و قدرت شیعیان 323
- الف) آثار تاریخی مدینه 325
- آثار تاریخی و فرهنگی شیعیان 325
- ب) آثار تاریخی و مذهبی شیعیان در مکه 329
- ج) آثار تاریخی و فرهنگی در منطقه الشرقیه 330
- فصل پنجم:علما و مشاهیر تشیع در عربستان 332
- اشاره 332
- شیخ ناصربن محمد الجارودی 334
- ابن معصوم مدنی 337
- شیخ حسین القدیحی البلادی 340
- احمدبن سلمان الکوفی 344
- راهکارهای رهایی شیعیان 348
- بخش چهارم:رهایی شیعیان از محدودیتها و مظلومیتها 348
- اشاره 354
- فصل اول:راهکارهای کوتاه مدت 354
- جنبش ها و فعالیت های سیاسی شیعیان 356
- شیعه و جنبش سلفی گری 357
- شیعه و سازمان انقلاب اسلامی 360
- دیدگاه جریانات شیعه و سلفی درباره یکدیگر 361
- سازمان انقلابیون پیشگام 363
- کمیته بین المللی دفاع از حقوق بشر در خلیج و شبه جزیره 364
- دیگر جنبش های شیعی 365
- الف) سیاسی 367
- ب) فرهنگی 367
- اشاره 367
- مطالبات و خواسته ها 367
- ج) اجتماعی 368
- مطالبات شیعیان از حکومت 369
- معرفی صحیح تشیع و اهل بیت علیهم السلام 370
- اوصاف شیعیان اهل بیت علیهم السلام 371
- احتجاج و مقاومت 378
- تقوا و زهد شیعیان 379
- منطق و استدلال 380
- راهکار سیاسی در روابط بین دو کشور 381
- مطالبه حقوق با کمک سازمان های بین المللی 382
- استفاده از فرصت و موقعیت 383
- هوشیاری در مقابل توطئه ها 384
- کشف توطئه ای عظیم بر ضد مکتب تشیع 384
- تبیین نقش شیعیان در پیشبرد علوم مثل شیمی و... 390
- شیعه؛ اسلام حقیقی 393
- شیعه پیرو سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 393
- توضیح و تبیین حقایق مورد اختلاف 395
- بیان حقیقت شفاعت 395
- شفاعت از دیدگاه صحابه 396
- ویژگی های برتر شیعیان 397
- سابقه و تقدم شیعیان بر اهل سنت 399
- اقتدا به روحانیت مسئول 416
- حرکت در مسیر راستین با یاری بزرگان تشیع 417
- تعاون و همکاری 419
- فصل دوم:راهکارهای بلند مدت 420
- اشاره 420
- ضرورت اتحاد و همبستگی در جوامع اسلامی و شیعی 422
- راه های رسیدن به وحدت 424
- کسب دانش 426
- دگرگونی فرهنگی 428
- گسترش فرهنگ تشیع به وسیله چاپ و نشر 429
- مبارزه و دفاع از تشیع تا سرحد شهادت 432
- رشد جمعیتی عربستان 434
- فهرست منابع 436
شهرهای نفت خیز
نفت از مهم ترین و پرسودترین منابع اقتصادی در جهان است. نفت؛ آبادانی و ترقی در معیشت مردم منطقه را به دنبال دارد.
مردم مناطق مختلف برای رسیدن به نان و نوایی به مناطق نفت خیز آمدند. به دلیل وجود نفت، خانه های چوبی و محقرانه و آن مناطق نه چندان آباد به شهرهای جدیدی، مانند: ظهران، دمام، عضیلیه و... تبدیل شدند. این شهرها زیر نظر قطیف اداره می شدند.
شهرهای قیصومه، ودیعه، شعبیه، رفحاء، بدنه و طریق به دلیل نزدیکی به شرکت نفتی «آرامکو» آبادانی بیشتری داشتند. شهرهای «دمام» و «الخبر» تا پیش از استخراج نفت، روستاهایی کوچک و دارای خانه های چوبی بودند.
منطقه شرقی با شهرهای قدیمی و جدید آن، بهره چندانی از نفت نبردند و اگر نزدیک ریاض و دیگر شهرها بودند، وضعیت آنها متفاوت بود.
اقتصاد
سیستم اقتصادی عربستان بر مبنای دو محور اساسی، یعنی درآمدهای نفتی و درآمد حاصل از برگزاری مراسم حج و بازار پر فروش ایام حج دور می زند. این کشور، سرمایه گذاری های فراوان خارج از مرزها را گسترش داده است که نمونه بارز آن شرکت «البرکه» است که در 32 کشور جهان، بانک تأسیس کرده است.((1))
بخش های مختلف اقتصادی عربستان را کشاورزی، معادن، نفت، صنایع، ارتباطات و حمل و نقل، اعم از راه آهن، جاده ها، فرودگاه ها، صادرات و واردات تشکیل می دهد. این کشور به تنهایی 26% نفت جهان را داراست.
1- ) فخری، عربستان، ص 108.