- مقدمه 3
- اشاره 6
- فصل اول: مروری بر زندگی امام محمدباقر علیه السلام از ولادت تا شهادت 6
- ولادت امام 7
- نَسَب امام 9
- کنیه امام 14
- اشاره 15
- القاب امام 15
- باقر 16
- لقب باقر(شکافنده علوم) در منابع 17
- باقر در دیگر منابع تاریخی(به روایت جابر بن عبدالله انصاری) 19
- همسران امام 26
- اشاره 26
- 1. ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر 26
- فرزندان امام 27
- 1. جعفر بن محمد الصادق علیه السلام 27
- 2. ام حکیم، دختر اسید بن مغیره ثقفی 27
- اشاره 27
- 3. دو ام ولد 27
- 2. عبدالله بن محمد 28
- 3. ابراهیم بن محمد 28
- 4. (عبدالله) یا عبیدالله بن محمد 29
- 5. علی بن محمد 29
- 7. زینب، بنت محمد 29
- 6. ام سلمه، بنت محمد 29
- شمایل امام 30
- نقش انگشتری امام 32
- امام باقر علیه السلام از نظر طبقات رجال حدیث اهل سنت 32
- وفات امام 34
- فصل دوم: فعالیت های سیاسی امام باقر علیه السلام 37
- اشاره 37
- امام باقر علیه السلام در دوران حکومت بنی امیه 38
- اشاره 42
- خلفای هم عصر دوران امامت آن حضرت 42
- 1. ولید بن عبدالملک (86 96ق) 42
- 2. سلیمان بن عبدالملک(96 99ق) 43
- 3. عمر بن عبد العزیز(99 101ق) 44
- 4. یزید بن عبدالملک (101 105) 47
- 5. هشام بن عبدالملک (سال 105 114ق) 48
- اقدامات و مواضع امام باقر علیه السلام در برابر خلفا 52
- امام باقر علیه السلام و قیام زید بن علی بن الحسین علیه السلام 57
- فصل سوم: فعالیت های فرهنگی امام باقر علیه السلام و مواضع آن حضرت 60
- اشاره 60
- اوضاع علمی و فرهنگی عصر امام علیه السلام 61
- پیشنهادِ دستور ضرب سکه اسلامی 62
- 1. پاسخ امام به نافع مولی بن عمر 65
- پاسخ امام باقر علیه السلام به شبهات و پرسش های دانشمندان عامه 65
- اشاره 65
- 2. پاسخ امام باقر علیه السلام به مرد اعرابی 67
- اشاره 70
- مواضع امام باقر علیه السلام در برابر فرقه ها و مذاهب مختلف 70
- فرقه خوارج 71
- فرقه غُلات و افتراءزنندگان به ائمه علیهم السلام 72
- فصل چهارم: سجایا و مکارم اخلاقی امام باقر علیه السلام 75
- اشاره 75
- سجایا و مکارم اخلاقی امام باقر علیه السلام 76
- الگو و سرمشق عابدان 76
- تسلیم در برابر مصیبت ها 77
- صاحب عالی ترین منزلت عرفانی 78
- نسل ماندگار کوثر 79
- وارث رسول خدا و همه پیامبران علیهم السلام 80
- برترین واعظ 82
- خواندن نماز فراوان 83
- تلاوت قرآن و یاد خدا 83
- بخشندگی و کرامت امام باقر علیه السلام 84
- بی رغبتی امام به دنیا 85
- شکیبایی و بردباری در روابط اجتماعی 86
- ابراز محبت به خانواده 87
- علم امام باقر علیه السلام به غیب 90
- نمونه ای از کرامت و اعجاز امام 93
- رفتار امام با یاران و دیگر مردم 93
- اشاره 97
- فصل پنجم: امام باقر علیه السلام در سخنان دانشمندان اهل سنت 97
- مقام امام باقر علیه السلام از دیدگاه بزرگان اهل سنت 98
- اشاره 98
- محمد بن منکدر (م130ه. ق) 99
- اشاره 99
- الف) امام باقر علیه السلام از دیدگاه تابعین 99
- 2. مالک بن أعین جُهَنی (م148ه.ق) 100
- 3. عبدالله بن عطا (راوی قرن دوم هجری) 101
- 5. عکرمه بربری 102
- 4. أبرش کلبی 102
- اشاره 103
- ب) امام باقر از دیدگاه متقدمین از دانشمندان اهل سنت 103
- محمد بن سعد زهری (م230ه.ق) 103
- ابن قتیبه دینوری (م213 276ه.ق) 104
- حافظ ابو نعیم اصفهانی(م 336 430ه.ق) 105
- علی بن الحسین بن هبه الله شافعی، معروف به ابن عساکر (م571ه.ق) 105
- عطار نیشابوری(م627ه.ق) 106
- ابوسالم محمد بن طلحه شافعی(م652ه.ق) 107
- سبط ابن جوزی(م581 654ه.ق) 108
- ابن ابی الحدید معتزلی(م586 656ه.ق) 108
- محمد بن احمد بن ابی بکر قرطبی(م 671ه.ق) 109
- شرف الدین ابو محمد عمر بن شجاع الدین محمد موصلی شافعی (م576 660 ه. ق) 109
- ابوزکریا محیی الدین بن شرف نووی (م631 676ه.ق) 110
- ابن منظور مصری (م630 711ه.ق) 111
- ابن خلکان شافعی (م681ه.ق) 111
- احمد بن تیمیه حرّانی(م661 728ه.ق) 112
- شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان الذهبی(م673 748ه.ق) 112
- صلاح الدین خلیل بن ابیک صفدی (م764ه.ق) 113
- عبدالله بن اسعد بن علی یافعی (م768ه. ق) 114
- ابن کثیر دمشقی (م 701 774ه.ق) 115
- محمّد بن موسی الدمیری الشافعی (م808ه.ق) 116
- ابن صبّاغ مالکی (م784 855ه.ق) 116
- فضل الله بن روزبهان خنجی اصفهانی (م850 927ه.ق) 116
- احمد بن حجر هیتمی مکّی(م807 974 ه.ق 118
- شمس الدین محمّد بن طولون(م880 953 ه.ق) 118
- ج) امام باقر علیه السلام از دیدگاه متاخرین اهل سنت 119
- اشاره 119
- احمد بن یوسف قرمانی (م939 1032ه.ق) 119
- عبدالحی بن العماد الحنبلی(م1032 1089ه.ق) 120
- محمد بن علی صبان (م 1206 ه.ق) 120
- فرید وجدی (م1295 1373 ه.ق) 121
- الشیخ أبو الفوز محمد بن أمین البغدادی المشتهر بالسویدی (م1246ه.ق) 121
- عبدالعزیز سید الأهل 121
- محمد ابو زهره از بزرگان علمای مصر(م 1316ه.ق) 122
- محمد بن عبدالفتاح الحنفی (م1330 1413ه.ق) 123
- احادیث و جایگاه امام باقر علیه السلام در صحاح ستّه 124
- اشاره 124
- امام باقر علیه السلام ، مجدّد دین 126
- حدیث حج 127
- مفسر بودن امام 128
- فصل ششم: سخنان امام باقر علیه السلام در منابع اهل سنت 130
- اشاره 130
- اشاره 131
- 1. زیبایی حلمِ با علم 131
- سخنان امام باقر علیه السلام در منابع اهل سنت 131
- 2. کوچک شمردن دنیا 131
- 3. فضیلت عالم بر عابد 131
- 4. پرهیز از دشمنی 132
- 6. دنیا در نظر امام 132
- 5. پرهیز از کسالت 132
- 9. تسلیم امر خدا بودن 133
- 7. پاکدامنی، بهترین عبادت 133
- 8. شرایط قاری قرآن 133
- 10. زدوده شدن عقل به واسطه تکبر 134
- 11. سلاح مردمان پست 134
- 12. مشکل ترین اعمال 134
- 15. ثروت و عزت در قلب مؤمن 135
- 14. دوستی برادر دینی 135
- 16. اخلاق خوب و مدارا کردن 135
- 13. پافشاری بر دعا 135
- 17. سفارش به فرزند 136
- 18. حق برادری 137
- 19. توصیه های اخلاقی امام باقر علیه السلام 137
- سخن آخر 142
- کتاب نامه 144
دیباچه
اهل بیت علیهم السلام مورد تکریم و احترام تمامی مسلمانان هستند. آنان کسانی هستند که به فرموده قرآن از پلیدی و آلودگی به دور هستند. ازاین رو اقتدا به آنها علاوه بر اینکه مورد تایید و امضای شرع و دین است، موجب وحدت و انسجام اسلامی میان مسلمانان می شود و راه نفوذ الگوهای بیگانه و پوشالی را می بندد. آنان به همراه قرآن دو ریسمان الهی هستند که مکمل یکدیگرند و باید به آنها چنگ زد و صراط مستقیم را از کلام و منش آنها جستجو کرد. آنان ستارگانی پر فروغ هستند که با وجود آنها راه گم نمی شود و طالبان راه حقیقت و رستگاری را به سر منزل خواهند رساند.
از جمله این اهل بیت امام باقر علیه السلام است. ایشان از چنان جایگاهی برخوردار است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله قبل از به دنیا آمدنش به او سلام فرستاد و همراه با ذکر نام و لقب نوید آمدن او را به اصحاب خود داد و بزرگان اهل سنت نیز ضمن تایید و نقل این واقعه، به فضل و علم و سجایای اخلاقی ایشان اذعان داشتند و او را با احترام یاد می کنند.
بنابراین پژوهش حاضر تلاش دارد تا با تبیین سیره و زندگانی امام باقر علیه السلام از دیدگاه منابع و علمای اهل سنت، رسانه ملی را در معرض اسوه های مشترک میان مسلمانان یاری رساند.