مهدویت و انتظار از دیدگاه اهل سنت صفحه 68

باز از سدّی چنین نقل می کند:

وَ اَمّا خِزْیُهُمْ فِی الدُّنْیا فَاِنَّهُ اِذا قامَ الْمَهْدِی وَ فُتِحَتْ الْقُسْطَنْطَنِیَّهُ قَتَلَهُمْ.(1)

و اما رسوایی و خواری رومیان در دنیا هنگامی است که حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف قیام کند و قسطنطنیه را فتح کند و آنان را به هلاکت برساند.

جلال الدّین سیُوطی در تفسیرش و نیز در کتاب الحاوی للفتاوی با اشاره به روایتی که از سدّی نقل شده، آیه را مربوط به زمان ظهور حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف و فتح قسطنطنیه دانسته است.(2)

3. تسلط مؤمنان بر زمین

وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُم وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ و لَیُبدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنا یَعْبُدُونَنی لایُشْرِکُونَ بی شَیْئا وَ مَنْ کَفرَ بَعْدَ ذلِکَ فَاوُلئِکَ هُمُ الْفاسِقُون. (نور: 55)

خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند، وعده می دهد که به یقین آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیانِ آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنها پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیت و آرامش مبدّل می کند، به گونه ای که تنها مرا عبادت کنند و هیچ چیز را شریک من قرار ندهند و کسانی که از این پس کافر شوند، فاسقانند.

بسیاری از مفسران از جمله سیوطی در اسباب النزول در شأن نزول اینآیه، چنین نقل کرده اند:

هنگامی که پیامبر و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و انصار با آغوش باز آنها را پذیرا شدند، تمامی عرب بر ضد آنان قیام کردند و وضعیت به گونه ای بود