شیعیان عربستان صفحه 284

با ورود آمریکایی ها به منطقه و خروج مرحله ای انگلیس از عربستان، باز هم شیعیان از نظر توان سیاسی رو به ضعف نهادند؛ اما دیگر ظلم سابق، یعنی بیگاری و خدمتگزاری در قصرها از میان رفت. شیعیان در این دوره توانستند مقداری از تشکیلات سیاسی خود را به صورت ضعیف احیا کنند، به ویژه در منطقۀ احساء که مجالس متعددی وجود داشت که در تصمیم گیری محلی نیز مؤثر بود؛ اما به تدریج، عواملی در این مجالس نفوذ کردند که طرفدار دولت آل سعود بودند. به این ترتیب این مجالس هم به تدریج تحت اشراف دولت قرار گرفتند و از شکل قبلی خود - که مجالسی معترض بودند - خارج شدند.

پس از مدتی این مجالس هم منحل شد و دیگر نه از مجالس معترض خبری بود و نه از مجالس تحت اشراف؛ بلکه دولت با ایجاد تشکیلات سیاسی دولتی، مانند فرمانداری، بخشداری و... توانست از نظر اداری بر اوضاع مسلط شود. در این دوره، گاهی افرادی برای اعتراض قد علم می کردند، و یا اینکه تجمعاتی معترض، اعلام موجودیت می کردند؛ اما چون به صورت رسمی و تشکیلاتی هیچ حزب یا حرکتی نبود، در نتیجه آن افراد هم خیلی زود از میان برداشته می شدند.((1))

گسترش وهابیت تخریب مقدسات

«امیر محمدبن سعود» و «شیخ محمدبن عبدالوهاب» در سال 1158 ه- . ق بر انتشار عقاید وهابیت با یکدیگر متحد شدند. آنها با هم توافق کردند که