دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 323

و یا مانند فرمان معاویه دایر بر لعن و دشنام به امیرالمؤ منین علی (ع ) بر تمام منابر و در تمام مساجد در خطبه های جمعه و عیدهای قربان و رمضان ، و ادامه یافتن چنین سنت ناروایی از سال چهلم هجرت تا آنگاه که عمر بن عبدالعزیز آن را ممنوع ساخت .

و یا چون کارهایی را که خلیفه یزید مرتکب شده است !

و این چنین سیلابی از اجتهادات خلفا و بزرگان مکتب ایشان در مقابل احکام کتاب خدا و سنت پیامبر (ص ) قرار گرفت و چه بسیار احکام اسلامی را تغییر داده و تبدیل کردند و این کار را گاهی تاءویل ، و زمانی اولیات نامیدند، که از همه مشهورتر، همان اجتهاد است . و مصیبت بار تر احادیثی است که در تایید کارها و گفته های خلفا به شرح زیر ساخته و آورده اند.

روایت احادیث به خاطر توجیه کار خلفا

در گذشته نمونه هایی از اجتهادهای خلفا را در برابر نصوص کتاب خدا و سنت پیامبر، و مقررات جدیدی را که در اسلام نهاده اند، آوردیم . شگفت انگیزتر از آنها، اینکه برخی از محدثان و راویان مکتب خلفا احادیثی را به قصد قربت و ثواب

و کار خیر، از زبان پیغمبر خدا (ص ) ساختند که مثلا حضرتش در تایید آن اجتهادها بیان داشته است ! و البته این کار ایشان علاوه بر فعالیت گسترده ای بود که شخص معاویه در این میدان با ساختن احادیثی در تایید سیاست خلفا آنها را بر سر زبانها انداخت . که ما هر کدام را در جای خود شرح داده ایم (1297).

از مواردی که از زبان پیغمبر در تایید خلفا آورده اند، روایات زیر می باشند که حضرتش خروج و قیام علیه خلفا را نهی و ممنوع کرده و فرمانبرداری از ایشان را در هر حالی واجب گردانیده است . توجه کنید:

مسلم و ابن کثیر و دیگران آورده اند که چون مردم مدینه یزید بن معاویه را از خلافت خلع کردند، عبدالله بن عمر، فرزندان و خانواده اش را جمع کرد و آنگاه گواه گرفت و سپس گفت :

اما بعد، ما با این مرد یزید بر اساس بیعت با خدا و پیامبرش بیعت کرده ایم . من خود از رسول خدا (ص ) شنیدم که می فرمود: هر کس که دست از فرمانبرداری بردارد، خدای را بدون اینکه بر این کار ناروایش عذر و بهانه ای

داشته باشد، دیدار خواهد کرد! و هر کس هم که در چنین حالتی بمیرد و گردن بیعتی نداشته باشد، مردنش ، مردن جاهلیت خواهد بود. پس مبادا یک تن از شما یزید را از خلافت خلع کند، و یا در این راه قدمی برداشته ، اقدامی به ناروا از او سر بزند که از من نخواهد بود (1298)!