مصونیت قرآن از تحریف نزد شیعه و اهل سنت صفحه 103

ب. زرقانی از اهل سنت، نیز می نویسد: بعضی در مورد قرائات سبعه مبالغه نموده و گفته اند: هر کس گمان کند تواتر در قرائات سبعه لازم نیست، گفتارش کفر است؛ زیرا منتهی بر عدم تواتر قرآن می شود. این عقیده به مفتی اندلس، استاد ابوسعید فرج بن لب نسبت داده شده است، اما دلیلی که به آن استناد نموده قابل قبول نیست؛ زیرا قول به عدم تواتر قرائات، مستلزم قول به عدم تواتر قرآن نیست. ممکن است قرآن در غیر این قرائات متواتر باشد، یا در قرائاتی که مورد اتفاق همه قرا است، یا تواتر قرائات در مورد قرائات گروهی باشد که توافق آنان بر کذب ممکن نباشد، چه قاری باشند، چه نباشند، در هیمن حال در مواردی که قرائات سبعه با هم اختلاف دارند و بر روایت یک قرائت در هر طبقه، گروهی که از توافق آن ها بر کذب ایمن باشیم وجود نداشته باشد، قرائات غیر متواترند.(1)

نمونه هایی از تحریف در قرائت

قُراء آیه سوم سوره حمد «مالک یوم الدین» را به دو صورت قرائت کرده، و آنان اختلاف نظر وجود دارد.

عده ای آن را به صورت صیغه اسم فاعل «مالک» قرائت کرده اند، که قرائت مشهور و صحیح این قرائت می باشد و عدّه ای دیگر از قرّاء آیه را به صورت صیغه فعل ماضی «ملک یوم الدِین» و فتحه میم «یوم» قرائت نموده اند که این قرائت شاذ و غیر مشهور است.

همچنین آیه 28 سوره فاطر «اِنَّما یَخْشَی اللهَ مِن عِبادِهِ الْعُلماءُ وَ اللهُ عَزیزٌ غَفُور»ٌ(2) به دو نحو قرائت شده است؛ یکی قرائت صحیح و متواتر « اِنَّما یَخْشَی اللهَ مِن عِبادِهِ الْعُلماءُ» است که لفظ جلاله «اللهَ» را با فتحه و کلمه «العلماءُ» را با ضمه قرائت کرده اند. و دیگر قرائت جعلی و شاذ است که لفظ جلاله «اللهُ» با ضمّه و کلمه «العلماءَ » با فتحه خوانده شود، این قرائت از ابوحنیفه نقل شده است.(3)

1- زرقانی، مناهل العرفان، ج1، صص435 و436 .
2- الموسوی الخوئی، سید ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، ص 183 .
3- همان مدرک .