راه وحدت امت اسلامی صفحه 145

شگفتی وامی داشت، تا جایی که جبرئیل (ع) گفت: «ای رسول خدا، این فداکاری بزرگی است» ، پیامبر (ص) نیز فرمود: «علی از من است و من از علی هستم» . جبرئیل فرمود: «من هم از شما هستم، آنگاه شنیده شد که منادی ندا می کند: «

لاسَیفَ اِلاّ ذُوالْفَقارِ (1)وَ لافَتی اِلاّ عَلیٌّ (ع) » (2)؛ «شمشیری چون ذوالفقار نیست و جوان مردی چون علی (ع) وجود ندارد» .

بحران خطرناک و کمرشکن!

همان طور که گفته شد، یاران، رسول خدا (ص) را در میدان تنها گذاشتند و آن حضرت، در میان هیاهوی دشمن سرگردان مانده بود. در این باره، مورخان و محدثانی همچون ابن اثیر می نویسند: «همه مسلمانان فرار کردند. عثمان بن عفان هم، در میان آنها بود و افرادی که در کنار رسول خدا مانده بودند، از چند نفر تجاوز نمی کردند» .

البته این وضع با توجه به دستورهای صریح پیامبر مبنی بر تحریم فرار بود. علاوه بر این، قرآن هم می فرماید: «ای اهل ایمان هرگاه در میدان جنگ، در برابر کفار قرار گرفتید، هرگز به آنان پشت نکنید [فرار نکنید]» . (3)

نص دیگری نیز، وجود دارد که برخی به آن عمل نکردند و ماجرای آن به این شرح است که چون مسلمانان از صحنه پیکار فرار کردند، اوضاع دردناکی به وجود آمد و سردمداران مشرک، تصمیم جدی به قتل پیامبر (ص) گرفتند. بدین ترتیب، پنج نفر از افراد جسور و شیطان صفت، با کمال وقاحت پیمان بستند و برای این منظور

1- الکامل فی التاریخ، ج ٢، ص ١5٧، ابن جریر و حلبی، این مطلب را در ماجرای «غزوه احد» نقل کرده اند.
2- السیره الحلبیّه، ص 5١٧.
3- انفال: ١5.