هویت و سرچشمه تشیع صفحه 129

ص:136

« ای امیرالمؤمنین! به خدا قسم! اگر در ولایت بر شما پیشی گرفتند، در دین از شما سبقت نگرفتند و اگر دیروز شما را کنار گذاشتند، امروز به این بلا و گرفتاریها مبتلا شدند. تو در میان ایشان بودی و لیاقت و شایستگی ات بر کسی مخفی نبود. آنان در تمام امور به تو نیازمند بودند و تو با علم سرشارت، به کسی احتیاج نداشتی».

سپس خزیمه بن ثابت انصاری که «ذوالشهادتین» بود، برخاست و گفت:

« ای امیرالمؤمنین! ما کسی را غیر از شما نیافتیم که بتواند این امر مهم را بر عهده بگیرد و هیچ راهی جز بازگشت به شما نداشتیم. اگر ما با خودمان صادق باشیم، باید بگوییم که مقدّم ترین فرد از جهت ایمان و آگاه ترین فرد به خدا و نزدیکترین فرد به رسول خدا(علیهما السلام) هستی. فضایلی را که دیگران دارند، تو بهترش را داری و بسیاری از آنچه را که تو داری، دیگران ندارند».

و صعصعه بن صوحان برخاست و گفت:

«ای امیرالمؤمنین! به خدا قسم! خلافت را زینت دادی و خلافت تو را زینت نداد. تو مقام و جایگاه آن را بالا بردی و خلافت، مقام و جایگاهت را بالا نبرد و همانا خلافت به تو محتاج تر است تا این که تو به آن محتاج باشی». (1)

انحرافی دوباره

بعد از پایان دوران خلافت عثمان، مردم به شدّت به علی(علیه السلام) روی آوردند، چنان که آن حضرت (دربارۀ بیعت مردم با او) می فرماید:

«فتداکّوا علیّ تداکّ الإبل الهیم یوم وردها و قد ارسلها راعیها و خُلعت مثانیها، حتی ظننتُ أنهم قاتلی، او بعضهم قاتل بعض لدی...». (2)