در ساحل تقریب صفحه 57

علیها من شدّة الحرّ». (1)

«نماز ظهر را با پیامبر صلی الله علیه و آله به‌جا می‌آوردم، مقداری از سنگ‌ریزه‌های مسجد را برمی‌داشتم و دست به دست می‌کردم تا خنک شود، آنگاه آن را زیر پیشانی خود قرار می‌دادم تا بر آنها سجده کنم، تا از سجده بر سنگریزه‌های داغ مصون بمانم.»

اگر سجده بر فرش یا سجاده یا لباس یا هر چیز دیگر، غیر از زمین جایز بود، لازم نبود که جابر خود را به زحمت بیاندازد. خباب بن ارت می‌گوید:

«شکونا إلی رسول‌اللَّه شدّة الرمضاء فی جباهنا و أکفنا فلم یُشکنا». (2)

«به رسول خدا صلی الله علیه و آله از شدت حرارت زمین که پیشانی و دست‌ها را آزار می‌دهد شکایت کردیم. او به شکایت ما پاسخ نگفت.»

توسعه در سجده‌گاه‌

مسلمانان تا مدت‌های مدید مأمور بودند که بر سنگ