مصونیت قرآن از تحریف نزد شیعه و اهل سنت صفحه 189

دیدگاه اهل سنت در باب تحریف قرآن

معروف و مشهور از نظر مذهب اهل سنت، موافقت با مذهب شیعه امامیه اِثنا عشریه در نفی و تنزیه تحریف از ساحت قدسی قرآن مجید است که بزرگان و دانشمندان اهل سنت در کتب فقهی، حدیثی، کلامی، تفسیری و علوم قرآنی بدان تصریح کرده اند، و این نظریه متفقٌ علیه در میان مسلمانان است تا جایی که حتی ابن حجر عسقلانی از بزرگان اهل سنت می گوید، سید مرتضی حکم می کرد به کفر کسی که قائل به تحریف قرآن بود.

اما حقیقت امر آن است که احادیث تحریف و کاستی از قرآن کریم، در مهم ترین و معتبرترین کتب اهل سنت از حیث عدد بسیار زیاد است، و روایاتی است صحیح از جهت سند و نیز اخباری است روشن و بین از لحاظ دلالت، و این امر کار را مشکل کرده؛ چون روایات تحریف در صحاح سته آورده شده و نظر جمهور علمای اهل سنت آن است که جمیع روایاتی که در صحاح ستّه آورده شده همه صحیح و موجب قطع به صدور شان از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می گردد؛ به ویژه صحیح بخاری و صحیح مسلم به لحاظ وجه تسمیه این دو کتاب و اطلاق عنوان صحیحین بر آنها. در وصف این دو گفته شده صحیح ترین کتب بعد از قرآن اند، اما اختلاف است در این که کدام اصح و افضل است؟ بعضی گفته اند صحیح بخاری و عده ای دیگر قائل به افضلیت صحیح مسلم اند(1)،

لیکن با توجه به این که معروف از مذهب اهل سنت، صیانت قرآن از تحریف است، باید یکی از این دو راه حل را در قبال این دست روایات اختیار نمود؛ به این معنا که یا آنها را توجیه و تاویل و حمل بر معنای خلاف ظاهر کرد(2)،

یا آن دسته روایاتی که صریح در تحریف و تغییر قرآن است را رد نموده،(3)

از حیز اعتبار و عمل خارج کرد؛ چون مخالف با اجماع مسلمین و برهان قطعی تواتر قرآن موجود هستند، و لواز جماعت زیاد و اصحاب و تابعین و مشاهیر علما و محدثان نقل شده باشد. اما ابتدا باید دید خود اهل سنت چه موضع و برخوردی را نسبت به اخبار و روایات تحریف اتخاذ کرده اند تا در مرحله بعد روشن گردد چه گروهی از اهل سنت ملتزم

1- هیثمی، ابن حجر ، الصواعق المحرقه، ص5 .
2- سیوطی، جلال الدین ، الاتفال فی علوم القرآن ،ج1 ، ص272 .
3- زرکشی، البرهان فی علوم ، القرآن ج2 ، ص39 و40 .