دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 178

قریش در دوران جاهلیت جمع بین حج و عمره را در ماههای حج حرام می دانست و آن را زشت ترین گناهان به حساب می آورد؛ اما اسلام آن را مقرر داشته و پیامبر خدا (ص ) نیز آن را سنت نهاده است . با وجود این ، حکم یاد شده مورد موافقت زمامدار قرشی بعد از آن حضرت قرار نگرفت و عمره و حج را قرشیان ، چون گذشته ، جدای از هم به جا آوردند. و نخستین کسی را که حج تنها و بدون عمره به جای آورده ، خلیفه اول قرشی ، ابوبکر، معرفی کرده اند. این مطلب در سنن بیهقی از قول عبدالرحمان بن الاسود از پدرش چنین آمده است که گفت :

من با ابوبکر رض حج به جا آوردم . او حج تنها گزارد. با عمر رض نیز چنان

کردم . او هم حج تنها به جای آورد. سپس با عثمان رض به حج رفتم ، او نیز چنان کرد (668).

عمره تمتع در روزگار عمر بن خطاب

نخستین کسی که بعد از پیامبر خدا (ص ) حج تنها به جا آورد، خلیفه قرشی ، ابوبکر، بود. و نیز نخستین کسی که بعد از پیامبر مسلمانان را از انجام عمره تمتع مانع گردید، خلیفه قرشی ، عمر، بود. روایات زیر بیانگر این مطلبند:

1. در صحیح مسلم ، مسند طیالسی ، سنن بیهقی و دیگر منابع به نقل از جابر آمده است :

ما به همراه پیامبر خدا (ص ) عمره تمتع به جا آوردیم . اما چون عمر به خلافت نشست ، گفت : خداوند آنچه را که برای پیامبرش روا می داشت حلال فرمود، و قرآن در موارد مربوطه اش نازل گردید. پس حج و عمره را، همان طور که خدایتان فرمان داد، تمام و کامل برای خداوند به پایان ببرید و از نکاح موقت با زنان خودداری کنید. و نکند که مردی را به نزد من بیاورند که زنی را به مدتی معین به عقد خود درآورده باشد که او را سنگسار خواهم کرد!

و دنباله آن در صحیح مسلم چنین آمده است که عمر گفت : بین حج و عمره تان فاصله بیندازید که آن ، حج و عمره تان را کامل کننده تر است (669).

بیهقی همین روایت را به صورتی کاملتر در سننش آورده و گفته است که جابر گفت :

ما با رسول خدا (ص ) و ابوبکر عمره تمتع به جا آوردیم ؛ اما چون عمر به خلافت رسید، در میان مردم خطبه خواند و در ضمن آن