- پیشگفتار 1
- فصل اوّل: امام حسن مجتبی (ع) 7
- مشرق سخن 7
- تولّد 11
- تبارشناسی امام حسن مجتبی (ع) 11
- نامگذاری 11
- نسب امام مجتبی (ع) 12
- چهره و اندام 13
- محبوب پیامبر (ص) 14
- دوران جوانی و نوجوانی 19
- همسران و فرزندان 21
- امام حسن (ع) از نگاه صحابه و دیگران 23
- شخصیتشناسی امام حسن (ع) 26
- سید جوانان اهل بهشت 26
- بندگی و ارتباط با خدا 28
- علم و دانش 30
- سخنوری 32
- شجاعت 34
- سیره سیاسی امام حسن (ع) 37
- حلم و بردباری 47
- مروت و جوانمردی امام 50
- تواضع امام حسن (ع) 54
- اطعام و رسیدگی به محرومان 55
- سخاوت امام (ع) 56
- شهادت امام حسن (ع) 61
- جود و کرم 66
- گزیدهای از سخنان امام حسن (ع) در منابع اهل سنت 66
- صبر و بردباری 66
- مکارم اخلاق 67
- بهترین و بدترین مردم 67
- عوامل نابودی و هلاکت 68
- بهترین برادر 68
- میزان محبت به اهل بیت (علیهم السلام) 69
- فواید رفتن به مساجد 70
- طلوع سخن 72
- فصل دوم: امام زین العابدین (ع) 72
- تبارشناسی حضرت سجاد (ع) 75
- نامگذاری 77
- 1. دانش 78
- شخصیتشناسی امام زینالعابدین (ع) 78
- اشاره 78
- اشاره 78
- اشاره 80
- ابعاد مختلف صحیفه سجادیه 80
- الف: اصول اعتقادی 80
- ب: احکام و فروع دین 81
- 2. عبادت و بندگی 84
- 3. شایستگی سیاسی و مقبولیت مردمی 92
- 4. سخاوت حضرت 104
- 5. تواضع و فروتنی 107
- 6. حلم و گذشت 109
- امام سجاد (ع) از دیدگاه صحابه و دیگران 112
- دو کرامت از امام سجاد (ع) و فرجام کار 114
- بیماری امام، مصلحتی الهی 117
- پرواز به سوی دوست 118
- قناعت 120
- سخنان حکمتآموز حضرت سجاد (ع) در منابع اهل سنت 120
- تفکر 120
- سپاسگزاری 120
- دوستی 121
- دعا و مناجات 121
- امر به معروف و نهی از منکر 121
- بردباری 121
- معیار دوست گزینی 122
- توبه 122
- قتل عمد 123
- چاپلوسی 123
- کتمان علم 123
- غیبت 123
- طغیان بدن 123
- نام نیک 124
- خنده بلند 124
- دوستی و دیدار برای خدا 124
- عبادت 124
- ترک گناه 125
- تعلیم 125
- مطلع سخن 126
- فصل سوم: امام محمد باقر (ع) 126
- تبارشناسی امام باقر (ع) 130
- همسر و فرزندان 133
- امامت حضرت 135
- ویژگیهای ظاهری 135
- شخصیتشناسی امام باقر (ع) 136
- بندگی و پارسایی 136
- دانش و بینش امام (ع) 141
- شاگردان حضرت 145
- سیره سیاسی امام باقر (ع) 146
- زهد حضرت 153
- امام و انس به قرآن 154
- همدردی با مصیبت دیدگان 157
- تسلیم و رضا 157
- اخلاق معاشرت 159
- مناعت طبع امام باقر (ع) 160
- دنیا گریزی 161
- بخشندگی و سخاوت 162
- امام باقر (ع) در نزد شخصیتهای اهل سنت و نقل کرامتی از ایشان 164
- برگی از کرامات حضرت 167
- پرواز به سوی دوست و گلبرگی از سخنان حضرت 169
- شهادت امام (ع) 169
- پرتوی از سخنان تابناک امام باقر (ع) 171
- رسیدگی به دوستان 172
- پرهیز از خصومت و جدال 172
- خدامحوری و دنیاگریزی 173
- دعا و نیایش 176
- ارزش عالم 176
- حُسن خلق و مدارا با برادران ایمانی در مسایل اقتصادی 177
- رفع اتهام 178
- پرهیز از کسالت 178
- سپیده سخن 179
- فصل چهارم: امام صادق (ع) 179
- تبارشناسی حضرت صادق (ع) 183
- شخصیتشناسی امام صادق (ع) 185
- 1. جایگاه علمی امام (ع) 185
- 2. عبادت و بندگی 192
- 3. موضعگیری سیاسی امام صادق (ع) 195
- 4. خوشرویی و حُسن خلق 199
- 5. مستجاب الدعوه 201
- 6. احسان و رسیدگی به محرومان 205
- 7. بردباری و گذشت 209
- 8. آراستگی ظاهری 212
- میوه دادن درخت خشکیده 214
- کراماتی از حضرت صادق (ع) و فرجام زندگی 214
- ترور نافرجام 215
- شهادت امام صادق (ع) 216
- دوستی اهل بیت (علیهم السلام) 218
- سخنان حکمتآموز حضرت در منابع اهل سنت 218
- نماز 218
- رابطه دعا و عمل 218
- محبت به مردم 218
- پیروی از عترت 219
- عاق والدین 219
- ایجاد فتنه 219
- کنترل خشم 220
- صبر بر آزار همسایه 220
- منزلت علی (ع) 220
- دوستی خانواده علی (ع) 220
- امتیاز انسان 221
- فرار از معصیت 221
- تواضع 221
- فلسفه تحریم ربا 221
- تأثیر همنشینی با بدان 222
- تقوا 222
- دختران و پسران 222
- عوامل عزّت 222
- منابع و مآخذ 223
رسیدگی میکرد. فروتنی و صدقات نهانی او و فضایل دیگرش زبانزد همگان است. (1)
6. حلم و گذشت
از جمله صفات پسندیده برای انسان به ویژه انسان کامل، بهرهمندی از صفت حلم و بردباری و کنترل و حفظ خود در برابر رفتار نابخردانه دیگران است. عبدالغفار بن قاسم میگوید: علی بن الحسین(ع) در حال خارج شدن از مسجد بود که مردی به وی دشنام داد، نوکران و دوستداران وی به آن مرد حملهور شدند، ولی علی بن الحسین(ع) فرمود: رهایش کنید، آن گاه خطاب به آن مرد فرمود: آنچه از ما بر تو پنهان مانده، بیشتر از آن چیزی است که میدانی. آیا حاجتی داری که آن را برایت برآورم؟
آن مرد شرمنده شد و به خود بازگشت. علی ابن الحسین(ع) عبای سیاهی را که بر دوش داشت، به وی عطا کرد و به دستور حضرت هزار درهم نیز به او دادند.
پس از این ماجرا آن مرد همواره میگفت: گواهی میدهم که تو از فرزندان رسول خدایی (2)(یعنی کرامت اخلاقی را از وی به ارث بردهای).
همچنین نوشتهاند که مردی به حضرت ناسزا گفت، ولی ایشان خود را به نشنیدن زد و چیزی نفرمود. آن مرد وقتی بیاعتنایی وی را
1- منهاج السنة النبویه فی نقض کلام الشیعه و القدریه، ج 2، ص 132
2- تاریخ دمشق، ج 41، ص 394؛ نورالابصار، ص 155