راه وحدت امت اسلامی صفحه 53

اجتهاد می کند، اگر به چیزی دست یافت که حق است، به هر حال مأجور است و اگر به حق رسید، دو پاداش خواهد داشت و اگر خطا و اشتباه کرد، دارای یک اجر می باشد و بر این عقیده هستند، افرادی مانند: ابن ابی لیلی، ابوحنیفه، شافعی، سفیان ثوری و داودبن علی و این نظریه همه کسانی است که در این مسئله اظهار عقیده کرده اند و کسی را از صحابه (رضی الله عنه) اصولاً مخالف این مطلب نمی شناسم. (1)

فتوای صریح این بزرگان، فتنه جویان و دشمنان اسلام را ریشه کن می کند؛ زیرا دشمنان همه آنها، اهل قبله و اهل توحید هستند که هیچ مطلبی و عقیده ای را، بدون تحقیق و بررسی کامل و اجتهاد تام نمی پذیرند و مبنای اجتهاد و استنباط آنها هم کتاب خدا و سنت رسول (ص) و سخنان امامان هدایت از آل محمد (ص) است و به هیچ مرامی نمی گرایند، مگر آنکه آن را حق بدانند و اعتقاد به صواب بودن آن داشته باشند و به حکم علمای اعلام سلف و خلف آنها مأجور خواهند بود، خواه به حق دست یابند و یا اشتباه کنند؛ و این برخلاف کسانی است که تلاش می کنند مؤمنان را تکفیر کنند؛ کسانی که تمام توان خود را به کار می گیرند تا بین مسلمانان تفرقه و اختلاف ایجاد کنند.

سخن منصفانه ابوالحسن اشعری

احمدبن زاهر سرخسی، از شاگردان بزرگ امام ابی الحسن اشعری (بنابر آنچه شعرانی از اشعری در اواخر مبحث (5٨) یواقیت نقل کرده) ، می گوید:

وقتی وفات شیخ ابوالحسن اشعری در منزل من در بغداد نزدیک شد، به من