دو مکتب در اسلام جلد سوم صفحه 385

اینان از همان زمان و تا کنون در کنار مسلمانان در فراز و نشیبها زندگی کرده ، با ستیزه جویان اسلام که به جنگ خدا و پیامبرش بر می خاستند، پیکار کرده ، و در برابر هر پیشامد ناگواری به دفاع از مسلمانان قیام نموده ، با هر نوع سلاحی با دشمنان اسلام و مسلمین و منافقان و بی دینان که دانسته در قمام و از بین بردن اسلام برآمده

اند، جنگیده و می جنگند. و این بدان سبب است که نائبان امام زمان کسانی هستند که پس از آن حضرت پرچم اسلام را به دوش می کشند، و طبیعی است که در عرصه کارزارها آنکه یورش می برد پرچمدار است .

برای نمونه ، یکی از نائبان حضرت حجت در زمان غیبت کبری ، شیخ کلینی بوده است که نخستین مجموعه بزرگ حدیثی که در این مکتب به شهرت و آوازه رسیده ، کتاب کافی او می باشد. پس از او، مجموعه های بزرگ دیگری در حدیث به تالیف رسیده ، اما کسانی که بعد از او آمده و دست به تالیف زده اند، تنها یک نوع از حدیث را مد نظر داشته و همان را در تالیفشان گرد آورده اند، که غالبا این توجه خاص متوجه جمع آوری احادیث احکام دین بوده است .

فعالیتی را که شیخ صدوق در تالیف کتاب ارزشمند من لا یحضره الفقیه ، و شیخ طوسی در تالیف کتابهای گرانقدر تهذیب و استبصار، و شیخ حر عاملی در تالیف کتاب مهم وسائل الشیعه به کار برده اند، تماما در این راستا بوده است . تا اینکه ستاره تابناک مجلسی بزرگ درخشیدن گرفت و در مسیر و شیوه کتاب مهم و ارزشمند کافی در جمع آوری انواع احادیث ، مجموعه بزرگ و گرانقدر بحارالانوار تالیف نمود.

مجلسی در تالیف مجموعه حدیثی بسیار بزرگ خویش ، از دیگر مجموعه نویسان پیش از خود در ثبت احادیث و جمع بین کتاب و سنت ، و تفسیر آیات قرآن ، و شرح برخی از احادیث ، و بیان علل پاره ای از آنها، و دیگر

موارد و ویژگیهای احادیثی پیشی گرفته است .

مجلسی با تالیف کتاب مرآه العقول با کلینی نیز در بررسیهایش درباره احادیث کافی مشارکت نموده ، و با ملاحظات همه جانبه و دقت و موشکافی بسیار به شرح الفاظ حدیث و بیرون کشیدن معانی آن و ذکر علمی حدیث و میزان قوت و صحت آن بر طبق ضوابطی که محدثین پیش از او، از عصر علامه حلی و ابن طاووس نهاده اند، پرداخته ، و بویژه در این قسمت در پاره ای از موارد با ضعیف علی المشهور و یا معتمدی عندی و یا معتبر عندی این حدیث بنا به مشهور ضعیف است و یا مورد اعتماد من است و یا نزد من معتبر است احیانا با نظر آنان مخالفت ، و اظهارنظر عالمانه نموده است .

نتیجه ارزیابی این دانشمند این شده که از مجموع 16121 حدیث آمده در کافی ، تعداد 9485 حدیث آن را ضعیف تشخیص داده است .

نظر خوانندگان کتاب

نامه های متعددی از سوی دانشمندان و اساتید دانشگاهها به حضرت علامه عسکری رسیده است از آن جمله استاد عبدالامیر الربیعی ، یکی از دانشمندان مصر، طی نامه مفصلی علاقه مندی و نحوه فعالیت خود را در راستای مکتب اهل بیت (ع ) و بر اساس ارشاد علامه عسکری به ایشان گزارش کرده ، که ما با موافقت حضرت استاد ترجمه فشرده ای از آن را از نظر خوانندگان عزیز می گذرانیم .