یک حرف از هزاران صفحه 290

نام ششم: «کلمهُ الله»

اشاره

(وجعل کلمه الّذین کفرُوا السُّفْلی وکلمهُ الله هیالْعُلْیا واللهُ عزیزٌ حکیمٌ)(1) .

«و گفتار [و هدف] کافران را پایین قرار داد و سخن خدا بالا [و پیروز] است و خداوند عزیز و حکیم است.»

کلمه: در شرح جامی آمده است: علّت این تسمیه آن است که کلمه و کلام در نفوس و اذهان اثر می کنند، مانند زخم ها در اجسام. پس سخنان و کلمات انسان را از آن جهت کلمه و کلام گویند که به واسطه دلالت بر معانی خود در اذهان اثر می گذارند.

کلمه در قرآن به چند معنی آمده است :

1- لفظ و سخن: (یحْلفُون باللّه ما قالُوا و لقدْ قالُوا کلمه الْکُفْر)(2) ،

(کبُرت کلمه تخرج من أفواههم ان یقولون إلّا کذبا)(3) که مراد کلام کفرآمیز است.

2- حضرت عیسی علیه السلام: (إنّما الْمسیحُ عیسی ابْنُ مرْیم رسُولُ اللّه و کلمتُهُ ألْقاها إلی مرْیم)(4) ، (إنّ اللّه یُبشّرُک بکلمهٍ منْهُ اسْمُهُ الْمسیحُ عیسی ابْنُ مرْیم)(5) .

3- وعده: (و ما کان النّاسُ إلّا أُمّهً واحدهً فاخْتلفُوا و لوْلا کلمهٌ سبقتْ منْ ربّک لقُضی بیْنهُمْ فیما فیه یخْتلفُون)(6) . مراد از «کلمه» در این جا چنان که گفته اند، وعده است.(7)

معنای «کلمات الله» در قرآن

خداوند متعال می فرماید: (و لوْ أنّ ما فی الاْرْض منْ شجرهٍ أقْلامٌ

1- . سوره توبه، آیه 40.
2- . همان، آیه 74.
3- . سوره کهف، آیه 5.
4- . سوره نساء، آیه 171.
5- . سوره آل عمران، آیه 45.
6- . سوره یونس، آیه 19.
7- . ر.ک: قاموس قرآن، ج 6، ص 140.