مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام و پاسخ به شبهات صفحه 95

1- 225. سوره آل عمران، آیه 103.

2- 226. مصباح المنیر، ماده عصم.

3- 227. معجم مقاییس اللغه، ماده عصم.

مقصود از «حبل اللَّه»

خداوند متعال در سوره آل عمران می فرماید: «وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ»؛(1) «و هر کس به خدا تمسّک جوید، قطعاً به راه راست هدایت شده است.»

در این آیه امر به اعتصام و چنگ زدن به خداوند متعال و ذیل عنایت او شده است. خداوندی که در پیروی از دستورات او سعادت و کمال بشر تضمین شده است.

در آیه مورد بحث، خداوند متعال امر به تمسّک و اعتصام به حبل و ریسمان الهی کرده است. با جمع بین این آیه و آیه قبل استفاده می شود که حبل و ریسمان خدا باید سنخیتی با خداوند داشته باشد تا با اعتصام و چنگ زدن به او، در حقیقت انسان به خداوند چنگ زده باشد و آن غیر از معصوم کسی دیگر نیست.

کسانی که تمسّک به آنان واجب است

با مراجعه به آیات و روایات معتبر پی می بریم که اعتصام به چه چیزی و چه کسانی واجب است:

1 - خداوند متعال

در قرآن کریم می خوانیم: «وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ»؛(2) «و هر کس به خدا تمسّک جوید، قطعاً به راه راست هدایت شده است.»

و نیز می فرماید: «...إِلاَّ الَّذِینَ تابُوا وَأَصْلَحُوا وَاعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَأَخْلَصُوا دِینَهُمْ للَّهِ ِ فَأُولئِکَ مَعَ الْمُؤْمِنِینَ»؛(3) «مگر کسانی که توبه کردند و [عمل خود را] اصلاح نمودند و به خدا تمسّک جُستند و دین خود را برای خدا خالص گردانیدند که [در نتیجه آنان با مؤمنان خواهند بود.»

و نیز می فرماید: «فَأَقِیمُوا الصَّلاهَ وَآتُوا الزَّکاهَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاکُمْ»؛(4) «پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به پناه خدا روید. او مولای شماست.»