- مقدمه 1
- فصل یکم: آشنایی با مفاهیم، واژه ها و مبادی تصوّری 3
- امام 3
- درآمد 3
- بخش یکم: کلیات 3
- مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 5
- تفسیر، و کتب تفسیری 6
- تأویل 8
- اهل سنّت 10
- ظهور 11
- مهمترین تفاسیر اهل سنّت از قرن سوم تا سیزدهم هجری 13
- مهمترین تفاسیر اهل سنّت 13
- فصل دوّم: منابع تفسیری اهل سنّت 13
- تفاسیر ابن عربی 18
- فصل سوّم: گزارش اجمالی نتایج تحقیق 21
- بخش دوم: تفاسیر اهل سنّت و باور به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 25
- درآمد (مهدی باوری و اهل سنّت) 25
- فصل یکم: اصل اعتقاد به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در تفاسیر اهل سنّت 26
- اشاره 26
- کلمات صریح مفسران در باور به مهدویت 26
- باور ضمنی و غیرمستقیم به مهدویت 28
- باورداشت مهدویت با بیان اخبار مهدوی 28
- باورداشت مهدویت با بیان آثار مهدوی 32
- باورداشت مهدویت با ارائه مطالب و مباحث تحلیلی (غیر روایی) 34
- انکار مهدویت در تفاسیر اهل سنّت 36
- پیشینه انکار 36
- اشاره 39
- مفسران و انکار آموزه مهدویت 39
- 1. منکران اصل مهدویت 39
- 2. منکران قرائت شیعه از آموزه مهدویت 42
- اشاره 42
- 2. 1. مخالفت مفسّران اهل سنّت با عقاید مهدوی شیعه ومذاهب دیگر 43
- امامت، ائمه اثنی عشر و عصمت 43
- اشاره 43
- نسب امام مهدی 44
- تولد، غیبت، انتظار، ملاقات، توقیعات، و رجعت 45
- اشاره 46
- حبس در سرداب و ظهور از آن 47
- تحریف قرآن و اعتقاد به قرآنی دیگر 49
- ابطال احکام اسلام و بیان احکام واقعی توسط امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 50
- 2. 2. مخالفت مفسّران اهل سنّت با تفسیر بعض آیات به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و یا مباحث ظهور 51
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 52
- جهات بحث در آیه 53
- غیب 53
- ایمان به غیب 53
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 56
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 57
- جهات بحث در آیه 57
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 58
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 59
- آیات اظهار دین 59
- جهت اول 60
- جهات بحث در آیات 60
- جهت دوّم 64
- جهت چهارم 65
- جهت سوم 65
- نکته 66
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 66
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 66
- جهات بحث در آیه 67
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 68
- جهات بحث در آیه وراثت صالحان 69
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 69
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 76
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 77
- جهات بحث در آیه استخلاف 78
- مخاطب آیه و تحقّق وعده 81
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 86
- گزارش اجمالی دیدگاه مفسّران 86
- جهات بحث در آیه 87
- علل و انگیزه های انکار 89
- الف) عدم اعتماد به روایات مهدویت 89
- جمع بندی و نتیجه گیری آیه 89
- اشاره 89
- ضعف در أسناد روایات 89
- اشاره 89
- تعارض روایات 92
- ب) اندیشه مهدویت دارای آثار زیان بار 93
- اشاره 93
- وجود انگیزه های زیاد برای جعل 93
- سوء استفاده سیاسی توسط حکومت های فاسد، احزاب و گروه ها 94
- وجود مدعیان مهدویت و در پی آن، تشکیل فرقه های انحرافی 94
- مهدویت عامل فتنه ها، درگیری ها و کشته شدن و از بین رفتن مسلمانان 95
- مهدویت عامل رکود و رخوت در جامعه اسلامی 96
- ج) عدم امکان تحقق این وعده 100
- 1. از نسل پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است و یا عباس بن عبد المطّلب؟ 103
- بیان روایات موجود 103
- فصل یکم: نسب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 103
- بیان دیدگاه ها 103
- بخش سوم: تفاسیر اهل سنّت و شخصیت شناسی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 103
- نظریه مفسّران در مورد نبوی یا عباسی بودن امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 105
- اشاره 107
- 2. حسنی است یا حسینی؟ 107
- جمع بین روایات 108
- 3. نام پدر و مادر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چیست؟ 110
- فصل دوّم: خصوصیات ظاهری 112
- ویژ گی های شناسه ای (اسم، کنیه ولقب) 112
- ویژگی های جسمی 113
- درآمد 116
- فصل سوم: مقامات سیاسی، معنوی و اخلاقی 116
- 1. خلافت و ولایت 117
- 2. اقتداء واطاعت 119
- 3. عدالت 120
- 4. علم 121
- اشاره 123
- فصل چهارم: مصداق شناسی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 123
- 1. شبهه یکی بودن مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و عیسی بن مریم علیهما السلام 123
- بحث سندی 124
- بحث دلالی 125
- 2. بحث تولّد و یا عدم تولّد 127
- بخش چهارم: تفاسیر اهل سنّت و قیام و خروج امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 129
- درآمد (بشارت قیام) 129
- 2. زمان خواری ظالمان 130
- اشاره 130
- 1. زمان ختم نبوّت و ظهور ولایت 130
- فصل یکم: توصیف قیام 130
- 3. قیامت کبری 131
- فصل دوم: انتظار 133
- فصل سوم: زمینه سازی 136
- الف) معنی توقیت 140
- اشاره 140
- فصل چهارم: وقت آغاز قیام 140
- 1. توقیت و نهی از آن 140
- ب) نهی از توقیت 142
- ج) نمونه هایی از توقیت 143
- 2. قیام قبل از خروج امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و نهی از استعجال 146
- فصل پنجم: علائم ظهور یا نشانه های شروع قیام 149
- اشاره 149
- اشاره 151
- دوم. تفصیل علائم 151
- الف) علائم صریح 151
- 1. خسوف و کسوف خاص 151
- یکم. تعداد علائم 151
- 2. کشته شدن نفس زکیّه 152
- 3. خروج بنی الأصفر 153
- اشاره 154
- 1. نزول عیسی بن مریم علیهما السلام 154
- ب) علائم غیرصریح 154
- جلوه های تأیید و نصرت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 155
- الف) نبرد با دجّال و کشتن وی 155
- اشاره 155
- ب) اقتدا کردن به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در نماز جماعت (نمایش اطاعت از امام) 156
- ج) از بین بردن مظاهر شرک و بی دینی و حاکم کردن دین اسلام 161
- 2. دجّال 163
- 3. سفیانی 165
- 4. خسف بیداء 168
- الف) فرماندهی 173
- ب) نفرات 174
- د) هدف 175
- ج) محل تجمّع و آغاز حرکت 175
- و) سرنوشت 177
- ه) جنایات در مدینه 177
- 3. 1. علائم قبل از ظهور 181
- 3. 2. علائم بعد از ظهور 181
- سوم. ترتیب علائم 181
- اشاره 183
- 1. 1. عیسی بن مریم علیهما السلام 183
- 1. 2. اصحاب کهف 183
- فصل ششم: یاران امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، در هنگام ظهور 183
- 1. چه کسانی هستند؟ 183
- 1. 3. روحانیت حضرت علی علیه السلام 184
- 2. خصوصیات ملّیتی و اخلاقی 184
- اشاره 184
- 2. 1. اهل راستی و راستگویی هستند 185
- 2. 2. مجاهد و خستگی ناپذیرند 185
- فصل هفتم: وقایع هنگام ظهور 186
- 1. وقایع اعجازگونه در هنگام ظهور 186
- 1. 1. برگرداندن زیور آلات بیت المقدّس 186
- 1. 2. سلام بر اصحاب کهف 187
- 1. 3. زنده شدن بعضی افراد (رجعت) 188
- 2. جنگ ها و پیروزی ها (فتوحات) 188
- 3. ظهور و اعتلای دین اسلام بر سایر ادیان 189
- نتیجه گیری 191
- فهرست منابع 195
ص:30
تنها سنی مذهب است بلکه با هدف تحکیم عقاید اهل سنّت و دفاع از آن، بر شیعه و عقاید شیعه می تازد. (1)
بر همین اساس، این تحقیق، تفاسیر ایشان را در زمره تفاسیر اهل سنّت قرار داده و از آن ها بهره برده است.
1- ر ک: ابن عربی سنی متعصب، سید جعفر مرتضی عاملی، ناشر: المرکز الاسلامی للدراسات، بیروت،1430، چاپ دوم 275 صفحه. و همچنین در مصاحبه خبرنامه سمات با سیدجعفر مرتضی عاملی در مورد مذهب ابن عربی چنین بیان کرده که مذهب هر کسی به یکی از چهار روش زیر شناخته می شود: 1 - اینکه خود شخص به مذهب خویش تصریح کند. 2 - معصوم از مذهب او خبر دهد. 3- نزدیکان به او و آشنایان به احوال و خصوصیات و اعتقادات او در باره مذهب وی نظر دهند. 4 - تعیین مذهب بر اساس آنچه که در تالیفات و آثار شخص به عنوان اعتقادات و اندیشه ها و باورها و تعلقات قلبی او بیان شده است به انضمام احکامی که شخص خود را به آن ملتزم می بیند. البته با این شرط که در آثار شخص چیزی دال بر کناره گیری وی از آن عقاید و یا اعتراض او بر آ ن ها یافت نشود. بر این اساس اگر این آثار همسو با اعتقادات و منهج و فقه شیعه بود، او را شیعی می دانیم و اگر همسو با عقاید و باورهای اهل سنت بود او را سنی و اگر همسو با امثال خوارج بود او را خارجی قلمداد می کنیم و …. در باره ابن عربی ما تنها با روش چهارم می توانیم مذهب او را تعیین کنیم؛ زیرا تا آنجا که ما می دانیم او شخصا به مذهبش تصریح نکرده است و نگفته است که شیعه و یا غیر شیعه است؛ همان گونه که در سخن و حدیثی از معصوم علیه السلام نیز در باره مذهب او سخنی به میان نیامده است. همچنین ما از کسانی به عنوان نزدیکان و همراهان او که بر احوال و عقاید او آگاه باشند، چیزی در باره مذهب او نشنیده ایم. پس راهی جز نظر در آثار و کتابها و افکار و عقاید فقهی و کلامی و تفسیری ابن عربی برای تشخیص مذهب او وجود ندارد. بنده در آثار و تالیفات او غور و بررسی کرده ام و پاره ای از شواهد قابل توجه را بالغ بر دهها و بلکه صدها مورد که دال بر اینکه او شیعه نبوده است یافته ام.