حقیقت گمشده صفحه 281

م_ی ش_ود م_س_اوی ب_اش_ن_د, ال_زام_ا تشابه پیش می آید, زیرا اسباب باید با سبب های خود متصل باشند ((730)) .

م_ح_م_د بن عبیده نامه ای به ابوالحسن امام رضا(ع ) نوشته , سؤال هایی درباره رؤیت وآنچه شیعه واهل سنت در این زمینه روایت کرده اند مطرح نمود, امام (ع ) با خط خود این جواب را نوشت : ه_مگی اتفاق نظر دارند که دیدن به طور حتمی موجب شناخت است وهیچ اختلافی در این باره م_ی_ان آن_ه_ا ن_ی_س_ت , پ_س اگر ممکن باشد که خدای عزوجل با چشم دیده شود شناخت او نیز م_س_لم خواهد بود, وچنین شناختی یا ایمان است ویا ایمان نیست , حال اگر چنین شناخت بدست آم_ده از رؤی_ت , ای_م_ان به شمار آید پس شناختی که از راه اکتساب با برهان در دنیا بدست می آید ن_ب_ای_دای_م_ان ب_اشد زیرا این شناخت ضد آن است , وبنابراین هیچ مؤمنی در دنیا نخواهد بود زیرا ه_یچکس خدای متعال را ندیده است , امااگر شناخت بدست آمده از راه رؤیت , ایمان نباشد آنگاه شناخت اکتسابی یا در آخرت از بین می رود ویا از بین نمی رود, واین دلیل است بر اینکه خداوند عز ذک_ره ب_ا چ_ش_م دی_ده ن_م_ی ش_ود, زی_را دی_دن ب_ا چ_ش_م نتیجه اش همان می شود که توضیح دادیم ((731)) .

بررسی ادله عقلی اشاعره بر امکان رؤیت

الف رؤیت با چشم مانع عقلی ندارد, زیرا موجب پدید آمدن هیچگونه نتیجه نادرست یا محال عقلی درباره خدای متعال نمی شود, زیرا: 1 _ امکان رؤیت دلیل بر حادث بودن خدا نیست , زیرا دیده شدن هر چیزی به خاطر حادث بودن آن نیست والا لازم بود

که هرحادث دیده شود.

2 _ رؤی_ت موجب پدید آمدن معنائی در شی ء دیده شده نیست , زیرارنگ ها نیز دیده می شوند ولی معنائی در آنها حادث نمی شود زیرارنگ ها عرض اند.

3 _ اثبات رؤیت برای خدای متعال مستلزم تشبیه , جنسیت دادن , یاتغییر حقیقت برای پروردگار ن_ی_س_ت , زیرا ما سیاهی وسفیدی رامی بینیم ولی این دیدن موجب هم جنس شدن یا تشابه میان آنهانیست .

.. .

واینک ملاحظات ما بر این ادعا: درب_اره دل_ی_ل اول , م_ا ن_یز می پذیریم که حادث بودن شرطی کافی برای رؤیت نیست , بلکه باید ش_رایط دیگری نیز اضافه شود مانندمسافت مناسب وحجمی که موجب انعکاس نور شود, که نبود ای_ن شرایط در بعضی از اشیاء حادث موجب عدم دیدن آنها می شود.ولی خود رؤیت مستلزم جهت (ب_رای رودر رو ب_ودن ) وج_س_م_ی_ت (ب_رای ح_ج_م داشتن ) می باشد, پس مستلزم حادث بودن است ,یعنی اینکه هر دیده شده ای حادث است ونه بر عکس .

ام_ا درب_اره دل_یل دوم (رؤیت موجب حدوث یک معنی در شی ءدیده شده نیست ....) حدوث معنی ن_ت_ی_ج_ه ای اس_ت از متصل شدن نور و رو در رو بودن , که اگر این دو شرط نباشد دیدن با چشم نیزنخواهد بود.