مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام و پاسخ به شبهات صفحه 587

1- 1998. المجموع، ج 5، ص 231.

2- 1999. المغنی، ج 2، ص 387.

3- 2000. سنن بیهقی، ج 4، ص 37 ؛ مصنّف ابن ابی شیبه، ج ، ص 303.

4- 2001. جامع الاصول، ج 1، ص 40.

بررسی حدیث صلی الله علیه وسلم اصحابی کالنجوم رحمهما الله

توضیح

از جمله احادیث شایع و معروفی که اهل سنت زیاد به آن استدلال کرده و به کار می برند در حالی که اصلی ندارد، حدیث «اصحابی کالنجوم بأیّهم اقتدیتم اهتدیتم» است. اینان می گویند که پیامبر فرمود: اصحاب من به مانند ستارگانند به هر کدام از آن ها اقتدا کنید هدایت می یابید.

آنان به این حدیث در مقابل حجیّت سنت اهل بیت علیهم السلام احتجاج کرده و سنت صحابه را مصدر تشریع و استنباط قرار داده اند. لذا جا دارد که این حدیث را از حیث سند و دلالت مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

مفهوم صحابه

خلیل بن احمد فراهیدی می گوید: «صحابه: مصدر (صاحبک) و صاحب به معنای نعتی است، ولی در کلام، غالباً به معنای اسمی به کار می رود».(1)

راغب اصفهانی می گوید: «صاحب به معنای ملازم است، یعنی کسی که ملازم کسی یا چیزی است، خواه مصاحبتش با بدن باشد که این معنای حقیقی است و در اکثر اوقات استعمال دارد، یا به عنایت و همّت است که این هم یک نوع مصاحبت است ولو مجازاً...».(2)

معنای لغوی این کلمه در قرآن کریم در موارد متعدد به کار رفته که تمام آن ها مشترک در معنای معاشرت و ملازمت است.