هویت و سرچشمه تشیع صفحه 95

هر کسی آن را ضایع کند، در واقع حقّ نفس خودش را ضایع کرده است...». (1)

علاوه بر حسادت، به خاطر جمع شدن خلافت و نبوّت در بنی هاشم، دلیل دیگری که برای کنار گذاشتن علی(علیه السلام) از خلافت بدان تمسّک می جستند، «به هلاکت رساندن رؤسای مشرکان به وسیلۀ آن حضرت در جنگهای بزرگ اسلام بوده است». این نشان می دهد که قلبهای ایشان، با وجودی که اسلام را پذیرفته بودند، پر از عقده و کینه های عصر جاهلیّت بود.

عثمان بن عفّان؛ چنان که ابن عبّاس روایت کرده است، به این عقده و کینه ها تصریح می کرد.

ابن عباس می گوید:

«بین عثمان و علی(علیه السلام) نزاع لفظی به وجود آمد. عثمان گفت: من چه کنم که قریش شما رادوست ندارند; زیرا در جنگ بدر، هفتاد نفر از ایشان را کشتید که گویی صورتهایشان مثل قطعه های طلا بود و بینی شان را قبل از لبهایشان به خاک مالیدید». (2)

اقدامات معارضان علی(علیه السلام)

اقدامات «قایلان به اجتهاد» که در مقابل «قایلان به نص» قرار داشتند، بسیار قوی و کارساز بود. آنان بسیار تلاش کردند تا اهل