راه وحدت امت اسلامی صفحه 105

حق مؤلّفه قلوبهم قطع شد، به طوری که ذمه مسلمانان در مورد پرداخت حق مؤلّفه قلوبهم بری نشد و این واجب، بر عهده آنان باقی ماند. (1)

ماجرای دیگری شبیه همین داستان در مورد قطعه زمینی است که میان ابوبکر و عمر اختلاف ایجاد کرد؛ ابوبکر گفت: «من به عمر گفتم: تو برای خلافت نیرومندتری و تو مرا وادار کردی که خلافت را بپذیرم» . (2)

خمس

در قرآن کریم آمده است:

بدانید آنچه بهره به دست آورید، یک پنجم از آن خدا، رسول، خویشاوندان [پیغمبر (ص)] یتیمان، مساکین و در راه سفر مانده هاست، اگر به خدا و بر آنچه بر بنده خود [محمد] در روز فرقان [جنگ بدر] نازل فرموده، ایمان دارید و خداوند بر هر چیز تواناست. (3)

امام مالک می گوید:

خمس به طور دربست، باید در اختیار حاکم و سلطان قرار گیرد، تا وی هر طور صلاح می داند، مصرف کند و احدی هم حق مطالبه و مؤاخذه او را ندارد! (4)

امام ابوحنیفه نیز، در این باره می گوید:

خمس سه قسمت تقسیم می شود، یک سهم برای عموم یتیمان مسلمان، یک

1- الجوهره النیره، ج ١، ص ١٢٨.
2- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ٢، ص 5٩- 5٨.
3- انفال: 4١.
4- الموطّأ، ج ٢، ص 456، ذیل حدیث ٢٠، از کتاب الجهاد.