دو مکتب در اسلام جلد اول صفحه 159

اینک به بررسی این مسائل خواهیم پرداخت

.

1- بررسی استدلال به شورا

توضیح

نخستین کسی که نام شورا را برد و برای انتخاب خلیفه ، امر به تشکیل آن کرد، خلیفه دوم بود. البته او دلیل و مدرکی نشان نداده است که زمامداری در اسلام باید بر اساس شورا صورت بگیرد. بلکه متاخرین پیروان مذهب خلفا، صحت تشکیل شورا را برای انتخاب امام و خلیفه ، به دو آیه از کتاب خدا مستند کرده اند، و اینکه رسول خدا(ص ) با اصحابش در پاره ای از امور و پیشامدهای مهم به مشورت پرداخته است . و نیز به سخنی از امیرالمومنین علی (ع ) در همین مورد استدلال کرده اند. ما نخست به دلایل ارائه شده در این مورد می پردازیم و سپس چگونگی شورایی را که عمر امر به تشکیل آن داده بود، بررسی می نماییم .

استدلال به شورا در کتاب خدا و سنت پیامبر

استدلال پیروان مذهب خلفا به آیه کریمه قرآن درباره شورا، یکی این است که درباره مومنان می فرماید: و امرهم شوری بینهم . (شوری / 38). و دیگری آیه ای است که شخص پیامبر را مورد خطاب قرار داده و فرموده است : و شاورهم فی الامر.(آل عمران / 159).

در سنت پیغمبر اینکه حضرتش در کارهای مهم با یارانش به مشورت می پرداخته است .

اما در استدلال به آیه شریفه و امرهم شوری بینهم (کارشان بر اساس مشورت و نظرخواهی از یکدیگر گذاشته می شود)، قابل ذکر است که خداوند به دنبالش فرموده است : و مما رزقناهم ینفقون (و از آنچه روزیشان داده ایم بخشش می کنند.)

این دو جمله بیانگر برتری کارهایی است که نام برده شده و خوبی انفاق و مشورت را می رساند، نه اینکه مشورت