- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- مفهوم آیه تطهیر 9
- اشاره 9
- اشاره 10
- نگاهی به واژه های مهم آیه 10
- نزول آیه درباره اهل بیت علیهم السلام 15
- سبب نزول 16
- سیره پیامبر صلی الله علیه وآله پس از نزول آیه 17
- شأن نزول آیه از زبان معصومان 19
- شأن نزول آیه تطهیر از زبان صحابه و همسران پیامبر صلی الله علیه وآله 20
- احتجاج کنندگان به آیه تطهیر 21
- دیدگاه برخی دانشمندان اهل سنت 22
- مراد از اهل بیت علیهم السلام 26
- تکرار تلاوت آیه تطهیر 26
- رفتار تأمل برانگیز 29
- آیا ام سلمه از اهل بیت علیهم السلام است ؟ 34
- آیا واثله از اهل بیت علیهم السلام است ؟ 35
- انحصار اهل بیت علیهم السلام در زنان پیامبر صلی الله علیه وآله 36
- تأملی در آیات دیگر 44
- اشاره 44
- اهل بیت علیهم السلام راهنمای بشر تا قیامت 57
- اشاره 57
- اهل بیت علیهم السلام کشتی نجات 59
- اهل بیت علیهم السلام وسیله آمرزش گناهان 60
- اهل بیت علیهم السلام سبب امان امت 61
- اشاره 63
- حق در لغت 65
- حق در قرآن 66
- اشاره 67
- اهمیت حقوق اهل بیت علیهم السلام 67
- آیه ولایت 67
- ولی به معنای اولی به تصرف 72
- اعلان ولایت از سوی رسول خدا صلی الله علیه وآله 74
- صراحت آیات ولایت بر زعامت علی علیه السلام 78
- آیا آیه ولایت در شأن «عباده بن صامت» نازل شد؟ 81
- آیا آیه ولایت در شأن ابوبکر نازل شده است ؟ 84
- آیا آیه ولایت در شأن عبدالله بن سلام نازل شده است ؟ 85
- اشکال ابن تیمیه به آیه ولایت 86
- ارزیابی اشکال ابن تیمیه 87
- مفهوم آیه 95
- اشاره 95
- مدنی بودن آیه 96
- شأن نزول آیه 97
- مودّت اهل بیت علیهم السلام اجر رسالت 97
- شواهد تاریخی و روایی 101
- مراد از حسنه چیست ؟ 107
- اشاره 109
- ارزیابی برخی دیگر از شأن نزول ها 109
- شبهات برخی دانشمندان اهل سنت درباره آیه مودت 123
- اشاره 123
- آیات ناظر به دوستی و ولایت اهل بیت علیهم السلام 138
- اشاره 149
- فرق سلام و صلوات 150
- چگونگی صلوات 151
- صلوات بدون فاصله با علی 152
- صحابه راویان حدیث صلوات 155
- اشاره 156
- صلوات بر همسران و اصحاب پیامبر صلی الله علیه وآله 156
- چرا اهل سنت بر آل محمد صلوات نمی فرستند؟ 161
- صلوات ابتر 161
- فایده های صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه وآله در روایات اهل سنت 166
- مفهوم آیه 183
- اشاره 183
- فیء بودن فدک 184
- فیء در لغت 185
- بیان قرآن درباره فیء 185
- مدنی بودن آیه ذاالقربی 187
- فدک در ملکیت فاطمه علیها السلام 189
- فلسفه غصب فدک 190
- قیام فاطمه علیها السلام برای احیاء سه حق 192
- فاطمه علیها السلام به ابوبکر چه گفت ؟ 193
- قیام برای بازپس گرفتن ارث 193
- ارزیابی حدیث لانورّث 194
- آیا پیامبران ارث نمی گذارند؟! 198
- اشاره 198
- سرنوشت فدک 201
- فلسفه قیام 203
- علت بازنستاندن فدک در زمان خلافت علی علیه السلام 204
- اشاره 205
- خمس چیست ؟ 205
- غنیمت در لغت 206
- مصداق ذی القربی در آیه 207
- علت تشریع حکم خمس 207
- صاحبان خمس 208
- خمس در زمان پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 209
- خمس در زمان خلفا 211
- ارزیابی عملکرد خلفا در تقسیم خمس 212
- محرومیت آل محمد از خمس 215
- خمس در غیر غنایم جنگی 217
- دستور پرداخت خمس در نامه های پیامبر صلی الله علیه وآله 219
- فتوای برخی فقها در غیر غنایم 221
ص:223
1- (1) الدرالمنثور، ج 4، ص 69..
پیروی کردند، سهم ذی القربی را در فی سبیل الله قرار دادند و قول ابن عباس سزاوارتر و موافق کتاب و سنت است.(1) این فقیه بزرگ اهل سنت در جایی دیگر می نویسد: «پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله سهم ذی القربی ثابت است. خداوند در قرآن سهم ذی القربی را ذکر کرده و این مطلب ثابت است که بی شک پیامبر صلی الله علیه وآله به ذی القربی عطا می کرد»; او سپس حدیث مطعم را ذکر کرده و می گوید: «برای این آیه نسخی نیامده و این حکم تغییر نیافته است. پس سهم ذی القربی و عمل طبق این حکم واجب است».(2)
ابن قدامه بر خلاف بسیاری از فقهای اهل سنت به وجوب خمس برای ذی القربی و وجوب عمل به این حکم اعتقاد دارد. صحابه حق تصرف و تغییر در حکم شرع را ندارند و این کار با وجود نص صریح آیه و سنت متواتر و مستمر پیامبراسلام صلی الله علیه وآله هیچ ارزش و جایگاه شرعی و علمی ندارد;
بلکه اجتهاد در مقابل نص است.
پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله نه تنها خمس را از ذی القربی منع کردند, بلکه در مصداق ذی القربی هم دست بردند; چنان چه از سعید المقبری نقل شده است که نجده به ابن عباس نامه نوشت و از او درباره ذی القربی پرسید: ابن عباس در پاسخ او نوشت: «ما می گفتیم ذی القربی ما هستیم و قوم ما این مطلب را انکار کردند و گفتند: قریش کلها ذوالقربی;(3) همه قریش ذوالقربی هستند».
دقت در این روایات به خوبی نشان می دهد که تعارض بسیاری در سیره صحابه و سخنان آنان وجود دارد. قاضی ابویوسف می نویسد: