- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: ساختار مذهبی اهل سنت در ایران 6
- اشاره 6
- مذاهب اربعه در ایران 6
- مراکز دینی و حوزه های علمیه ی اهل سنت در ایران 8
- جمعیت مذاهب اربعه 8
- سازمان دینی اهل سنت در ایران 12
- 1_ بنیانگذاران فکری 15
- اشاره 15
- تمایزهای مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- بخش دوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- اشاره 15
- 2 _ باورهای فکری درباره ی قیاس و استحسان 16
- 3 _ قدمت قرآن 18
- 4_ عبادت ها 19
- الف _ «نماز جمعه» 19
- اشاره 19
- ب _ «نماز جماعت» 21
- 5 _ محرمات 22
- اشاره 22
- الف _ غنا 22
- ب _ تراشیدن ریش 24
- مالکی 25
- 6 _ عملکردهای سیاسی 25
- اشاره 25
- شافعی 25
- حنفی 25
- حنبلی 27
- اشتراک های مذاهب اربعه با یکدیگر 28
- 1 _ توحید 28
- اشاره 28
- 2 _ قرآن 29
- 4 _ پیامبر صلی الله علیه و آله و تدوین فکر دینی 30
- 3 _ معاد 30
- 5 _ خلافت 31
- 6 _ پیشینه ی تاریخی 31
- 7 _ واجبات و محرمات 32
- 8 _ اجتهاد در دین 33
- 9 _ عبادت 33
- 10_ ازدواج و طلاق 34
- 1 _ ولایت و رهبری 37
- تمایزهای مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- بخش سوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- اشاره 37
- اشاره 37
- تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- 2_ تأسیس مذهب 39
- 3_ اجتهاد 41
- 4 _ جبر و اختیار 44
- اشاره 45
- الف _ اشتراک سیاسی 45
- اشتراک های پیروان مذاهب اربعه با مذهب امامیه 45
- 1_ همراهی با نظام 45
- اشاره 45
- 2_ پیروی از ولی امر و رهبری 47
- 3_ آسیب شناسی اشتراک سیاسی 49
- 1_ میهن دوستی 51
- اشاره 51
- ب _ اشتراک اجتماعی 51
- 2_ فرهنگ شهادت 53
- اشاره 55
- 3_ آداب و رسوم 55
- 1_3_ معاشرت 55
- 2_3_ سرگرمی ها 57
- 4_ دیگر دوستی 59
- 5_ فرهنگ تعاون 60
- اشاره 62
- 1_6_ حقوق زن و مرد در نظام خانواده 62
- 6_ نظام خانوادگی 62
- 2_6_ مشروعیت ازدواج با مذاهب دیگر 65
- 1_ حجاب و غیرت ناموسی 66
- اشاره 66
- ج _ اشتراک فرهنگی 66
- 2_ فعالیت های سیاسی _ اجتماعی زنان 68
- د _ اشتراک اعتقادی 72
- 1_ توحید و شرک 72
- الف _ توحید 72
- اشاره 72
- اشاره 72
- ب _ شرک 73
- 2_ حدود و ارتداد 75
- 3_ اهلبیت و مهدویت 78
- 4_ تقیه و جواز آن 82
- 5_ اولی الامر 86
- 1_ پیروی از احکام مذهبی 88
- اشاره 88
- ه _ اشتراک عبادی 88
- 2_ اهمیت واجبات و مستحبات 89
- 3_ حساسیت های عبادی 91
- 4_ ضرورت نماز جماعت 93
- 5_ جایگاه و پی آمدهای دعا 94
- 6_ قداست اماکن مقدسه 96
- اشاره 98
- بخش چهارم: نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 98
- نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 99
- 1_ کاهش جایگاه ارزش های مذهبی 100
- زیان های اختلاف پیروان مذاهب اسلامی در برابر تهدید استعمار 100
- 2_ رکود جنبش های فکری و سیاسی: 102
- 3_ در تنگنا قرار گرفتن دولت مرکزی: 103
- 4_ تحریک تعصب های بی جا: 106
- بزرگ نمایی اختلاف ها ابزار سلطه ی فرهنگی استعمار 107
- اشاره 110
- 1_ گسترش مواد مخدر 110
- گسترش بحران هویت مذهبی _ فرهنگی در جامعه ی اسلامی (آسیب شناسی مشترک) 110
- 2_ تجمل گرایی 111
- 3_ مدپرستی 112
- پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- بخش پنجم: پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- اشاره 114
- 1_ ایجاد همدلی 114
- اشاره 114
- 2_ تقویت نظری و عملی مبانی مشترک 115
- 3_ احترام به اصول و اندیشه ها 116
- 4_ دوری از موج آفرینی 117
- 5_ تنش زدایی 117
- اشاره 118
- 1_ توجه به پیشینه ی مذاهب در ایران 118
- راه کارهای تبیین اشتراک ها 118
- 2_ تقویت ارزش های مذهبی نزدیک با تشیع 119
- اشاره 119
- ایجاد حس مسؤولیت 119
- 2_ برانگیختن انگیزه های مذهبی 120
- 1_ بیداری وجدان دینی _ انسانی 120
- 1_ زنده ساختن فرهنگ تعاون 121
- اشاره 121
- عوامل انگیزش مذهبی 121
- 3_ امنیت همگانی 122
- 2_ شعار استقلال طلبی 122
- 5_ تبیین ضرورت وحدت از دیدگاه مذاهب 123
- 4_ شکوفایی ملی 123
- کتاب نامه 126
ص:31
آن به خاطر نیرویی است که پدید آورنده ی آن ها در نهاد هر یک قرار داده، این عقیدی او توحیدی است و خلاف آن، شرک است».(1)
2 _ قرآن
2 _ قرآن
قرآن از دیدگاه شخصیت های علمی، فقها و دیگر پیروان اهل سنت از قداست ویژه ای بر خوردار است. آنان، واژگان و ترکیب های قرآن را پدیده ی ماوراء الطبیعی می دانند که از ازل وجود داشته است. به نظر آنان، چون خداوند از ازل وجود داشته است، واژگانی را نیز که به او نسبت می دهیم، باید قدیمی باشد، نه حادث. آنان بر اساس همین برداشت از قرآن می کوشند قداست آن را حفظ کنند. در کتاب های اهل سنت آمده است که: «ابو حنیفه، خدا را در ازل، خالق و رازق می دانست و می گفت این دین من و دین پدر و جدم است.»(2) هم چنین نقل است که هرگاه مالک می خواست حدیث بگوید، وضو می گرفت و درباره ی تفسیر قرآن نیز چنین می کرد. ابوحنیفه درباره ی لمس کردن ظاهر قرآن گفته است: «مُحْدِثْ نباید به اصل و درون قرآن دست بکشد، ولی به غلاف و جلد و مانند آن ها می تواند دست بزند. البته سخن شافعی این است که حتی بر پشت جلد قرآن نیز نباید دست زد مگر آن که ضرورتی همانند مسافرت پیش بیاید و آب و خاکی نباشد که در این صورت معذور است.»(3)
1- همایش علمی تحقیقی وحدت زاهدان، مولوی کاشانی، ص 91.
2- علل ظهور فرق و مذاهب اسلامی، ص 23.
3- روضه الفریقینی ابورجاء «مأمون الشاشی العمرکی المروی» فصل 17، ص 94.