- پیش گفتار 3
- مذاهب اربعه در ایران 6
- بخش اوّل: ساختار مذهبی اهل سنت در ایران 6
- اشاره 6
- جمعیت مذاهب اربعه 8
- مراکز دینی و حوزه های علمیه ی اهل سنت در ایران 8
- سازمان دینی اهل سنت در ایران 12
- اشاره 15
- اشاره 15
- بخش دوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- تمایزهای مذاهب اربعه با یکدیگر 15
- 1_ بنیانگذاران فکری 15
- 2 _ باورهای فکری درباره ی قیاس و استحسان 16
- 3 _ قدمت قرآن 18
- اشاره 19
- الف _ «نماز جمعه» 19
- 4_ عبادت ها 19
- ب _ «نماز جماعت» 21
- 5 _ محرمات 22
- اشاره 22
- الف _ غنا 22
- ب _ تراشیدن ریش 24
- 6 _ عملکردهای سیاسی 25
- حنفی 25
- شافعی 25
- مالکی 25
- اشاره 25
- حنبلی 27
- اشتراک های مذاهب اربعه با یکدیگر 28
- 1 _ توحید 28
- اشاره 28
- 2 _ قرآن 29
- 4 _ پیامبر صلی الله علیه و آله و تدوین فکر دینی 30
- 3 _ معاد 30
- 5 _ خلافت 31
- 6 _ پیشینه ی تاریخی 31
- 7 _ واجبات و محرمات 32
- 8 _ اجتهاد در دین 33
- 9 _ عبادت 33
- 10_ ازدواج و طلاق 34
- 1 _ ولایت و رهبری 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- بخش سوم: تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 36
- تمایز و اشتراک مذاهب اربعه با مذهب امامیه 36
- تمایزهای مذاهب اربعه با مذهب امامیه 36
- 2_ تأسیس مذهب 38
- 3_ اجتهاد 40
- 4 _ جبر و اختیار 43
- الف _ اشتراک سیاسی 44
- اشتراک های پیروان مذاهب اربعه با مذهب امامیه 44
- اشاره 44
- اشاره 44
- 1_ همراهی با نظام 44
- 2_ پیروی از ولی امر و رهبری 46
- 3_ آسیب شناسی اشتراک سیاسی 48
- اشاره 50
- ب _ اشتراک اجتماعی 50
- 1_ میهن دوستی 50
- 2_ فرهنگ شهادت 52
- اشاره 54
- 3_ آداب و رسوم 54
- 1_3_ معاشرت 54
- 2_3_ سرگرمی ها 56
- 4_ دیگر دوستی 58
- 5_ فرهنگ تعاون 59
- 6_ نظام خانوادگی 61
- اشاره 61
- 1_6_ حقوق زن و مرد در نظام خانواده 61
- 2_6_ مشروعیت ازدواج با مذاهب دیگر 64
- اشاره 65
- ج _ اشتراک فرهنگی 65
- 1_ حجاب و غیرت ناموسی 65
- 2_ فعالیت های سیاسی _ اجتماعی زنان 67
- اشاره 71
- 1_ توحید و شرک 71
- اشاره 71
- الف _ توحید 71
- د _ اشتراک اعتقادی 71
- ب _ شرک 72
- 2_ حدود و ارتداد 74
- 3_ اهلبیت و مهدویت 77
- 4_ تقیه و جواز آن 81
- 5_ اولی الامر 85
- ه _ اشتراک عبادی 87
- 1_ پیروی از احکام مذهبی 87
- اشاره 87
- 2_ اهمیت واجبات و مستحبات 88
- 3_ حساسیت های عبادی 90
- 4_ ضرورت نماز جماعت 92
- 5_ جایگاه و پی آمدهای دعا 93
- 6_ قداست اماکن مقدسه 95
- اشاره 97
- بخش چهارم: نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 97
- نقش استعمار در چندگانگی مذاهب اسلامی 98
- زیان های اختلاف پیروان مذاهب اسلامی در برابر تهدید استعمار 99
- 1_ کاهش جایگاه ارزش های مذهبی 99
- 2_ رکود جنبش های فکری و سیاسی: 101
- 3_ در تنگنا قرار گرفتن دولت مرکزی: 102
- 4_ تحریک تعصب های بی جا: 105
- بزرگ نمایی اختلاف ها ابزار سلطه ی فرهنگی استعمار 106
- 1_ گسترش مواد مخدر 109
- اشاره 109
- گسترش بحران هویت مذهبی _ فرهنگی در جامعه ی اسلامی (آسیب شناسی مشترک) 109
- 2_ تجمل گرایی 110
- 3_ مدپرستی 111
- پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 112
- اشاره 112
- اشاره 112
- 1_ ایجاد همدلی 112
- بخش پنجم: پیشنهادهایی برای دست یابی به وحدت 112
- 2_ تقویت نظری و عملی مبانی مشترک 113
- 3_ احترام به اصول و اندیشه ها 114
- 5_ تنش زدایی 115
- 4_ دوری از موج آفرینی 115
- اشاره 116
- 1_ توجه به پیشینه ی مذاهب در ایران 116
- راه کارهای تبیین اشتراک ها 116
- اشاره 117
- ایجاد حس مسؤولیت 117
- 2_ تقویت ارزش های مذهبی نزدیک با تشیع 117
- 1_ بیداری وجدان دینی _ انسانی 118
- 2_ برانگیختن انگیزه های مذهبی 118
- اشاره 119
- 1_ زنده ساختن فرهنگ تعاون 119
- عوامل انگیزش مذهبی 119
- 3_ امنیت همگانی 120
- 2_ شعار استقلال طلبی 120
- 4_ شکوفایی ملی 121
- 5_ تبیین ضرورت وحدت از دیدگاه مذاهب 121
- کتاب نامه 124
مذهبی خود را از هنگام پدید آمدن تشکل های سیاسی _ فکری پس از رسول خدا و به ویژه مسأله ی تعیین خلافت قلمداد می کنند. پیدایش جریان تدوین اندیشه ی مذهبی از سوی ائمه ی چهارگانه ی اهل سنت در پایان دوره ی بنی امیه و آغاز حکومت عباسی، یکی دیگر از پیشینه های تاریخی مشترک مذاهب اربعه است. در محدوده ی جغرافیایی ایران نیز دوره ی آغاز و گسترش پایه های فکری مذاهب اربعه به شمار می رود.
7 _ واجبات و محرمات
7 _ واجبات و محرمات
مذاهب اربعه، ویژگی های مشترک فراوانی دارندکه بیان همه ی آنها در این فرصت نمی گنجد. در این بخش، به بحث «دفاع» از نظر مذاهب اربعه می پردازیم. از دیدگاه اهل سنت، دفاع از نفس، مال و جان واجب است. در فقه مذاهب اربعه در این باره چنین آمده است: «اگر برای دفاع از خود، کسی را به قتل برساند یا برای مال و عرض خود و دیگران به دفاع از خود بپردازد، هیچ چیزی بر او مترتب نیست؛ زیرا دفاع از خود در برابر ضرر رساندن دیگران، واجب است».(1) هم چنین دفاع از وطن را در برابر تهاجم و تهدید بیگانگان واجب می دانند: «هر گاه دشمن در مکان و محل زندگی مسلمانان حاضر شود، بر همه ی مسلمانان ساکن آن شهر واجب است که با دشمن به مبارزه برخیزند».(2)
1- فقه السنه، ج 2، صص 577 _ 578.
2- فقه السنه، ج 2، ص 623.