تقیه صفحه 32

ص:39

علامۀ مظفّر می نویسد:

«تقیّه از نظر وجوب و عدم وجوب و بر حسب محلهایی که ترس از ضرر در آن جاست، احکامی دارد که در ابواب کتابهای علمای فقه ذکر شده است. تقیّه در هر حالی واجب نیست؛ بلکه گاهی جایز می باشد و یا در بعضی از حالات، خلاف آن واجب است؛ مثل این که در (مقام) اظهار حق و آشکار کردن آن، برای یاری دین و خدمت به اسلام و جهاد در راه آن باشد. در چنین وقتی، اموال نادیده گرفته می شوند و جانها ارزش نخواهد داشت». (1)

نتیجۀ بحث

«تقیّه» یک نظریّۀ کلّی اسلامی است که خدای تعالی، آن را در قرآن کریم تشریع فرموده است. نصوص سنّت شریف نبوی نیز بر آن دلالت دارند؛ همچنان که نصوص فراوانی از ائمّۀ اهل بیت(علیهم السلام) بر آن دلالت دارند و اصحاب و بزرگان، بدان عمل کرده اند و فقها نیز در عرصه های گوناگون در مورد آن فتوا داده اند و آن تا روز قیامت اصلی ماندگار است؛ همچنان که فخر رازی در تفسیرش بدان تصریح نموده و جایی برای انکار آن، باقی نمانده است.