- پیش گفتار 3
- بخش اوّل: ساختار مذهبی اهل سنت در ایران 6
- اشاره 6
- مذاهب اربعه در ایران 6
- جمعیت مذاهب اربعه 8
- مراکز دینی و حوزه های علمیه ی اهل سنت در ایران 8
- سازمان دینی اهل سنت در ایران 12
- اشاره 15
- تمایزهای مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- اشاره 15
- 1_ بنیانگذاران فکری 15
- بخش دوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- 2 _ باورهای فکری درباره ی قیاس و استحسان 16
- 3 _ قدمت قرآن 18
- الف _ «نماز جمعه» 19
- 4_ عبادت ها 19
- اشاره 19
- ب _ «نماز جماعت» 21
- اشاره 22
- 5 _ محرمات 22
- الف _ غنا 22
- ب _ تراشیدن ریش 24
- حنفی 25
- اشاره 25
- مالکی 25
- 6 _ عملکردهای سیاسی 25
- شافعی 25
- حنبلی 27
- 1 _ توحید 28
- اشاره 28
- اشتراک های مذاهب اربعه با یکدیگر 28
- 2 _ قرآن 29
- 4 _ پیامبر صلی الله علیه و آله و تدوین فکر دینی 30
- 3 _ معاد 30
- 5 _ خلافت 31
- 6 _ پیشینه ی تاریخی 31
- 7 _ واجبات و محرمات 32
- 9 _ عبادت 33
- 8 _ اجتهاد در دین 33
- 10_ ازدواج و طلاق 34
- 1 _ ولایت و رهبری 37
- تمایزهای مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- اشاره 37
- اشاره 37
- بخش سوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 37
- 2_ تأسیس مذهب 39
- 3_ اجتهاد 41
- 4 _ جبر و اختیار 44
- اشاره 45
- 1_ همراهی با نظام 45
- اشتراک های پیروان مذاهب اربعه با مذهب امامیه 45
- الف _ اشتراک سیاسی 45
- اشاره 45
- 2_ پیروی از ولی امر و رهبری 47
- 3_ آسیب شناسی اشتراک سیاسی 49
- 1_ میهن دوستی 51
- اشاره 51
- ب _ اشتراک اجتماعی 51
- 2_ فرهنگ شهادت 53
- اشاره 55
- 3_ آداب و رسوم 55
- 1_3_ معاشرت 55
- 2_3_ سرگرمی ها 57
- 4_ دیگر دوستی 59
- 5_ فرهنگ تعاون 60
- 1_6_ حقوق زن و مرد در نظام خانواده 62
- 6_ نظام خانوادگی 62
- اشاره 62
- 2_6_ مشروعیت ازدواج با مذاهب دیگر 65
- 1_ حجاب و غیرت ناموسی 66
- اشاره 66
- ج _ اشتراک فرهنگی 66
- 2_ فعالیت های سیاسی _ اجتماعی زنان 68
- اشاره 72
- د _ اشتراک اعتقادی 72
- اشاره 72
- الف _ توحید 72
- 1_ توحید و شرک 72
- ب _ شرک 73
- 2_ حدود و ارتداد 75
- 3_ اهلبیت و مهدویت 78
- 4_ تقیه و جواز آن 82
- 5_ اولی الامر 86
- اشاره 88
- 1_ پیروی از احکام مذهبی 88
- ه _ اشتراک عبادی 88
- 2_ اهمیت واجبات و مستحبات 89
- 3_ حساسیت های عبادی 91
- 4_ ضرورت نماز جماعت 93
- 5_ جایگاه و پی آمدهای دعا 94
- 6_ قداست اماکن مقدسه 96
- بخش چهارم: نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 98
- اشاره 98
- نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 99
- زیان های اختلاف پیروان مذاهب اسلامی در برابر تهدید استعمار 100
- 1_ کاهش جایگاه ارزش های مذهبی 100
- 2_ رکود جنبش های فکری و سیاسی: 102
- 3_ در تنگنا قرار گرفتن دولت مرکزی: 103
- 4_ تحریک تعصب های بی جا: 106
- بزرگ نمایی اختلاف ها ابزار سلطه ی فرهنگی استعمار 107
- اشاره 110
- گسترش بحران هویت مذهبی _ فرهنگی در جامعه ی اسلامی (آسیب شناسی مشترک) 110
- 1_ گسترش مواد مخدر 110
- 2_ تجمل گرایی 111
- 3_ مدپرستی 112
- اشاره 114
- 1_ ایجاد همدلی 114
- اشاره 114
- بخش پنجم: پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 114
- 2_ تقویت نظری و عملی مبانی مشترک 115
- 3_ احترام به اصول و اندیشه ها 116
- 5_ تنش زدایی 117
- 4_ دوری از موج آفرینی 117
- راه کارهای تبیین اشتراک ها 118
- 1_ توجه به پیشینه ی مذاهب در ایران 118
- اشاره 118
- اشاره 119
- ایجاد حس مسؤولیت 119
- 2_ تقویت ارزش های مذهبی نزدیک با تشیع 119
- 2_ برانگیختن انگیزه های مذهبی 120
- 1_ بیداری وجدان دینی _ انسانی 120
- اشاره 121
- عوامل انگیزش مذهبی 121
- 1_ زنده ساختن فرهنگ تعاون 121
- 2_ شعار استقلال طلبی 122
- 3_ امنیت همگانی 122
- 4_ شکوفایی ملی 123
- 5_ تبیین ضرورت وحدت از دیدگاه مذاهب 123
- کتاب نامه 126
ص:101
نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی
نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی
حضور مذاهب گوناگون با پیشینه ی تاریخی و دیدگاه های متفاوت در یک کشور، زمینه را برای بهره برداری نظام های استعماری از جنبه های ناچیز اختلافی فراهم می سازد. استعمارگران با دامن زدن به این اختلاف های کوچک، زمینه های اشتراک فکری مذاهب را کاهش می دهند. آن گاه این اختلاف فکری را به سوی خشونت های فیزیکی جهت می دهند. «گاهی مسلمانان با پیروان مذاهب ادیان دیگر درگیر می شوند که این امر، کم و بیش توجیه پذیر است، ولی مشکل امروز ما این است که دشمن با مهارت بسیار، اسلام را علیه اسلام برانگیخته است.
از گروهی از مسلمانان به نام سنی، دسته ای می سازد که با شیعه بجنگد و بر عکس، از شیعه دسته ای می سازد تا با سنی مبارزه کند. آنان نیز بی خبر از همه جا همه ی عقده های زندگی را در سایه ی درهم کوبیدن همدیگر خالی می کنند.»(1)
1- تفرقه، مسأله ی روز ما، علی قائمی، ص 53.