- سخن مجمع 1
- اشاره 15
- اوّل: عدم تناسب با مقام نبوّت 20
- اشاره 20
- دوّم: تناقض درونی روایات 22
- سوّم: کسانی که رؤیا را دیده اند، چهارده نفر بوده اند، نه یک نفر! 24
- اشاره 25
- چهارم: تعارض بین نقل قول بخاری و دیگران 25
- روایت اوّل 26
- روایت چهارم 30
- اشاره 32
- روایت پنجم 32
- الف: روایت امام احمد در مسند خود 33
- ب: روایت دارمی در مسندش 34
- د: روایت ابن سعد در طبقات 35
- ج: روایت امام مالک در موطّأ 35
- ه- : روایت بیهقی در سنن 38
- اشاره 42
- اشاره 45
- اوّل: نصوصی که از صحابه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده است 45
- روایاتی که از عبدالله بن عمر نقل شده است 45
- اشاره 45
- روایاتی که از بلال نقل شده است 48
- روایتی که از ابن ابی محذوره نقل شده است 50
- دوّم: روایاتی که با سند صحیح از اهل بیت(علیهم السلام) نقل شده است 52
- نظرات علما دربارۀ جزئیّت حی علی خیرالعمل 55
- علّت حذف فقره «حی علی خیرالعمل» 58
- تأکیدی دیگر بر جزئیّت «حی علی خیرالعمل» 64
- چکیده بحث 65
ص:65
فقرات اقامه، دوتا، دوتاست و بین فقرۀ: حیّ علی خیرالعمل و تکبیر، دو مرتبه قدقامت الصلا اضافه و یک مرتبه تهلیل از انتهای آن کاسته می شود و بدین ترتیب بندهای آن هفده فقره می باشد». (1)
علّت حذف فقره «حی علی خیرالعمل»
گفته شد که این فقره در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله) جزء اذان و اقامه بوده است تا این که خلیف دوّم درصدد آن برآمد که به مردم بفهماند بهترین عمل، جهاد در راه خداست و مردم را بدان تحریض کند، امّا این تصمیم وی با مشکلی مواجه بود و آن این که در اذان آمده بود:
«بهترین عمل، نماز است».
خلیفه، ترس این را داشت که باقی ماندن این فقره در اذان و اقامۀ نمازهای پنجگانه باعث شود که مردم در جهاد، سستی به خرج دهند؛ زیرا وقتی مردم بفهمند که نماز، بهترین عمل است و در آسایش و آرامش حاصل می شود، در آن صورت، رغبتی به جهاد که خطرناک است و ثواب کمتری دارد، نشان نخواهند داد؛ از این رو، به نظر وی رسید که به خاطر حفظ مصلحت، این فقره را از اذان