- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: ساختار مذهبی اهل سنت در ایران 6
- مذاهب اربعه در ایران 6
- اشاره 6
- مراکز دینی و حوزه های علمیه ی اهل سنت در ایران 8
- جمعیت مذاهب اربعه 8
- سازمان دینی اهل سنت در ایران 12
- 1_ بنیانگذاران فکری 15
- اشاره 15
- تمایزهای مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- بخش دوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- اشاره 15
- 2 _ باورهای فکری درباره ی قیاس و استحسان 16
- 3 _ قدمت قرآن 18
- الف _ «نماز جمعه» 19
- 4_ عبادت ها 19
- اشاره 19
- ب _ «نماز جماعت» 21
- 5 _ محرمات 22
- الف _ غنا 22
- اشاره 22
- ب _ تراشیدن ریش 24
- اشاره 25
- حنفی 25
- 6 _ عملکردهای سیاسی 25
- مالکی 25
- شافعی 25
- حنبلی 27
- 1 _ توحید 28
- اشتراک های مذاهب اربعه با یکدیگر 28
- اشاره 28
- 2 _ قرآن 29
- 4 _ پیامبر صلی الله علیه و آله و تدوین فکر دینی 30
- 3 _ معاد 30
- 6 _ پیشینه ی تاریخی 31
- 5 _ خلافت 31
- 7 _ واجبات و محرمات 32
- 8 _ اجتهاد در دین 33
- 9 _ عبادت 33
- 10_ ازدواج و طلاق 34
- تمایزهای مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- بخش سوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- 1 _ ولایت و رهبری 37
- اشاره 37
- تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- اشاره 37
- 2_ تأسیس مذهب 39
- 3_ اجتهاد 41
- 4 _ جبر و اختیار 44
- اشاره 45
- اشتراک های پیروان مذاهب اربعه با مذهب امامیه 45
- الف _ اشتراک سیاسی 45
- 1_ همراهی با نظام 45
- اشاره 45
- 2_ پیروی از ولی امر و رهبری 47
- 3_ آسیب شناسی اشتراک سیاسی 49
- 1_ میهن دوستی 51
- ب _ اشتراک اجتماعی 51
- اشاره 51
- 2_ فرهنگ شهادت 53
- اشاره 55
- 3_ آداب و رسوم 55
- 1_3_ معاشرت 55
- 2_3_ سرگرمی ها 57
- 4_ دیگر دوستی 59
- 5_ فرهنگ تعاون 60
- اشاره 62
- 1_6_ حقوق زن و مرد در نظام خانواده 62
- 6_ نظام خانوادگی 62
- 2_6_ مشروعیت ازدواج با مذاهب دیگر 65
- اشاره 66
- ج _ اشتراک فرهنگی 66
- 1_ حجاب و غیرت ناموسی 66
- 2_ فعالیت های سیاسی _ اجتماعی زنان 68
- د _ اشتراک اعتقادی 72
- اشاره 72
- الف _ توحید 72
- اشاره 72
- 1_ توحید و شرک 72
- ب _ شرک 73
- 2_ حدود و ارتداد 75
- 3_ اهلبیت و مهدویت 78
- 4_ تقیه و جواز آن 82
- 5_ اولی الامر 86
- 1_ پیروی از احکام مذهبی 88
- اشاره 88
- ه _ اشتراک عبادی 88
- 2_ اهمیت واجبات و مستحبات 89
- 3_ حساسیت های عبادی 91
- 4_ ضرورت نماز جماعت 93
- 5_ جایگاه و پی آمدهای دعا 94
- 6_ قداست اماکن مقدسه 96
- اشاره 98
- بخش چهارم: نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 98
- نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 99
- زیان های اختلاف پیروان مذاهب اسلامی در برابر تهدید استعمار 100
- 1_ کاهش جایگاه ارزش های مذهبی 100
- 2_ رکود جنبش های فکری و سیاسی: 102
- 3_ در تنگنا قرار گرفتن دولت مرکزی: 103
- 4_ تحریک تعصب های بی جا: 106
- بزرگ نمایی اختلاف ها ابزار سلطه ی فرهنگی استعمار 107
- اشاره 110
- 1_ گسترش مواد مخدر 110
- گسترش بحران هویت مذهبی _ فرهنگی در جامعه ی اسلامی (آسیب شناسی مشترک) 110
- 2_ تجمل گرایی 111
- 3_ مدپرستی 112
- اشاره 114
- بخش پنجم: پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- اشاره 114
- 1_ ایجاد همدلی 114
- 2_ تقویت نظری و عملی مبانی مشترک 115
- 3_ احترام به اصول و اندیشه ها 116
- 4_ دوری از موج آفرینی 117
- 5_ تنش زدایی 117
- اشاره 118
- 1_ توجه به پیشینه ی مذاهب در ایران 118
- راه کارهای تبیین اشتراک ها 118
- 2_ تقویت ارزش های مذهبی نزدیک با تشیع 119
- اشاره 119
- ایجاد حس مسؤولیت 119
- 1_ بیداری وجدان دینی _ انسانی 120
- 2_ برانگیختن انگیزه های مذهبی 120
- 1_ زنده ساختن فرهنگ تعاون 121
- اشاره 121
- عوامل انگیزش مذهبی 121
- 3_ امنیت همگانی 122
- 2_ شعار استقلال طلبی 122
- 5_ تبیین ضرورت وحدت از دیدگاه مذاهب 123
- 4_ شکوفایی ملی 123
- کتاب نامه 126
ص:101
نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی
نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی
حضور مذاهب گوناگون با پیشینه ی تاریخی و دیدگاه های متفاوت در یک کشور، زمینه را برای بهره برداری نظام های استعماری از جنبه های ناچیز اختلافی فراهم می سازد. استعمارگران با دامن زدن به این اختلاف های کوچک، زمینه های اشتراک فکری مذاهب را کاهش می دهند. آن گاه این اختلاف فکری را به سوی خشونت های فیزیکی جهت می دهند. «گاهی مسلمانان با پیروان مذاهب ادیان دیگر درگیر می شوند که این امر، کم و بیش توجیه پذیر است، ولی مشکل امروز ما این است که دشمن با مهارت بسیار، اسلام را علیه اسلام برانگیخته است.
از گروهی از مسلمانان به نام سنی، دسته ای می سازد که با شیعه بجنگد و بر عکس، از شیعه دسته ای می سازد تا با سنی مبارزه کند. آنان نیز بی خبر از همه جا همه ی عقده های زندگی را در سایه ی درهم کوبیدن همدیگر خالی می کنند.»(1)
1- تفرقه، مسأله ی روز ما، علی قائمی، ص 53.