تشیع و تسنن: کاوشی در اشتراک ها و افتراق ها صفحه 37

امتیاز را ندارند. در این جایگاه، جانشین و امام افزون بر آن که باید از گناه مصون باشد نباید در هیچ دوره ای از زندگی خود مشرک و کافر بوده باشد.

هم چنین امام باید از آینده و مسایلی که از او پرسش می شود، آگاهی داشته باشد.

تسنن

در دیدگاه اهل سنت ولایت و رهبری شرعی بر عهده ی کسی است که آگاه و عامل به دین بوده و از سوی مردم برگزیده شده باشد. مصونیت از گناه در چنین فردی شرط نیست و پیروی از وی واجب است. «اگر حاکم حکم کند و این حکم با واقع، همسان باشد خداوند به او دو اجر می دهد و اگر بر خلاف واقع باشد یک اجر بیش ندارد».(1) بدین ترتیب مصونیت رهبر از گناه موردی ندارد. برخی علمای سنت و جماعت به صراحت گفته اند: «باید در امام صفاتی باشد از جمله این که قریش باشد و در علم و دانش در حد یک قاضی باشد. البته شرط نیست که معصوم یا عالم به غیب باشد.»(2) دانشمند دیگری درباره ی همین مطلب چنین گفته است: «شرط نیست که امام هاشمی یا معصوم و یا برتر ازدیگران باشد، بلکه پیروی از امام در صورتی که مخالف با شرع نباشد واجب است خواه آن امام عادل باشد خواه ظالم».(3)

1- 1-دومین همایش علمی _ تحقیقی، مولوی کاشانی، ص 187؛ شرح صحیح مسلم، امام نُووی، ج 8، ص 22.
2- الغدیر قاضی باقلانی، ج 7، صص 136 _ 137.
3- شرح مقاصد، تفتازانی، ج 2، ص 71.