دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 191

و چون زندگانی یزید بسر آمد و با عبدالله بن زبیر به خلافت بیعت شد، فرزند زبیر نیز با تمام قوا در احیای سنت خلفای سه گانه نخستین در موضوع عمره تمتع همت گماشت .

عمره تمتع در زمان حکومت عبدالله بن زبیر

توضیح

ابوبکر و ابوخبیب ، عبدالله بن زبیر، قرشی اسدی ، مادرش اسماء (دختر ابوبکر) خواهر عایشه بوده است . بنابراین ام المؤ منین عایشه ، خاله فرزند زبیر است . عبدالله در مدینه و پس از هجرت به دنیا آمد و در کنار خاله اش در جنگ جمل علیه امام جنگید. امیرالمؤ منین علی (ع ) درباره عبدالله بن زبیر فرموده است :

ما زال الزبیر منا اءهل البیت ، حتی نشاء ابنه عبدالله . یعنی تا عبدالله بن زبیر به دنیا نیامده بود، زبیر از ما اهل بیت محسوب می شد.

عبدالله بن زبیر پس از مرگ معاویه مکه را پناهگاه خود قرار داد و تن به بیعت با یزید نداد. و پس از اینکه امام حسین (ع ) و یارانش به شهادت رسیدند، ادعای خلافت کرد و مردم را به بیعت با خود فراخواند. یزید نخست سپاهی به سرکوبی مردم مدینه گسیل

داشت و پس از بلایی که بر سر اهالی آن دیار در واقعه حره وارد کرد، به مکه روی آورد و چهار روز مانده به محرم سال 64 هجری ، عبدالله را در حرم محاصره کرد و با او جنگید. به سبب آن جنگ ، کعبه به آتش کشیده شد و شاخهای قوچی را که خداوند به فدای اسماعیل (ع ) فرستاده بود و تا آن تاریخ بر سقف کعبه آویزان بود، پاک بسوخت و از میان برفت .

پس از مرگ یزید، با عبدالله بن زبیر در حجاز و یمن و عراق و خراسان بیعت به عمل آمد؛ تا اینکه عبدالملک مروان به سلطنت نشست و حجاج بن یوسف ثقفی را ماءمور دفع غائله زبیر کرد. حجاج در نیمه جمادی الاخر سال 73 هجری با کشتن عبدالله زبیر به حرکت او پایان داد و غائله او را فرونشانید. (711)

عبدالله بن زبیر به مدت دو سال در مکه حکومت کرد. او و فرزندان پدرش برای اینکه عمره تمتع به جا آورده نشود، از هیچ کوششی فروگذار ننمودند. از این جهت به موجب روایات زیر، بین ایشان و پیروان مکتب امیرالمؤ منین علی بن ابیطالب (ع ) گفتگوها و درگیریهای لفظی بسیاری صورت گرفته است .

در صحیح مسلم آمده است که ابن عباس مردم را به انجام عمره تمتع تشویق می کرد، ولی ابن زبیر جلوی آن را می گرفت ... (712).