تشیع و تسنن: کاوشی در اشتراک ها و افتراق ها صفحه 52

ص:54

دفاع از واقعیت های جغرافیایی به عنوان مرکز مشخصی برای گسترش اندیشه های دینی، یک اصل واجب به شمار می آید.

در روایت های اسلامی که از پیشوایان تشیع نقل شده، وطن دوستی را معیار ایمان گرایی دانسته اند. در این دیدگاه، وطن بدان دلیل مورد احترام است که انسان در پرتو آرامشی که از سکونت در آن به دست می آورد، بتواند به خدمات اجتماعی و اعمال عبادی خود بپردازد و دینش را حفظ کند، نه آن که به احساسات بی پایه ی زبانی و نژادی دامن بزند.

تسنن

وطن دوستی در میان اهل سنت نیز همانند تشیع از اهمیت ویژه ای برخوردار است ودفاع از تمامیت ارضی، واجب کفایی به شمار می آید. و از سعدبن زید نقل شده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «کسی که برای دفاع از مال، خون، دین و اهلش قیام کند، شهید است...».(1)

اهل سنت آن چنان برای «وطن» اهمیت قایل اند که می گویند اگر خطری، وطن اسلامی یا فرهنگ دینی را تهدید کند، همکاری با دشمن و معاملات تجاری با آنان جایز نیست. حنفی ها براین باورند که «پیش از کمک خواستن باید مطمئن بود که کفار نسبت به مسلمانان، نیّت سویی ندارند. مالکی ها این کار را حرام می دانند و می گویند کمک نظامی از سوی دشمن هنگامی پذیرفتنی است که با طیب خاطر آن را پیشنهاد کند. ولی درخواست