دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 177

در صحیح بخاری از قول عایشه آمده است که به پیامبر خدا (ص ) گفت : شما عمره به جای آورده ، ولی من آن را به جای نیاورده ام . پیامبر در پاسخ رو به عبدالرحمان بن ابی بکر کرد و فرمود: ای عبدالرحمان ! خواهرت را به تنعیم ببر تا عمره به جای آورد. آنگاه عبدالرحمان او را در ردیف خود بر ناقه ای بنشانید تا عمره خود را به جای

آورد (665).

در سنن ابوداود و بیهقی از ابن عباس آمده است که گفت : رسول خدا (ص )، عایشه را در آن شب به عمره نفرستاد، مگر به خاطر مخالفت صریح و آشکارش با مشرکان که می گفتند: زمانی که پشت چهار پایان رو به بهبودی نهاد و اثر عبور و مرور از زمین پاک شد و ماه صفر به پایان رسید، آنگاه انجام عمره روا و شایسته است .

و سخن بیهقی در سننش از این قرار است : رسول خدا (ص ) عایشه را در ماه ذی حجه به عمره نفرستاد، مگر به خاطر درهم شکستن سنت مشرکان ؛ زیرا این طایفه ، از قریش و همکیشانشان ، می گفتند: زمانی که پشت چهار پایان ...و برگزاری مراسم عمره را در ماه ذی حجه و پیش از پایان یافتن آن حرام می دانستند.

همین موضوع را طحاوی به نقل از ابن عباس چنین آورده است : به خدا سوگند که پیامبر خدا (ص ) عایشه را در ذی حجه به عمره نفرستاد، مگر به خاطر در هم شکستن قوانین جاهلیت (666).

تمام رویدادهایی را که درباره انجام عمره تمتع به همراه مراسم حج آوردیم ، همه در آخرین سال حیات پیامبر اسلام (ص ) و در حجه الوداع به وقوع پیوسته و چنین پیداست که مخالفین انجام عمره تمتع در مراسم حج ، که آن دستور بر ایشان سخت و ناگوار می آمده ، از مهاجران قرشی و اصحاب پیامبر (ص ) بوده اند. به این دلیل :

1. به موجب روایت ابن عباس که گفت : این طایفه از قریش و همفکران ایشان هستند که انجام

مراسم عمره را تا پایان ماه ذی حجه و محرم حرام می دانستند (667).

2. کسانی هم که انجام عمره را در ماههای حج و بعد از پیامبر خدا (ص ) مانع شدند، همان فرمانروایانی بودند که از قریش بر مسلمانان حاکم شدند. به خواست خدا بدین موضوع خواهیم پرداخت . آنان چنین نشان می دادند که قصد و غرضشان از صدور چنین فرمانی احترام گذاردن به موضوع حج است . و اینکه مردم دو بار به مکه بیایند: یک مرتبه برای انجام حج ، و بار دیگری برای عمره ، تا قرشیان ساکن مکه را برگ و نوایی از آن به دست آید؛ کمااینکه چنین منظوری از خلال سخنان عمرو به هنگام نهی از انجام عمره تمتع به دست می آید.

عمره تمتع در روزگار ابوبکر