- پیشگفتار 1
- مشرق سخن 7
- فصل اوّل: امام حسن مجتبی (ع) 7
- تبارشناسی امام حسن مجتبی (ع) 11
- تولّد 11
- نامگذاری 11
- نسب امام مجتبی (ع) 12
- چهره و اندام 13
- محبوب پیامبر (ص) 14
- دوران جوانی و نوجوانی 19
- همسران و فرزندان 21
- امام حسن (ع) از نگاه صحابه و دیگران 23
- شخصیتشناسی امام حسن (ع) 26
- سید جوانان اهل بهشت 26
- بندگی و ارتباط با خدا 28
- علم و دانش 30
- سخنوری 32
- شجاعت 34
- سیره سیاسی امام حسن (ع) 37
- حلم و بردباری 47
- مروت و جوانمردی امام 50
- تواضع امام حسن (ع) 54
- اطعام و رسیدگی به محرومان 55
- سخاوت امام (ع) 56
- شهادت امام حسن (ع) 61
- صبر و بردباری 66
- جود و کرم 66
- گزیدهای از سخنان امام حسن (ع) در منابع اهل سنت 66
- بهترین و بدترین مردم 67
- مکارم اخلاق 67
- بهترین برادر 68
- عوامل نابودی و هلاکت 68
- میزان محبت به اهل بیت (علیهم السلام) 69
- فواید رفتن به مساجد 70
- فصل دوم: امام زین العابدین (ع) 72
- طلوع سخن 72
- تبارشناسی حضرت سجاد (ع) 75
- نامگذاری 77
- اشاره 78
- 1. دانش 78
- شخصیتشناسی امام زینالعابدین (ع) 78
- اشاره 78
- الف: اصول اعتقادی 80
- ابعاد مختلف صحیفه سجادیه 80
- اشاره 80
- ب: احکام و فروع دین 81
- 2. عبادت و بندگی 84
- 3. شایستگی سیاسی و مقبولیت مردمی 92
- 4. سخاوت حضرت 104
- 5. تواضع و فروتنی 107
- 6. حلم و گذشت 109
- امام سجاد (ع) از دیدگاه صحابه و دیگران 112
- دو کرامت از امام سجاد (ع) و فرجام کار 114
- بیماری امام، مصلحتی الهی 117
- پرواز به سوی دوست 118
- قناعت 120
- تفکر 120
- سخنان حکمتآموز حضرت سجاد (ع) در منابع اهل سنت 120
- سپاسگزاری 120
- دوستی 121
- دعا و مناجات 121
- بردباری 121
- امر به معروف و نهی از منکر 121
- معیار دوست گزینی 122
- توبه 122
- چاپلوسی 123
- قتل عمد 123
- کتمان علم 123
- طغیان بدن 123
- غیبت 123
- خنده بلند 124
- دوستی و دیدار برای خدا 124
- نام نیک 124
- عبادت 124
- ترک گناه 125
- تعلیم 125
- مطلع سخن 126
- فصل سوم: امام محمد باقر (ع) 126
- تبارشناسی امام باقر (ع) 130
- همسر و فرزندان 133
- امامت حضرت 135
- ویژگیهای ظاهری 135
- شخصیتشناسی امام باقر (ع) 136
- بندگی و پارسایی 136
- دانش و بینش امام (ع) 141
- شاگردان حضرت 145
- سیره سیاسی امام باقر (ع) 146
- زهد حضرت 153
- امام و انس به قرآن 154
- تسلیم و رضا 157
- همدردی با مصیبت دیدگان 157
- اخلاق معاشرت 159
- مناعت طبع امام باقر (ع) 160
- دنیا گریزی 161
- بخشندگی و سخاوت 162
- امام باقر (ع) در نزد شخصیتهای اهل سنت و نقل کرامتی از ایشان 164
- برگی از کرامات حضرت 167
- پرواز به سوی دوست و گلبرگی از سخنان حضرت 169
- شهادت امام (ع) 169
- پرتوی از سخنان تابناک امام باقر (ع) 171
- رسیدگی به دوستان 172
- پرهیز از خصومت و جدال 172
- خدامحوری و دنیاگریزی 173
- دعا و نیایش 176
- ارزش عالم 176
- حُسن خلق و مدارا با برادران ایمانی در مسایل اقتصادی 177
- رفع اتهام 178
- پرهیز از کسالت 178
- سپیده سخن 179
- فصل چهارم: امام صادق (ع) 179
- تبارشناسی حضرت صادق (ع) 183
- شخصیتشناسی امام صادق (ع) 185
- 1. جایگاه علمی امام (ع) 185
- 2. عبادت و بندگی 192
- 3. موضعگیری سیاسی امام صادق (ع) 195
- 4. خوشرویی و حُسن خلق 199
- 5. مستجاب الدعوه 201
- 6. احسان و رسیدگی به محرومان 205
- 7. بردباری و گذشت 209
- 8. آراستگی ظاهری 212
- میوه دادن درخت خشکیده 214
- کراماتی از حضرت صادق (ع) و فرجام زندگی 214
- ترور نافرجام 215
- شهادت امام صادق (ع) 216
- نماز 218
- رابطه دعا و عمل 218
- محبت به مردم 218
- دوستی اهل بیت (علیهم السلام) 218
- سخنان حکمتآموز حضرت در منابع اهل سنت 218
- عاق والدین 219
- ایجاد فتنه 219
- پیروی از عترت 219
- دوستی خانواده علی (ع) 220
- منزلت علی (ع) 220
- کنترل خشم 220
- صبر بر آزار همسایه 220
- فلسفه تحریم ربا 221
- تواضع 221
- امتیاز انسان 221
- فرار از معصیت 221
- عوامل عزّت 222
- دختران و پسران 222
- تقوا 222
- تأثیر همنشینی با بدان 222
- منابع و مآخذ 223
ابوحمزه ثمالی از امام باقر(ع) نقل میکند: خداوند میفرماید: هرگاه بندهای از بندگانم تمام توجه و همت خویش را به سوی من معطوف دارد، من بینیازی را در جان و روحش قرار خواهم داد و فقر را از پیش چشمانش ریشه کن خواهم ساخت و کارهای پراکندهاش را سامان میدهم و برترین سودِ سودآوران را برایش در نظر میگیرم. ولی هرگاه بندهام همت و توجه خود را به جانبی جز من معطوف دارد، او را به گرفتاریهای درونش مبتلا میکنم، فقر و تهیدستی چون جرثومهای هماره در برابر چشمانش او را تهدید میکند، کارهایش بیسر و سامان میشود و ریسمانش را به گردن خودش میافکنم تا به هر درّهای که کشیده شد، کشیده شود. (1)
حضرت در بیانی دیگر میفرماید: هیچ چشمی از خشیت و ابهّت الهی نگرید مگر اینکه خداوند، صورت آن گریه کننده را بر آتش حرام سازد و چنانچه قطرههای اشک بر گونههایش جاری شود به صورتش درماندگی و ذلّت نقش نخواهد بست. هر چیز نزد خداوند پاداش خاصّی دارد جز گریه و قطرههای اشک از بیم خدا، همانا خداوند به وسیله این قطرهها، دریاهایی از گناه را میپوشاند و محو میسازد. (2)
دانش و بینش امام (ع)
آوازه علوم و دانشهای امام باقر(ع) چنان اقطار کشور اسلامی را پر کرده بود که لقب باقرالعلوم یعنی گشاینده دریچههای دانش و
1- تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 320
2- فصول المهمه، ص 194