امر به معروف و نهی از منکر در آینه اجتهاد صفحه 224

برداشت نادرست از مفهوم تقیه

برخی به بهانه تقیه، این وظیفه را ترک می کنند؛ اما آشکار است که این، باور درستی نیست.

اشکال های دیگر

در طول تاریخ، بدخواهان و کسانی که احیای این فریضه، مانع از کارهای خلاف آنان بوده است، مطالب نادرستی را به عنوان اشکال مطرح و در جامعه ترویج کرده اند، تا آن جا که این مطالب بی اساس، تبدیل به فرهنگ عمومی و بهانه فرار از انجام این واجب شده است؛ از جمله:

1. بسیار دیده می شود که برای فرار از امربه معروف و نهی از منکر گفته می شود: «عیسی به دین خود، موسی به دین خود».

پاسخ این مطلب نادرست، نیازی به بیان ندارد؛ زیرا این ادعا مخالف صریح آیات و روایات و سیره عملی ائمه معصوم: و حکم عقل است. برای آگاه کردن این افراد، مهم ترین مطلب، همان داستان سوراخ کردن کشتی، برروی دریا است.

2. عده ای قائلند که قلمرو این واجب، تنها عبادات است.

پاسخ این مطلب نیز روشن است؛ زیرا همه ادله اطلاق دارند و شامل همه کارهای نیک و یا منکر می شوند؛ از جمله عبارت:

بها تقام الفرائض وتأمن المذاهب وتحل المکاسب وترد المظالم وتعمر الارض وینتصف من الاعداء ویستقیم الامر.(1)

3. گاه گفته می شود که امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه روحانیان است.

این سخن نیز نادرست و مخالف صریح آن همه آیات و روایات است.

4. عده ای می گویند: گوش شنوایی وجود ندارد.

این اشکال، از شرط احتمال تأثیرگذاری ناشی شده است که در گذشته، به تفصیل به نقد و بررسی آن پرداختیم و نادرستی آن ثابت شد. بنابراین، ادعای نبودن گوش شنوا موجب برداشته شدن تکلیف دیگران نمی شود.