- پیش گفتار 1
- سخن آغاز 3
- بخش اول: اخلاق فردی 7
- اشاره 7
- اشاره 8
- الف: بایدها 8
- «1» اخلاص 9
- «2» توکل 13
- «3»اعتدال 17
- «4»تواضع 21
- «5»کنترل چشم و گوش و زبان 25
- اشاره 29
- «6»حیا 29
- 1. حیا از خدا 30
- 2. حیا از خود 30
- 4. حیا از فرشتگان 31
- 3. حیا از پیامبر(صلّی الله علیه و آله ) 31
- 5. حیا از مردم 32
- «7»خوف و رجا 34
- «8»یاد خدا 38
- «9»یاد مرگ و قیامت 42
- «10»محاسبه و مراقبه 46
- اشاره 50
- 1. صبر 50
- 2. شکر 50
- «11»«باید»های اخلاقی دیگر 50
- 3. زهد 51
- 5. رضا و تسلیم 51
- 4. تقوا 51
- 7. صدق 52
- 8. وَرَع 52
- 9. قناعت 52
- 6. یقین 52
- 10. پاکدامنی 53
- ب:نبایدها 54
- اشاره 54
- «1»هوای نفس 55
- «2» غضب 61
- «3»ریا و تظاهر 66
- اشاره 71
- «4» کینه و عداوت 71
- 1. رنج درونی کینه توز: 72
- 2. به هم خوردن رابطه ها: 72
- «5» حسد 75
- «6»طمع 80
- «7»عجله و شتاب 84
- «8» اسراف و تبذیر 88
- «9» کفران نعمت 92
- «10» عجب و خودپسندی 96
- اشاره 96
- 3.عامل رکود: 97
- 4. تباه کننده عمل خیر: 97
- 1. تکبر بر دیگران: 97
- اشاره 97
- 2. احساس تنهایی و وحشت: 97
- درمان عُجب 98
- «11»«نباید»های اخلاقی دیگر 101
- 1. حب دنیا: 101
- 2. قساوت قلب 101
- اشاره 101
- 3. لجاجت 102
- 4. شهوت 102
- 6. شک 102
- 5. کبر 102
- 7. پرحرفی 103
- 9. حرص و آز 103
- 8. دروغ 103
- 10. هوای نفس 104
- اشاره 105
- بخش دوم: اخلاق اجتماعی 105
- الف: بایدها 106
- اشاره 106
- «1»حسن خلق 107
- «2» عفو و گذشت 111
- «3»اصلاح و آشتی 115
- «4» خدمت و کارگشایی 119
- «5» رعایت حقوق دیگران 124
- «6» دوستی و آداب آن 129
- «7»صدق و امانت 133
- «8» ادب گفتاری وشنیداری 137
- «9» آبرو داری و رازداری 141
- «10» مشورت و رایزنی 145
- «11»مدارا و مردم داری 149
- «12»تقدیر و تشویق 153
- «13»تعاون و مشارکت 157
- «14» نقد پذیری 161
- «15»مسئولیت و تعهد 165
- اشاره 169
- ب: نبایدها 169
- «1»سوء ظن 170
- «2»عیب جویی 175
- «3» استهزاء 179
- «4»جدل و مِراء 183
- «5»قهر و جدایی 187
- «6» پیمان شکنی وبدقولی 191
- «7»بدزبانی و فحش 195
- «8»مکر و فریب 199
- «9»روابط ناسالم 203
- «10»تجسّس و تفتیش 207
- «11»تحقیر و توهین 211
- «12» غیبت و تهمت 215
- «13» دروغ و شایعه پراکنی 219
- «14»مردم آزاری و مزاحمت 224
- «15»حرام خواری 228
- دو تکلیف اجتماعی مهم 232
- فهرست منابع 236
پیش گفتار
وقتی فضای جامعه، سالم و پاک باشد، زمینه رشد معنوی برای افراد پیش می آید. و آنگاه که فضا و محیط آلوده باشد، زمینه آلودگی افراد دیگر را هم فراهم می آورد.
و... این است مبنای وجوب امر به معروف و نهی از منکر، تا مفاسد اخلاقی ریشه کن شود و فضایل اخلاقی فراگیر گردد و بستری برای تعالی فکری، روحی، اخلاقی و رفتاری مردم فراهم شود. تلاش آمران به معروف و ناهیان از منکر، از همین جاست که ارزش می یابد، چون بسترساز کمال اخلاقی افراد جامعه است و برکات آن به همگان می رسد.
امّا تأثیر سخن بر دیگران وقتی است که از دل برآید تا بر دل نشیند.
پیش شرط اثرگذاری بر دیگران، مهذّب بودن خود گوینده و آراستگی به«اخلاق حسنه» است. نیروهایی که در راستای عمل به فریضه امر به معروف و نهی از منکر و تذکر لسانی، با اقشار مختلف برخورد دارند، پیش از آنکه دیگران را به نیکی دعوت کنند و از بدی بازدارند، باید به خصال نیک آراسته و از صفات ناپسند، پیراسته باشند و رفتارشان آیینه گفتارشان باشد، تا در انجام این تکلیف الهی توفیق بیشتری به دست آورند.
گام نخست در این راه، آشنایی با فضایل و رذایل اخلاقی است، گام دوم، عمل به آنهاست.