- سخن مجمع 1
- اشاره 15
- اشاره 20
- اوّل: عدم تناسب با مقام نبوّت 20
- دوّم: تناقض درونی روایات 22
- سوّم: کسانی که رؤیا را دیده اند، چهارده نفر بوده اند، نه یک نفر! 24
- اشاره 25
- چهارم: تعارض بین نقل قول بخاری و دیگران 25
- روایت اوّل 26
- روایت چهارم 30
- اشاره 32
- روایت پنجم 32
- الف: روایت امام احمد در مسند خود 33
- ب: روایت دارمی در مسندش 34
- د: روایت ابن سعد در طبقات 35
- ج: روایت امام مالک در موطّأ 35
- ه- : روایت بیهقی در سنن 38
- اشاره 42
- اشاره 45
- روایاتی که از عبدالله بن عمر نقل شده است 45
- اشاره 45
- اوّل: نصوصی که از صحابه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است 45
- روایاتی که از بلال نقل شده است 48
- روایتی که از ابن ابی محذوره نقل شده است 50
- دوّم: روایاتی که با سند صحیح از اهل بیت(علیهم السلام) نقل شده است 52
- نظرات علما دربارۀ جزئیّت حی علی خیرالعمل 55
- علّت حذف فقره «حی علی خیرالعمل» 58
- تأکیدی دیگر بر جزئیّت «حی علی خیرالعمل» 64
- چکیده بحث 65
ص:41
1- (1) - مسند امام احمد: 4/ 633 و 632، ح 16043 و 16042 ، 16041.
2- (2) - میزان الاعتدال، ذهبی: 2/ 100، ش 2997.
از او نقل نشده است که این هم در تعریف و تمجید از خاندانش می باشد؛ از این رو، قابل اعتماد نمی باشد.
علاوه بر این، روایت دوّم مشتمل بر محمّد بن اسحاق بن یسار می باشد که حال او را بیان کردیم.
روایت سوّم علاوه بر محمّد بن اسحاق، مشتمل بر محمّد بن ابراهیم حارث تیمی می باشد و روایت به عبدالله بن زید منتهی می شود که او بسیار کم حدیث است.
در روایت دوّم، پس از ذکر رؤیا و تعلیم اذان به بلال آمده است:
«بلال نزد رسول الله(صلی الله علیه و آله) آمد و دید که آن حضرت(صلی الله علیه و آله) در خواب است، پس با صدای بلند فریاد زد: الصلاه خیرٌ من النوم، بدین ترتیب این فقره در اذان نماز صبح گنجانده شد».
ب: روایت دارمی در مسندش
رؤیای اذان را دارمی در مسند خود با سلسله سندهایی نقل کرده است که همگی ضعیف هستند و در این جا به برخی از این اسانید اشاره می شود:
1- محمّد بن حمید، از سلمه، از محمّد بن اسحاق نقل کرده است:
«هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) وارد شد...».
2- همین سند، ولی بعد از محمّد بن اسحاق آمده است:
«این حدیث را محمّد بن ابراهیم بن حارث تیمی، از محمّد بن عبدالله بن زید بن عبدربّه، از پدرش نقل کرده است».