- مقدمه 3
- فصل اول: مروری بر زندگی امام محمدباقر علیه السلام از ولادت تا شهادت 6
- اشاره 6
- ولادت امام 7
- نَسَب امام 9
- کنیه امام 14
- اشاره 15
- القاب امام 15
- باقر 16
- لقب باقر(شکافنده علوم) در منابع 17
- باقر در دیگر منابع تاریخی(به روایت جابر بن عبدالله انصاری) 19
- همسران امام 26
- اشاره 26
- 1. ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر 26
- فرزندان امام 27
- 3. دو ام ولد 27
- 2. ام حکیم، دختر اسید بن مغیره ثقفی 27
- اشاره 27
- 1. جعفر بن محمد الصادق علیه السلام 27
- 3. ابراهیم بن محمد 28
- 2. عبدالله بن محمد 28
- 5. علی بن محمد 29
- 7. زینب، بنت محمد 29
- 4. (عبدالله) یا عبیدالله بن محمد 29
- 6. ام سلمه، بنت محمد 29
- شمایل امام 30
- امام باقر علیه السلام از نظر طبقات رجال حدیث اهل سنت 32
- نقش انگشتری امام 32
- وفات امام 34
- اشاره 37
- فصل دوم: فعالیت های سیاسی امام باقر علیه السلام 37
- امام باقر علیه السلام در دوران حکومت بنی امیه 38
- اشاره 42
- خلفای هم عصر دوران امامت آن حضرت 42
- 1. ولید بن عبدالملک (86 96ق) 42
- 2. سلیمان بن عبدالملک(96 99ق) 43
- 3. عمر بن عبد العزیز(99 101ق) 44
- 4. یزید بن عبدالملک (101 105) 47
- 5. هشام بن عبدالملک (سال 105 114ق) 48
- اقدامات و مواضع امام باقر علیه السلام در برابر خلفا 52
- امام باقر علیه السلام و قیام زید بن علی بن الحسین علیه السلام 57
- فصل سوم: فعالیت های فرهنگی امام باقر علیه السلام و مواضع آن حضرت 60
- اشاره 60
- اوضاع علمی و فرهنگی عصر امام علیه السلام 61
- پیشنهادِ دستور ضرب سکه اسلامی 62
- 1. پاسخ امام به نافع مولی بن عمر 65
- پاسخ امام باقر علیه السلام به شبهات و پرسش های دانشمندان عامه 65
- اشاره 65
- 2. پاسخ امام باقر علیه السلام به مرد اعرابی 67
- مواضع امام باقر علیه السلام در برابر فرقه ها و مذاهب مختلف 70
- اشاره 70
- فرقه خوارج 71
- فرقه غُلات و افتراءزنندگان به ائمه علیهم السلام 72
- اشاره 75
- فصل چهارم: سجایا و مکارم اخلاقی امام باقر علیه السلام 75
- الگو و سرمشق عابدان 76
- سجایا و مکارم اخلاقی امام باقر علیه السلام 76
- تسلیم در برابر مصیبت ها 77
- صاحب عالی ترین منزلت عرفانی 78
- نسل ماندگار کوثر 79
- وارث رسول خدا و همه پیامبران علیهم السلام 80
- برترین واعظ 82
- تلاوت قرآن و یاد خدا 83
- خواندن نماز فراوان 83
- بخشندگی و کرامت امام باقر علیه السلام 84
- بی رغبتی امام به دنیا 85
- شکیبایی و بردباری در روابط اجتماعی 86
- ابراز محبت به خانواده 87
- علم امام باقر علیه السلام به غیب 90
- نمونه ای از کرامت و اعجاز امام 93
- رفتار امام با یاران و دیگر مردم 93
- اشاره 97
- فصل پنجم: امام باقر علیه السلام در سخنان دانشمندان اهل سنت 97
- مقام امام باقر علیه السلام از دیدگاه بزرگان اهل سنت 98
- اشاره 98
- محمد بن منکدر (م130ه. ق) 99
- الف) امام باقر علیه السلام از دیدگاه تابعین 99
- اشاره 99
- 2. مالک بن أعین جُهَنی (م148ه.ق) 100
- 3. عبدالله بن عطا (راوی قرن دوم هجری) 101
- 5. عکرمه بربری 102
- 4. أبرش کلبی 102
- محمد بن سعد زهری (م230ه.ق) 103
- اشاره 103
- ب) امام باقر از دیدگاه متقدمین از دانشمندان اهل سنت 103
- ابن قتیبه دینوری (م213 276ه.ق) 104
- علی بن الحسین بن هبه الله شافعی، معروف به ابن عساکر (م571ه.ق) 105
- حافظ ابو نعیم اصفهانی(م 336 430ه.ق) 105
- عطار نیشابوری(م627ه.ق) 106
- ابوسالم محمد بن طلحه شافعی(م652ه.ق) 107
- سبط ابن جوزی(م581 654ه.ق) 108
- ابن ابی الحدید معتزلی(م586 656ه.ق) 108
- محمد بن احمد بن ابی بکر قرطبی(م 671ه.ق) 109
- شرف الدین ابو محمد عمر بن شجاع الدین محمد موصلی شافعی (م576 660 ه. ق) 109
- ابوزکریا محیی الدین بن شرف نووی (م631 676ه.ق) 110
- ابن خلکان شافعی (م681ه.ق) 111
- ابن منظور مصری (م630 711ه.ق) 111
- احمد بن تیمیه حرّانی(م661 728ه.ق) 112
- شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان الذهبی(م673 748ه.ق) 112
- صلاح الدین خلیل بن ابیک صفدی (م764ه.ق) 113
- عبدالله بن اسعد بن علی یافعی (م768ه. ق) 114
- ابن کثیر دمشقی (م 701 774ه.ق) 115
- ابن صبّاغ مالکی (م784 855ه.ق) 116
- محمّد بن موسی الدمیری الشافعی (م808ه.ق) 116
- فضل الله بن روزبهان خنجی اصفهانی (م850 927ه.ق) 116
- احمد بن حجر هیتمی مکّی(م807 974 ه.ق 118
- شمس الدین محمّد بن طولون(م880 953 ه.ق) 118
- اشاره 119
- ج) امام باقر علیه السلام از دیدگاه متاخرین اهل سنت 119
- احمد بن یوسف قرمانی (م939 1032ه.ق) 119
- عبدالحی بن العماد الحنبلی(م1032 1089ه.ق) 120
- محمد بن علی صبان (م 1206 ه.ق) 120
- الشیخ أبو الفوز محمد بن أمین البغدادی المشتهر بالسویدی (م1246ه.ق) 121
- فرید وجدی (م1295 1373 ه.ق) 121
- عبدالعزیز سید الأهل 121
- محمد ابو زهره از بزرگان علمای مصر(م 1316ه.ق) 122
- محمد بن عبدالفتاح الحنفی (م1330 1413ه.ق) 123
- احادیث و جایگاه امام باقر علیه السلام در صحاح ستّه 124
- اشاره 124
- امام باقر علیه السلام ، مجدّد دین 126
- حدیث حج 127
- مفسر بودن امام 128
- فصل ششم: سخنان امام باقر علیه السلام در منابع اهل سنت 130
- اشاره 130
- 1. زیبایی حلمِ با علم 131
- 2. کوچک شمردن دنیا 131
- سخنان امام باقر علیه السلام در منابع اهل سنت 131
- 3. فضیلت عالم بر عابد 131
- اشاره 131
- 6. دنیا در نظر امام 132
- 4. پرهیز از دشمنی 132
- 5. پرهیز از کسالت 132
- 9. تسلیم امر خدا بودن 133
- 7. پاکدامنی، بهترین عبادت 133
- 8. شرایط قاری قرآن 133
- 12. مشکل ترین اعمال 134
- 11. سلاح مردمان پست 134
- 10. زدوده شدن عقل به واسطه تکبر 134
- 14. دوستی برادر دینی 135
- 16. اخلاق خوب و مدارا کردن 135
- 13. پافشاری بر دعا 135
- 15. ثروت و عزت در قلب مؤمن 135
- 17. سفارش به فرزند 136
- 18. حق برادری 137
- 19. توصیه های اخلاقی امام باقر علیه السلام 137
- سخن آخر 142
- کتاب نامه 144
احادیث و جایگاه امام باقر علیه السلام در صحاح ستّه
اشاره
احادیث و جایگاه امام باقر علیه السلام در صحاح ستّه
مقام علمی و حدیثی امام باقر علیه السلام نزد اهل سنّت بسیار بالاست؛ چنان که صحاح شش گانه (صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی،(1) سُنَن ابی داود،(2) سُنَن نسائی،(3) سُنَن ابن ماجه(4)) و مسانید و تفاسیر روایی و مأثور و کتاب های فقهی اهل تسنن، از ایشان حدیث نقل کرده اند. برای مثال،
1- سنن ترمذی، ج2، ص155، باب ما جاء فی کم حج النبی9؛ همان، ص157، باب ماجاء متی احرم النبی9؛ همان، ص179، باب ماجاء کراهیه الطواف عریاناً؛ همان، ج3، ص306، باب ماجاء ان الایمان بالقدر خیره و شره؛ همان، ج4، ص45، باب منه؛ همان، ص 278، ابواب تفسیر القرآن عن الرسول9 من سوره البقره؛ همان، ج5، ص327، مناقب اهل بیت النبی9.
2- سنن ابی داوود، ج1، ص407، باب کیف التلبیه؛ همان، ج1، ص425، باب صفه حجّه النبی9؛ همان، ج2، ص19، باب فی کراهیه الفتراض فی آخرالزمان؛ همان، ج2، ص200، باب فی غسل الیدین قبل الطعام.
3- سنن نسائی، ج1، صص 122 و 127، باب الاغتسال من النفاس؛ همان، ص154، باب ماتفعل النفساء عند الاحرام؛ همان، ص195، باب سقوط الصلاه عن الحائض؛ همان، ص 208، باب التیمن فی الطهور؛ همان، ص261، باب التشدید فی تاخیر العصر؛ همان، ص270، کراهیه النوم بعد الصلاه مغرب؛ همان، ص290، الوقت الذی یجمع المسافر بین الظهر والعصر؛ ج2، صص 15و16، الاذان فی التخلف عن الشهود؛ همان، ج3، ص99، باب التکبیر الی الجمعه؛ همان، ص188، کیف الخطبه العیدین؛ همان، ج5، ص164، اهلال النفساء؛ همان، ص230، الرمل فی الحج والعمره؛ همان، ص236، این یصلی رکعتی الطواف؛ همان، ص243، ذکر الصفا والمروه؛ همان، ص255؛ این یصلی الامام الظهر یوم الترویه؛ همان، ص256، فرض الوقوف یعرفه؛ همان، صص 267 و 275؛ همان، ج7، ص231، ذبح الضحیه قبل الامام.
4- سنن ابن ماجه، ج1، ص17، باب اجتناب البدع والعدل، همان، ج2، ص22، باب حجه رسول الله9؛ همان، ج2، ص1055، باب الذبح بالمصلی.